آیا قانون کپی رایت در کشور وجود دارد؟

به گزارش بولتن نیوز، مهدی افشار، مترجم درباره نبود قانون کپی رایت داخلی در کشور گفت: ایران عضو کپی رایت بین المللی نیست. در شرایط کنونی که دلار بسیار گران است پیوستن ایران به این قانون بین المللی زیان بار است. باتوجه به اینکه ترجمه بخش زیادی از کتاب‌های منتشر شده در بازار نشر را در بر می‌گیرد. برای ناشری که می‌خواهد کتاب را در ۵۰۰ نسخه منتشر کند، خرید کتاب خارجی آن مقرون به صرفه نیست. ممکن است ناشر خارجی از او بخواهد کتابش را ۵۰ هزار دلار معادل چند میلیارد تومان بخرد. خرید کتاب با این قیمت باعث می‌شود ناشر در زمینه قیمت گذاری کتاب با مشکل مواجه شود.

وی افزود: پرداخت هزینه حق تالیف مولف خارجی برای ناشر داخلی مقرون به صرفه نیست، اما این بدان معنا نیست که کپی رایت داخلی در کشورمان وجود ندارد. قانونی به این نام نداریم. این ممنوعیت وجود ندارد که ناشری نتواند کتاب ترجمه شده ناشر دیگری را دوباره ترجمه و منتشر کند. ممکن است فردی کتاب «جان اشتاین بک» را ترجمه و منتشر کند، اما ترجمه اش ترجمه‌ای ناقص باشد.

این مترجم با اشاره به اینکه درصورتی که تنها یک ترجمه از کتاب وجود داشته باشد، مردم گمان می‌کنند تنها همین یک ترجمه وجود دارد بیان کرد: وقتی یک کتاب به کشور وارد و ترجمه می‌شود ناشر دیگر هم می‌تواند آن را ترجمه کند. البته باید ترجمه اش صادقانه باشد؛ و این تنوع ترجمه‌ها به مخاطب این فرصت را می‌دهد که تنوع ترجمه را مشاهده کنند؛ و با قلم‌های مختلف آشنا باشند. مترجمان از نظر انتخاب واژه و نوع نگاه به نویسنده اصلی اثر متفاوت هستند نباید این فرصت را از آن‌ها گرفت. تنها باید به مخاطبان آموزش داد چه معیاری برای انتخاب در میان ترجمه‌های مختلف از یک اثر داشته باشند.

افشار ادامه داد: در کشور ما قانون کپی رایت داخلی وجود دارد از آن با عنوان سرقت‌های ادبی یاد می‌شود و در این باره جدی با آن برخورد می‌شود. ناشر می‌تواند بگوید اثرش تحت قانون کپی رایت داخلی است و از فردی که سرقت ادبی انجام داده، شکایت کند. حتی تا دو سال حبس تعزیری برای آن در قانون درنظر گرفته اند و باید خسارت ناشی از آن را جبران کند. این مسئله با قانون کپی رایت جهانی تفاوت دارد. کپی رایت جهانی اینگونه است کتابی که ناشری منتشر کرده است ناشر دیگری نمی‌تواند آن را چاپ کند. درصورتی که این مسئله رعایت نشود، قانون کپی رایت تقض شده است. در کشور ما با انتحال یا همان سرقت ادبی جدی برخورد می‌شود.

وی اظهار کرد: درصورتی که کتاب ناشر دیگری را بدون مجوز به نام خودم منتشر کند مولف و ناشر کتاب می‌تواند به این مسئله اعتراض کند. در قانون مطالب زیادی تحت عنوان سرقت ادبی نداریم این مسئله زیرمجموعه جعل سند قرار می‌گیرد. وقتی زیرمجموعه این قانون قرار بگیرد، از آن با عنوان خیانت در امانت یاد می‌شود. اینکه مترجم چند کلمه ترجمه ناشر دیگری را تغییر دهد و منتشر کند امری است که می‌توان آن را کشف کرد. کافی است ناشر به این مسئله پی ببرد و از فرد متخلف شکایت کند. درصورتی که فردی در این باره شکایت کند متخلف تحت پیگیری قرار می‌گیرد.