زن عنکبوتی ایران: با 32 سال سن، نه بیمه دارم، نه شغل و نه آینده

گروه ورزشی: مي گويد ۲۰ سال از عمرم را گذاشتم و مثل يك كارگر كار كردم تا بتوانم پرچم كشورم را بالا ببرم. مي گويد از پايين ترين سطح آغاز كردم و پله پله صعود كردم تا رسيدم به مدال جهاني. صعودي كه در سنگنوردي هم شكلي نمادين دارد، هم شكلي واقعي. بدون ترس از شكست، بدون ترس از قضاوت شدن و بدون ترس از سقوط زن عنكبوتي، ايران بالا و بالاتر رفت و حالا در جايي ايستاده كه كمترين لياقتش است؛ قله! و تازه مي خواهد بالاتر هم برود. به بهانه مدال تاريخي الناز ركابي بانوي سنگنورد كشورمان با ايشان به گفت وگو نشستيم.

به گزارش بولتن نیوز، به نظر اين مدال با سختي خيلي زيادي به دست آمده. هم به خاطر نگاهي كه به ورزش زنان هست و هم به خاطر امكانات و اين جور چيزها. درست مي گويم؟

بله واقعا با زحمت زيادي به دست آمد. سنگنوردي هر روز رو به تغيير است و مهارت هايش به روز مي شود و ما بايد هر سال در مسابقاتي كه برگزار مي شود شركت كنيم تا آپديت بمانيم. امكانات هم به همين شكل رو به تغيير است. در حالي كه در كشور ما امكانات خيلي دير به دير آپديت مي شود. به خاطر اينكه ما واردات نداريم و امكاناتي كه داريم مشابه مسابقات جهاني نيست. من سال هاي سال است در سه رشته سنگنوردي فعاليت مي كردم و در حد متوسطي بودم اما توانستم خودم را به حدي برسانم كه لياقت اين مدال را داشته باشم.

سال ها بود كه به دلايل مختلف حالا چه بدشانسي چه مساوي نبودن امكانات ما با ساير كشورها با وجود اينكه پتانسيل و توانايي اش را داشتم اين مدال نصيبم نمي شد. اين مدال براي خود من بسيار با ارزش است چون بعد از سال ها تلاش به دست آمده. اميدوارم بتوانم در سال هاي بعد در تك رشته اين مدال را تكرار كنم و به هدف اصلي زندگي ام كه كسب مدال مسابقات جهاني در تك رشته سنگنوردي مثل بولدرينگ و سرطناب است، برسم.

فدراسيون چه پاداشي براي شما در نظر گرفت؟

فدراسيون همان پاي سكو پاداش 500 دلاري به من داد. اما نمي دانم پاداش ديگري در كار هست يا خير. با توجه به اينكه اين اولين مدال به حساب مي آيد و خيلي سخت بود به دست آوردنش. به دليل اينكه رشته هاي بولدرينگ و سرطناب رشته هاي اروپايي هستند. فعلا چيزي راجع به تجليل و پاداش به من گفته نشده ولي اميدوارم به حق و حقوق خودم برسم.

فكر مي كنم براي من كه عمرم را در مربيگري و سنگنوردي گذاشتم كمترين حقم اين باشد كه مشكلاتم را درك كنند. من نه بيمه دارم و نه شغلي. من تمام وقتم را براي اين رشته گذاشتم. من با ۳۲ سال سن هيچ آينده تاميني ندارم. حداقل مي خواهم به من شغلي بدهند و بيمه بشوم.

موفقيت شما همزمان شد با موفقيت رشته هاي هندبال و فوتبال. آيا اين احساس به شما دست داد كه خبر مدال شما در سايه قرار گرفت؟

بله، همين طور است. اين به خاطر تبليغاتي است كه رشته هاي ديگر نسبت به رشته ما دارد. در رشته هاي انفرادي رشد كردن خيلي سخت است. مخصوصا با امكانات ما. مساله ديگر اين است كه تبليغات در مورد رشته هاي ما خيلي كم است. رشته هاي ما با زحمت زيادي به مدال مي رسد. زمانش دقيقا مي شود مساوي با 20 سال از عمر من. مدالم نسبت به رشته هاي ديگر خيلي كمتر ديده شد.

با لقب «زن عنكبوتي ايران» كه به شما داده اند مشكلي نداريد؟

زن عنكبوتي در واقع از همان مرد عنكبوتي گرفته شده كه توي انيميشن هاست. شخصيت خيلي دوست داشتني و فوق العاده اي دارد. فكر مي كنم هر كسي خوشش بيايد كه زن يا مرد عنكبوتي خطاب شود. همه سنگنوردها اين احساس را دارند.

زن بودن و سنگنوردي از نظر خيلي ها نمي تواند كنار هم قرار بگيرد. نظر خودتان در اين رابطه چيست؟

تصور غلطي در تمام دنيا و به خصوص ايران وجود دارد كه فكر مي كنند ورزش هاي سخت و سنگين براي زنان خيلي عجيب و غريب است. مخصوصا اينكه در سنگنوردي دست و پاها درگير است و آن ظرافت ها ممكن است از بين برود. يعني ورزش زمختي به حساب مي آيد. ولي خب خود ورزش پر از تكنيك و ظرافت و مهارت هاي ريز است. چيزهايي كه باعث شده صعود كردن يك زن خيلي جذاب تر باشد چون پر از تكنيك و خلاقيت است.

همه ورزش ها در عصر جديد به سمت مهارت مي رود. يعني صرفا قدرت و توانايي بدني خشك نمي طلبد. مهارت خيلي بالا نياز است و كسب علم. در اين زمينه درست است كه از لحاظ فيزيولوژيكي مردان نسبت به زنان برتري دارند ولي چون ورزش به سمت مهارت و علم مي رود زنان هم مي توانند همگام با مردان در تمام ورزش ها موفق باشند و بتوانند خودشان را به مدال هاي بالايي برسانند. تا روزي كه زن و مرد بودن و جدايي بين زن و مرد كم كم برداشته شود و همه بتوانند كنار هم ورزش كنند و از يكديگر چيز ياد بگيرند و پا به پاي هم پيشرفت كنند.

ورزشي كه انجام مي دهيد تا حدي ترسناك هم هست.

ترس يك حس طبيعي است و به صورت غريزي در همه آدم ها هست. آنهايي كه سنگنوردي مي كنند آدم هاي نترسي نيستند. اكثرا آدم هاي ترسويي بودند كه وارد اين ورزش شدند و خودشان را با ارتفاع آداپته كردند و ترس شان از بين رفته. جالب است بدانيد در بين ورزشكاران حرفه اي سنگنوردي هنوز كساني هستند كه از ارتفاع مي ترسند ولي خب همين غلبه بر ترس و تجربه مواجهه با آن بسيار لذت بخش است. از لحاظ خطرناك بودن هم بالاخره ورزشي است كه با ارتفاع سر و كار دارد. فدراسيون جهاني يكسري استانداردهاي جهاني را در نظر گرفته و اين باعث شده سنگنوردي نسبت به ورزش هاي ديگر هيچ خطري نداشته باشد.

هرقدر ارتفاع مي رود بالاتر ابزارها و استانداردها به تبع آن بالا مي رود. ما با طناب صعود مي كنيم و وقتي هم سقوط كنيم با طناب سقوط مي كنيم و فشار روي كل بدن تقسيم مي شود و فشار روي يك قسمت خاص از بدن وارد نمي شود كه آسيب ايجاد شود. رشته ديگر كه بولدرينگ است براي كاهش خطر ارتفاع ديواره را بيشتر از چهار متر نمي گذارند و تشك هاي استانداردي تعبيه شده كه در هنگام سقوط روي آنها بيفتيم و فشار پخش شود به همه جاي بدن و در واقع اين رشته هيچ خطري ندارد. من اين را تضمين مي كنم كه خطرات سنگنوردي نسبت به رشته هاي ديگر خيلي كمتر است.

چه كار كنيم كه اين مدال ادامه پيدا كند و بيشتر شود؟

اين مدال مي تواند آغازگر خوبي باشد براي اينكه خيلي ها مخصوصا نسل بعدي به اين باور مي رسند كه اگر من الناز ركابي با اين همه زحمت توانستم به مدال برسم آنها هم مي توانند. مي بينند كه ما خيلي از مهارت ها را در خلال مسابقات بين المللي كسب كرديم و حالا آنها از ما ياد مي گيرند. در اين دهه يعني دهه اي كه در آن قرار داريم و قرار است همه از جمله خود من در آن سنگنوردي كنيم امكانات حرف اول را مي زند. ما نياز به سالن هايي مجهز و اردوهاي خارجي داريم تا بتوانيم كنار رقباي خارجي تمرين كنيم و در فرهنگ سنگنوردي آنجا قرار بگيريم و به آن چيزها عادت كنيم. آنجا امكانات خيلي خوب است و ايران خيلي طول مي كشد تا به آن امكانات برسد.

با توجه به سختگيري هايي كه وجود دارد. اگر اينها باشد و از دانش مربيان خارجي هم استفاده شود قطعا اين مدال تداوم پيدا مي كند. حمايت از ورزشكاران هم خيلي موثر است. يك نفر خيلي كم است براي جامعه سنگنوردي. من سال ها تنها تلاش كردم. سال ها در رشته هاي بولدرينگ و سرطناب تنها بودم و تنها اعزام مي شدم. اين عشق به ورزشم بوده كه من را سال ها زنده نگه داشته. عشق به اينكه خودم را نماينده ايران مي دانستم من را نگه داشته. در بين خارجي ها من به عنوان نماينده ايران شناخته شدم و اين باعث شد هيچ وقت نتوانم مهاجرت كنم.

اسمش را بگذاريم عرق به وطن يا هر چيز ديگري اما دوست داشتم بگويم ما با همين امكانات مي توانيم خودمان را برسانيم به سطحي كه مي خواهيم با همين حجاب و اوضاع ايران. حدودا به جاهايي در سطح جهاني رسيدم و اميدوارم امكانات براي خود من و نسل بعد فراهم شود كه بتوانم اين سال هاي طلايي سنگنوردي به موفقيت هاي بيشتري برسم. سال هاي طلايي سنگنوردي ۴ يا ۵ سال بيشتر نيست. اميدوارم بتوانم در اين سال ها با انگيزه بيشتر و احساس بهتري ورزش كنم و امروز كه زمان برداشت است چيزهايي كه كاشته ام را درو كنم.

وضعيت معيشت و درآمد شما به چه صورت است و چه انتظاري داريد؟

من آنقدر درگير ورزش هستم كه يكسري معيارهايي كه براي يك زندگي خوب است را در نظر نمي گيرم. من هميشه در حال تمرين و ورزش قهرماني هستم. از صبح كه مي آيم بيرون تمرينم را مي كنم و به مربيگري ام مي پردازم كه بتوانم بخشي از هزينه هاي زندگي ام را تامين كنم و بعد هم به خانه برمي گردم. جز اين دغدغه ديگري در زندگي ندارم. ولي خب قطعا زندگي خرج دارد و حقوقي كه از طريق مربيگري به دست مي آورم كفاف زندگي ام را نمي دهد و مزد زحماتم نمي تواند باشد.

سال ها طول كشيده تا من پله پله خودم را به اين سطح رساندم و قطعا نسل بعدي خيلي شرايط بهتري خواهند داشت. ولي اميدوارم مسوولان درك كنند و آن چيزي كه مزد زحمات ورزشكاران حرفه اي هست را بدهند. ورزشكاراني كه تمام زندگي شان را براي ورزش مي گذارند. مساله مهم اين است كه يكسري رشته ها در بازي هاي آسيايي يا المپيك مدال آور هستند. اين رشته ها و ورزشكارانش خودشان را به سطحي رسانده اند كه مي توانند مدال آوري كنند ولي ورزش ما چون نوپاست مدال آوري در آن خيلي سخت است. در واقع بايد يكي، دو دهه زمان داد تا به آن سطح برسيم. مسوولان اين را نمي بينند و فقط مدال بازي هاي آسيايي و المپيك را مي بينند.

اميدوارم كساني كه مسووليت دارند اين را درك كنند كه ورزش ما كار خيلي سختي براي كسب مدال در مسابقات جهاني و بازي هاي آسيايي و المپيك دارد و براي كساني كه نامبروان هاي اين رشته ها هستند همان امكاناتي را در نظر بگيرند كه براي المپيكي ها در نظر مي گيرند. مثلا مي گويند به اينها شغل مي دهند يا جايي استخدام مي شوند. براي ورزش هايي نظير ورزش ما هم اينها لحاظ شود. من سال ها در سطح آسيا چهارم مي شدم ولي كسي اين را نمي ديد. همه فقط سكو را مي بينند.

همه مي پرسند رفتي روي سكو يا نه؟ در حالي كه ورزش ما اين شكلي نيست و ورزشكاران پله پله بالا مي روند. من خودم از سطح خيلي پايين شروع كردم و بعد به مدال آسيا رسيدم و حالا در سطح جهان مدال گرفتم. دو دهه از زندگي من به صورت كامل براي اين ورزش رفته. من دقيقا مثل يك كارگر كار كردم تا بتوانم پرچم كشورم را بياورم بالا. خيلي اميد دارم تلاشم ديده شود و شرايط خوبي براي من در نظر بگيرند.

منبع: روزنامه اعتماد