وقاحت آبی ترکیه

به گزارش بولتن نیوز، مصطفی عبدالهی – تقویت دیپلماسی آبی علیه سدسازی‌های ترکیه، بالاخره آنکارا را وادار به موضع‌گیری کرد؛ موضعی که به نظر با هدف فرافکنی و نپذیرفتن نقش مخرب این سدسازی‌ها بر محیط زیست منطقه‌ای اتخاذ شده است. در عین حال این اقدام ترکیه، دولت اردوغان را متوجه حساسیت همسایگان کرده و در بیانیه رسمی وزارت خارجه این کشور تصریح شده است که: «ترکیه آماده همکاری‌های منطقی و علمی با ایران در این زمینه است».

از نامه صریح دادستان کل تا مطالبه مجلس و جدیت وزارت امور خارجه

همین چند روز قبل بود که پس از هشدارهای گسترده کارشناسان درباره سدسازی‌های گسترده ترکیه روی دجله، فرات و ارس، دادستان کل کشور برای جلوگیری از تشدید بحران‌های زیست محیطی آن به وزیر نیرو نامه نوشت، نمایندگان مجلس وزیر امور خارجه را به مجلس فراخواندند و درنهایت عزمی جزم شد تا این موضوع با جدیت بیشتری پیگیری شود.

ترکیه: گرد و غبارهای ایران ارتباطی به سدسازی های ما ندارد

با جدی شدن پیگیری‌های ایران و انتقادات «امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه از ترکیه در صحن علنی مجلس، حالا کشور همسایه ناگزیر به واکنش شده و «تانژو بیلگیچ» سخنگوی وزارت خارجه این کشور بیانیه‌ای صادر کرده است. البته بیلگیچ در این بیانیه اعلام کرده «ادعاهایی مبنی بر این‌که سدهای ترکیه باعث گرد و غبار در منطقه می‌شود، مبنای علمی ندارد و دلیل اصلی گرد و غبارها، بیابان‌هایی با منشأ آفریقا و خاورمیانه است». البته در بیانیه رسمی وزارت خارجه ترکیه این ادعا هم مطرح شده است که «ترکیه تا به امروز رویکردی را دنبال کرده است که نیازهای کشورهای پایین‌دست حاشیه رودخانه‌ها را در نظر گرفته و به قوانین بین‌المللی احترام می‌گذارد و به این کار ادامه خواهد داد».

آماده همکاری منطقی و علمی هستیم

اما مهم‌تر از متن فرافکنانه این بیانیه، پایان‌بندی آن است: «ترکیه آماده همکاری منطقی و علمی با ایران در این زمینه است»؛ موضعی که نشان می‌دهد کشور همسایه، جدیت ایران در پیگیری حق بین‌المللی خود را به خوبی درک کرده است.

تاثیرات مخرب ابرپروژه های آبی ترکیه

اما برخلاف فرافکنی وزارت خارجه ترکیه، نه تنها نتایج مطالعات علمی، بلکه بررسی گزارش‌های رسمی رسانه‌های بین‌المللی هم نشان می‌دهد که ابرپروژه‌های آبی این کشور تاثیرات مخربی برای منطقه خواهد داشت. ترکیه 10 ابرپروژه آبی دارد که از نگاه ما، «گاپ» و «داپ» مهم‌ترین آن‌هاست چرا که مستقیما روی رودخانه‌های ارس، دجله و فرات احداث می‌شود و به طور مستقیم و غیرمستقیم، ما، عراق و سوریه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این هم روایت رسمی و معتبر چند رسانه بین المللی:

کاهش 50 درصدی سطح آب دجله و فرات

بی.بی.سی: هم سوریه و هم عراق به طور مکرر ترکیه را مسئول کاهش منابع آبی خود دانسته‌اند وبارها به دنبال حل مشکلات ناشی از سدسازی ‌ها بوده‌اند اما گاهی اوقات تنش‌ها بر سر این موضوع بالا گرفته است. وزیر منابع آب عراق در نشست با همتای سوریه‌ای خود گفته است که سطح آب ورودی رودخانه‌های دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌‌گیرند تا ۵۰ درصد کاهش یافته است.

افزایش 48 برابری تعداد منشأهای گرد و غبار

اسپوتنیک: تعداد منشأهای گرد و غبار از 6 مورد در سال 1367، اکنون به تعداد بیش از 290 مورد در ایران، عراق و سوریه افزایش یافته و بخش عمده‌ای از تقصیر این ماجرا در اثر سدسازی‌های بی‌رویه ترکیه است.

تکرار ماجرای 5 سال قبل؛ دوباره فراموش می کنیم؟

با این اوصاف، تردیدی در اثرات مخرب پروژه ترک‌ها نیست و همگان به آن اذعان دارند. البته این انتقاد ایران و واکنش ترکیه، سابقه قبلی هم دارد و اتفاق تازه‌ای نیست. سال 1396، وقتی رئیس‌جمهور وقت ایران انتقادهای تندی را درباره پروژه‌های سدسازی ترکیه مطرح کرد و گفت «احداث ۲۲ سد بزرگ در کشور همسایه می‌تواند تاثیر مخرب بر عراق، ایران و دیگر کشورها بگذارد»، فضلی چورمان معاون وقت وزارت خارجه ترکیه اعلام موضع کرد و گفت: «این تفکر که سدسازی ترکیه به محیط زیست آسیب می‌زند، اشتباه است و ایران نباید درباره سدسازی ترکیه تضمین بخواهد». حالا پنج‌سال پس از آن موضع‌گیری ما، بار دیگر مسئولان کشورمان درباره عواقب این سدسازی‌ها هشدار داده‌اند و کشور همسایه هم مجددا تاثیرات مخرب این پروژه را رد کرده است. با این حساب، گویا با گذشت این پنج‌سال، دوباره در همان نقطه قبل ایستاده‌ایم، با این تفاوت که تعداد سدهای احداث شده در ترکیه، بیشتر از آن زمان شده است و حالا هم اگر پیگیری‌ها جدی‌تر نباشد، شاید پنج‌سال بعد، دوباره در همین نقطه باشیم، منتها در خشکسالی مطلق و غرق در گرد و غبار... .
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت و گو با خراسان مطرح کرد:

ضرورت همکاری چندجانبه ایران، عراق و سوریه در مقابل سدسازی های ترکیه

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید: با توجه به تاثیرات مسائل زیست محیطی سدسازی‌های ترکیه در منطقه و به ویژه روی کشورهای ایران، عراق و سوریه، باید این مسئله در قالب همکاری‌های چندجانبه پیگیری شود. «محمود عباس‌زاده» در گفت‌وگو با خراسان تصریح می‌کند: وزارت امور خارجه پیگیری‌های خوبی را برای حل این مسئله داشته است و ما رویکرد وزارت خارجه ترکیه برای همکاری‌های منطقی و علمی را هم به فال نیک می‌گیریم. او می‌افزاید: در شرایط فعلی وزارت نیرو باید در تعامل بیشتر با وزارت امور خارجه، مستندات علمی و فنی خود را درباره تبعات سدسازی‌های ترکیه ارائه کند تا در گفت‌وگوهای چندجانبه مورد استفاده قرار بگیرد.