ایرانیان و قوم لر جد بشریت!

به گزارش بولتن نیوز، دره خرم آباد بنابر گواه یافته‌های باستان شناسی یکی از قدیمی ترین زیستگاه‌های بشری در ایران به شمار می‌رود. دست افزارهای پارینه سنگی کهن و غارهای مسکونی و منقوش مکان‌هایی هستند که مورد مطالعه دیرینه شناسان قرار گرفته‌اند.

مطالعات باستان شناسی نشان می‌دهد که این دره به عنوان یکی از قدیمی ترین دره‌های مسکونی از پارینه سنگی تا دوران اسلامی بوده است. دره خرم آباد به طول ۱۵ و عرض ۱۲ کیلومتر با ارتفاع ۱۱۷۰ تا ۱۲۰۰ متر در مرکز استان لرستان واقع شده است.

در این دره کوه‌های اطراف به صورت یک منبع ذخیره آب درآمده و در نتیجه برخلاف سایر دره‌های لرستان، دره خرم آباد دارای چشمه‌های آب خنک و تعدادی غار است. به هم فشردگی این دره و وجود غارهای متعدد که توسط انسان‌های پیش از تاریخ اشغال شده موجب شد که پژوهشگران باستان شناس این دره را مرکز تحقیقات خود قرار دهند.

تاریخ گذاری‌های به دست آمده از رادیوکربن نمونه‌های موستری از غار کنجی متجاوز از ۴۰ هزار سال و نمونه‌های برادوستین به دست آمده از غار یافته بین ۲۱ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش تاریخ گذاری شده است.

اما این روزها شواهد جدیدی از قدمت دره خرم آباد در کاوش‌های غار کلدر به دست آمده که مهر تأییدی بر حضور انسان‌های هوشمند در دره تاریخی خرم آباد است و باستان شناسان قدمت شواهد به دست آمده از این غار را به ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال قبل تعمیم می‌دهند.

قسمتی از جمجمه انسان هوشمند در غار کلدر خرم آباد کشف شده است که به این غار جایگاه جهانی بخشیده و تکمیل کننده نظریات کارشناسان پیرامون فرآیند موج دوم مهاجرت انسان‌های هوشمند یا هموساپین به اروپا است.

همه این کاوش‌ها در نهایت این نتیجه را به دست می‌دهد که دره خرم آباد را می‌توان پایتخت پارینه سنگی ایران و سکونتگاه اولیه انسان‌های هوشمند دانست.

۴۵ روز عملیات کاوش در غار «کلدر»

سید امین قاسمی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان با اشاره به اینکه فصل سوم کاوش‌های باستان شناسی غار کلدر به سرپرستی بهروز بازگیر یکی از باستان شناسان برجسته کشور صورت گرفته است؛ اظهار داشت: مطالب کلی از یافته‌ها امروز با حضور سرپرست هیئت کاوش و پروفسور جان وندرماد دیرین شناس هلندی بررسی شد.

امیدواریم یا مجوز ادامه فصل سوم کاوش‌ها را بگیریم و یا فصل جدیدی از کاوش را شروع کنیم

وی با بیان اینکه ۴۵ روز عملیات کاوش در غار کلدر صورت گرفت و اعضای تیم ۱۲ ساعت در روز را کار کردند و روزانه پیاده مسیر غار می‌رفتند و عملیات کاوش را انجام می‌دادند، تصریح کرد: با توجه به یافته‌های خیلی خوبی که به دست آوردیم نیاز است سطح مقطع منطقه‌ای که کاوش شده بیشتر شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان خاطرنشان کرد: امیدواریم یا مجوز ادامه فصل سوم کاوش‌ها را بگیریم و یا فصل جدیدی از کاوش را شروع کنیم و شاهد یافته‌های خوبی در این غار باشیم.

تشریح فسیل‌های حیوانی به دست آمده در غارهای باستانی خرم آباد

پروفسور جان وندرماد نیز در سخنانی با اشاره به تحقیقات صورت گرفته غارهای باستانی دره خرم آباد، شامل غارهای گیلوران، قمری و کلدر و صخره‌های گرارجنه اظهار داشت: سالیان زیادی هست که در این رابطه کار می‌کنیم و مقالاتی هم نوشته شده است.

وی با بیان اینکه گونه‌های شناسایی شده در غار قمری شامل گونه‌هایی از بز وحشی، گوزن قرمز یا خالدار، گاو وحشی و جوجه تیغی است، تصریح کرد: فسیل‌های حیوانی در صخره‌های «گرارجنه» نیز حاکی از وجود گوزن زرد است.

پروفسور جان وندرماد به اشاره به اینکه در فصل اول کاوش‌های غار کلدر گونه‌هایی از دست خرچنگ به عنوان یکی از منابع پروتئینی مصرفی ساکنان غار، لاکپشت و جوجه تیغی به دست آمد، ادامه داد: بخشی از استخوان فک و دست روباه، دندان سگ، بخشی از استخوان پای گرگ، دندان اسب وحشی، دندان گراز، گاو وحشی و گاو اهلی نیز در این غار به دست آمده است.

فسیل انسان هوشمند در غار کلدر

وی با بیان اینکه آثار به دست آمده از گونه گوزن در دوران پارینه سنگی میانه در غار کلدر ۱۰۰ هزار سال قدمت دارد، تصریح کرد: فسیل انسانی مربوط به جمجمه انسان هوشمند یا هموساپین در لایه پارینه سنگی جدید کشف شده است.

پروفسور جان وندرماد یادآور شد: مطالعات مقدماتی انجام شده است؛ با اطمینان می‌گوئیم این اثر کاوش شده فسیل انسانی است. چراکه آناتومی و قسمتی از فسیل پیدا شده با فسیل پیدا شده از انسان هوشمند در هلند چک شده و مطابقت داشته است.

انجام کاوش‌های محوطه‌های پارینه سنگی دره خرم آباد شامل غارهای گیلوران، قمری، کلدر و پناهگاه صخره‌ای گرارجنه

بهروز بازگیر سرپرست هیئت کاوش غار کلدر نیز در سخنانی با اشاره به اینکه کاوش‌های محوطه‌های پارینه سنگی دره خرم آباد شامل غارهای گیلوران، قمری، کلدر و پناهگاه صخره‌ای گرارجنه انجام شده است، اظهار داشت: بخشی از دستاوردها علمی است و بخشی از دستاوردها نیز در بخش آموزشی است؛ بخشی هم دستاوردهایی است که پتانسیل‌هایی را برای حوزه گردشگری ایجاد می‌کند.

وی با بیان اینکه در حوزه مهاجرت انسان‌های هوشمند ۴ مسیر وجود داشته که نظریه‌هایی وجود دارد در مورد این راه‌ها و مطالعات زیادی انجام شده است؛ تصریح کرد: قدیمی ترین شواهد موج اول مهاجرت انسان‌های هوشمند در قاره آفریقا به دست آمده است؛ موج دوم مهاجرتی را تاریخ نگاری کرده‌اند. تا سال ۲۰۱۴ میلادی هیچ خبری در کشور ما نیست و تمام شواهدی که داشتیم به ویژه در زاگرس قدمت ۴۰ هزار ساله را نشان می‌داد و خیلی جایگاهی نداشت.

تاریخ نگاری ۵۴ هزار و ۴۰۰ ساله در غار کلدر

سرپرست هیئت کاوش غار کلدر با تاکید بر اینکه کشفیات غار کلدر را نباید محدود به خرم آباد و لرستان کنیم، بحث جایگاه جهانی است؛ افزود: قدیمی ترین تاریخ نگاری به دست آمده در این غار مربوط به ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال است و تا امروز غار کلدر قدیمی ترین محوطه تاریخ نگاری شده مربوط به موج دوم مهاجرت انسان‌های هوشمند در کشور است.

بازگیر با اشاره به گونه‌های ابزار به دست آمده از غار کلدر اظهار داشت: مقایسه ابزارهای ساخت انسان‌های نئاندرتال و انسان هوشمند تکامل فرآیند ساخت ابزار را نشان می‌دهد. یک نوع تداوم و تکامل در تکنولوژی ابزار سازی را می‌توان متوجه شد. این فرآیند از تولید تراشه به تولید ریز تیغه رسیده است.

غار کلدر در بحث تکامل فرآیند موج دوم مهاجرت انسان‌های هوشمند دارای جایگاه جهانی شده است

وی با بیان اینکه شواهد نشان می‌دهد از ۶۰ هزار سال پیش انسان‌های هوشمند به منصه ظهور رسید و ۱۴۰ هزار سال طول کشید تا انسان از تولید تراشه به ریز تیغه برسد، تصریح کرد: غار کلدر در بحث موج دوم مهاجرت انسان‌های هوشمند دارای جایگاه جهانی شده است.

سرپرست هیئت کاوش غار کلدر با اشاره به اینکه سه هدف را در کاوش فصل سوم غار کلدر دنبال می‌کردیم، شامل درک گاهنگاری محوطه از دوره پلیستوسین تا هولوسین به ویژه دستیابی به گاهنگاری استقراری پارینه سنگی میانه، جستجو برای کشف فسیل گونه‌های انسانی به منظور انجام آنالیز DNA برای پی بردن به منشأ و خاستگاه انسان‌های هوشمند و درک مسیر مهاجرتی این گونه و همچنین تداوم آنالیزهای Use-wear و Residue به منظور درک صحیح‌تری از کاربری مصنوعات سنگی و اقتصاد معیشتی منطقه مورد مطالعه.

مستند سازی کاوش‌های غار کلدر

بازگیر با بیان اینکه خوشبختانه تا امروز به اهداف خود در بحث تاریخ نگاری و جستجو برای کشف فسیل انسانی نزدیک شده‌ایم، تصریح کرد: علاوه بر دستاوردهای علمی، آموزش نیروهای جوان برای مطالعات پارینه سنگی از دیگر دستاوردهای این فصل از کاوش بود؛ این مطالعات در کشور ما جوان است و معمولاً به مطالعات دوره‌های قبل تر کمتر پرداخته شده است. لذا قبل از کاوش تمام اعضای هیئت را آموزش دادیم.

وی خاطرنشان کرد: با یک تیم مستند نگار هم هماهنگ کردیم تا از روز اول تا آخر کاوش مستند سازی شود.

مابقی فسیل به دست آمده در غار کلدر در منطقه‌ای قرار گرفته که نیاز است کاوش و پیدا شود

سرپرست هیئت کاوش غار کلدر با اشاره به کشف گونه فسیل انسانی در این غار اظهار داشت: این گونه فسیل انسانی در قسمت دیواره جنوبی منطقه کاوش پیدا شده است، بقیه فسیل در منطقه‌ای قرار گرفته که نیاز است کاوش و پیدا شود.

بازگیر با تاکید بر اینکه این پتانسیل وجود دارد که مابقی فسیل در کاوش‌ها به دست آید، افزود: کشف مابقی این فسیل انسانی در بحث گردشگری می‌تواند اثر داشته باشد؛ همچنین راه اندازی سایت موزه کلدر یک ضرورت است.