چرا خبری از حماس نیست؟

گروه بین الملل- محسن فائضی: در حالی که جنبش جهاد اسلامی به واسطه اعلام تهدید مستقیم و علنی اسرائیل در خصوص دستگیری السعدی یکی از رهبران این جنبش در شهر جنین در قلب کرانه باختری در آماده باش کامل بود؛ این ارتش تل آویو بود که درحمله‌ای غافل‌گیرانه در دقایقی محدود، پایگاه‌ها و محل‌های مختلفی را هدفمند بمباران کرد.
به گزارش بولتن نیوز، در حمله نخست سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد که تمامی اهداف مدنظر در غزه در عرض ۱۷۰ ثانیه و به طور همزمان مورد حمله قرار گرفته است. اما خیلی زود مشخص شد هدف اصلی، شخصیت مهمی از گردان‌های نظامی جهاد اسلامی بود، یعن شهید تیسیر جعبری. رژیم صهیونیستی غروب جمعه با حمله به برج مسکونی «فلسطین» در خیابان الشهداء در غرب غزه، این فرمانده ارشد را به شهادت رساند و اعلام کرد، الجعبری برای چندین عملیات برنامه‌ریزی کرده بوده و در پشت پرده بسیاری از عملیات‌ها بوده است. حتی برخی منابع صهیونیستی مدعی شدند که ارتش طی ۴ روز گذشته به حالت آماده‌باش درآمده بود و منتظر رسیدن اطلاعاتی از محل حضور تیسیر الجعبری بوده تا بتواند او را ترور کند. چیزی که نشان می‌دهد، تل آویو از آماده باش جهاد اسلامی به منظور ایجاد یک موازنه جدید برای بازدارندگی در مقابل دستگیری رهبرانش در کرانه باختری سناریوی دیگر را برنامه‌ریزی کرده بود. برای شکست و کمرنگ کردن این راهبرد جهاد اسلامی نظامیان اشغالگر اسرائیلی بامداد امروز یکشنبه پس از یورش به شهر‌های کرانه باختری دست کم ۱۹ فلسطینی را به اسارت گرفتند که ۱۶ نفر از آنان از اعضا و رهبران جنبش جهاد اسلامی بودند.

در روز دوم خالد منصور و چند شخصیت مهم سرایاالقدس از چهره‌ای مهم شاخه نظامی جهاد اسلامی هم ترور شدند. ترور‌هایی که نشان از یک اشراف اطلاعاتی دقیق و گسترده صهیونیست‌ها در عمق گردان‌های نظامی این جنبش مقاومت نوارغزه داشت. در پایان روز سوم شبکه ۱۳ عبری به نقل از لاپید نخست وزیر رژیم صهیونیستی نوشت: اهداف عملیات محقق شده و ادامه آن فایده‌ای ندارد.
و کار به جایی رسیده است که “آلون بن دیوید” خبرنگار نظامی شبکه ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی به نقل از منابع سیاسی و امنیتی عنوان کرد: پایان دادن به عملیات “فجر صادق” (حمله نظامی کنونی به غزه) و ایجاد راهکاری برای خروج از این عملیات بسیار سخت است، چرا که هنوز یک رهبر دیگر جهاد اسلامی (زیاد النخاله) باقی مانده و او اکنون در تهران است.

حماس کجاست؟

اما با شروع نبرد و تمرکز رژیم صهیونیستی بر جهاد اسلامی، در رسانه‌های ایران سؤالی مطرح شد که حماس کجاست؟ موضوعی که در رسانه‌های فلسطینی چندان مطرح نبود و در مقابل آن فضای وحدتی و هماهنگی خوبی هم دنبال شد.
سخنگوی جنبش جهاد اسلامی در روز دوم جنگ گفت: هماهنگی بین ما و برادرانمان در جنبش حماس در بالاترین سطح در جریان است و مقاومت در میدان نبرد یکپارچه با دشمن متحد و یکپارچه است. یا غازی حمد یکی از رهبران حماس هم در گفتگویش با شبکه الجزیره تأکید کرد که رژیم صهیونیستی به دنبال معرفی یک گروه به عنوان طرف جنگ و نبرد است اما در قلب مردم ما مقاومت فقط یکی است و همه یکپارچه‌ایم.

حتی نماینده جهاد اسلامی در لبنان در روز سوم جنگ گفتگویی تأکید کرد: امروز مقاومت در مقابل اشغالگران متحد است و هم در نبرد نظامی و هم در نبرد سیاسی وارد شده است.
اما نبود گردان‌های عزالدین قسام و فرماندهان آن در میانه جنگ، سؤالاتی را ایجاد کرده است. یک سناریو که از سوی اسرائیلی‌ها مطرح شده است این است که حماس تعمداً در پنهان و پشت پرده جنگ قرار گرفته تا ضمن حمایت و مدیریت در اتاق مشترک، بهانه‌ای دست رژیم و واسطه‌های مصر و قطر براساس توافقات آتش بس پیشین ندهد. ضمن آنکه قطعاً حرکت اردوغان در ماه‌های اخیر به سوی تطبیع، تأثیر مستقیمی بر عملکرد حماس و شرایط اقتصادی غزه گذاشته و خواهد گذاشت.
گال برگر تحلیلگر صهیونیستی معتقد است که اسرائیل پس از ترور تیسیر الجعبری از فرماندهان ارشد جهاد اسلامی در غزه مرتکب اشتباه بزرگی شد. برگر معتقد است که این بار اشتباه بزرگ رژیم صهیونیستی این بود که تنها یک هدف یعنی جهاد اسلامی را انتخاب کرد و حماس از این اشتباه استفاده خواهد کرد و هر کاری که بخواهد پشت پرده و مخفیانه انجام می‌دهد. وی تأکید کرد که اکنون همه گروه‌های فلسطینی به اسم جهاد اسلامی ما را مورد حمله قرار می‌دهند و همه آن‌ها علیه ما متحد شدند و مسبب این وضعیت تنها یائیر لاپید است.

حماس و نگرانی از شرایط نوارغزه

اما دلیل دیگر این اتفاق، بنظر می‌رسد شرایط خاص نوارغزه و راهبرد حماس در سال‌های اخیر است. حماس این سال‌ها سیاست حداقل تنش را دنبال می‌کند و معتقد است تداوم تنش‌ها و فرصت دادن به رژیم برای بازی با آتش مانع مسیر قدرت نوارغزه و افزایش قدرت نظامی می‌شود. بر همین اساس رژیم صهیونیستی این سال‌ها سیاست “چمن زنی” را دنبال می‌کند. به این شکل که هر چند ماه، حملاتی انجام دهد و نه با هدف نابودی کامل جنبش مقاومت در غزه، بلکه با هدف جلوگیری از افزایش قدرت و بازیابی توانشان به آن‌ها ضربه بزند. رژیم صهیونیستی هم با درک این مسأله دنبال افزایش تنش و درگیری‌هایی به منظور آسیب به پایگاه‌ها و حذف شخصیت‌های مقاومت است.

ضمن آنکه وضعیت کنونی اقتصادی در غزه، لغو مجوز‌های کارگران غزه برای ورود به سرزمین‌های اشغالی، افزایش بیکاری و چالش جدی بیمارستان‌ها برای تأمین نیاز‌های مردم و بیماران و… در کنار عدم بازسازی غزه از جنگ‌های اخیر و بالاخص سیف القدس موجب شده است حماس به دنبال تنش نباشد و بسیار محتاطانه رفتار کند. حماس معتقد است کنش اخیر جهاد اسلامی دستاورد راهبردی نخواهد داشت( مانند سیف القدس) و بالعکس هزینه‌های جدی‌ای به جهاد اسلامی وارد ساخت.

یک راهبرد رژیم، فاصله میان جهاد اسلامی و حماس

اما به باور نویسنده، حماس با این برداشت، اما در ۳ روز اخیر قطعاً در پست صحنه و در اتاق مشترک حامی جهاد اسلامی بوده است. جهاد بدون همراهی حماس، نه بدنه اجتماعی و نه توان نظامی یک نبرد جدی را ندارد و راهبرد جهاد اسلامی تاکنون نشان داده است که خارج از اتاق مشترک و خلاف تصمیم اقدام نخواهد کرد.
اما یکی از جدی‌ترین اهداف رژیم صهیونیستی ایجاد تنش جدی میان جهاد اسلامی و حماس است. دو جنبشی در غزه که قطعاً با هم اختلافاتی در سران و به صورت گسترده‌تر در بدنه اجتماعی‌شان دارند و انکار آن، انکار یک امر واضح است.
رونین بار، رئیس دستگاه امنیت عمومی اسرائیل (شاباک) در جلسه کابینه امنیتی اسرائیل که در روز دوم جنگ که به ریاست «یائیر لاپید» برگزار شد توصیه کردن پیش از آنکه با بروز یک اشتباه، گسترش دایره عملیات لازم شود، عملیات در غزه متوقف شود. او تأکید کرد که این عملیات «اهدافی بیش از آنکه تعیین کرده بودیم» را تحقق بخشیده و یک هدف راهبردی را هم عملی ساخته» که به ادعای وی «جدا کردن جنبش مقاومت اسلامی حماس از جهاد اسلامی است».
سیاستی که نتایج آن احتمالاً پس از جنگ بیشتر مشخص خواهد شد که آیا موفق‌آمیز بوده است یا نه؟ حداقل تا کنون می‌توان گفت تل آویو موفق نشده است. زیرا در ادبیات مسئولین دو جنبش و حتی بدنه اجتماعی و رسانه‌ای این مسأله برون داد نداشته است. حتی در مراسم تشییع پیکر‌های شهدای جبالیا در غزه پرچم همه جنبش‌ها بر روی پیکر‌ها نمایان بود. کاری نمادین که نشان دهنده فضای نوارغزه است.