فقط نگران اقلیم نیستیم و دغدغه ما کل عراق است/ در چارچوب عراق، خواستار زندگی بهتر برای همه هستیم

بە گزارش بولتن نیوز بە نقل از سایت رسمی ریاست اقلیم کردستان،  نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان طی گفتگو با برنامە (بالثلاثة) کە از شبکە تلویزیونی الشرقیە نیوز پخش می شود، بە سوالاتی دربارە عراق و اقلیم کردستان، تحولات در عرصە سیاسی و نسل جدید و راهکارهای حل مشکلات و نیز آیندە کشور پاسخ داد.

متن این مصاحبە که در سایت رسمی ریاست اقلیم کردستان منتشر شدە و بارزانی در آن بە زندگی شخصی و سوابق سیاسی خود نیز پرداختە و چندین بخش را شامل می شود، توسط کردپرس منتشر شد:

الشرقیە نیوز: از قدیم گفتە شدە کە کوه ها پناهگاهی امن برای سیاستمداران، اپوزیسیون و آنان کە از چیزی در هراسند، بودە و همچنین در سال 2014  نیز پناهگاهی آرام برای برای آوارگان شدند، سوال این است کە آیا کوه ها همچنان برای همه عراقی ها و اپوزیسیون و برای آنان کە در هراسند و آنان کە خواستار زندگی بهتر هستند، پناهگاهی امن باقی می مانند؟

نچیروان بارزانی: برای ما مهم این است کە پناه بردن بە کوه ها در همه عراق پایان بیابد  و امیدواریم دیگر نیازی نباشد کسی در تمام عراق بە کوه ها پناه ببرد. بار دیگر می گویم کە همه عراقی ها باید بە این طرز تفکر برسند کە باید از اشتباهات گذشتە درس بگیریم، اشتباهاتی کە همه ما مرتکب شدیم  و این نیرویی بە همه ما برای آیندە عراق بدهد،  امیدوارم هیچ فرد عراقی نیازی نداشتە باشد بە کوه ها پناه ببرد و شرایط طوری نباشد کە بە این نتیجە برسد کە تنها مکان امن برایش فقط کوه ها است .بە این امیدکە عراق دیگر از این مرحلە عبور کند.

الشرقیە نیوز: اما در میانە اظهاراتتان گفتید کە بغداد مرتکب اشتباه شد و سیاستمداران عراق و ما نیز اشتباه کردیم، اکنون با ادبیاتی سخن می گویید کە از اشتباهات گذشتە درس بگیریم، بە نظر می رسد اولین بار است کە چنین ادبیاتی را از نسل دوم سیاستمداران می شنویم، یعنی شما از نسل دوم هستید نە نسل اول، آیا نسل اول سیاستمداران دارای ذهنیتی کلاسیک و جدا از نسل دوم بودند؟ آیا این پیشرفت شما بر این اساس است کە خواستار زندگی بهتر برای عراقی ها و حل همه مسائل میان اربیل و بغداد هستید؟

نچیروان بارزانی: مشکل در طرز تفکر است، بە طور کلی در عراق دو طرف تفکر وجود دارد، یکی کە می گوید کجا اشتباه کردیم کە بە اینجا رسیدیم؟ و دیگری کە می گوید مقصر کیست کە بە اینجا رسیدیم؟ باید این طرز تفکر کە چە کسی مقصر است را کنار بگذاریم. باید در عراق این را بدانیم کە همه ما کجا اشتباه کردیم کە اکنون وضع عراق این است و اگر پاسخ این پرسش را بدهیم بدون شک زندگی بهتری در انتظار همه عراقی ها خواهد بود، در دیدار اخیری کە از بغداد داشتم، پیام من در تمام دیدارهای سیاسی این بود کە ما اشتباه کردیم و شما هم مرتکب اشتباه شدید، بیایید از این اشتباهات برای رسیدن بە یک زندگی بهتر برای همه عراقی ها درس بگیریم، تا وقتی کە این گونە فکر نکنیم؛ عراق تبدیل بە کشوری کە همه ما می خواهیم نمی شود، مردم عراق شایستە زندگی بسیار بهتر از آنچە اکنون دارند، هستند، این جنگ سیاسی بی معنا کە در عراق در جریان است، بر سر چیست؟

بهتر نیست بە این فکر کنیم کە چگونه اقتصاد عراق را تقویت کنیم؟ آیا درست است کە عراق و اقلیم همه ملزومات خود را از کشورهای همسایە وارد می کنند؟ عراق کشور ثروتمندی است، نە تنها داری منابع طبیعی غنی است، بلکە از نیروی انسانی خوبی نیز برخوردار است، بهتر است بە جای این همه جنگ سیاسی، بە این فکر باشیم کە چگونە عراق را بە پیش ببریم؟ چگونە آن را بە کشوری تولید کنندە و خودکفا تبدیل کنیم؟ این بسیار بهتر از جنگ سیاسی بی معنایی است کە اکنون بە آن مشغول بودە و مردم را نیز خستە کردە ایم. بە نظر من باید بر این موضوع تمرکز کنیم کە چطور باید اعتماد مردم عراق بە سیاستمداران کشور را بازگردانیم؟

امروز اعتمادی باقی نماندە و انتخابات پیشین عراق نیز این امر را ثابت کردە، درصد مشارکت در انتخابات پیشین چقدر بود؟ در مورد آن مبالغە نیز می شود، اما میزان مشارکت بسیار کم بود و چرا کم بود؟ مردم دیگر اعتمادی ندارند کە صندوق های رای بتواند مشکلات را حل کند. زیرا ما از یک نظام دمکراتیک صحبت می کنیم و نظام دمکراتیک این نیست کە مردم هر چهار سال یک بار بە مردم بگوییم بیایید رای بدهید، مردم از سیاستمداران عراقی انتظاراتی دارند و خواستار زندگی بهتر هستند و از وضعیت ناخوشایند فعلی خارج شوند.

الشرقیە نیوز: اما اذعان بە اشتباه بە تنهایی کافی نیست، باید تلاش هایی جدی بە صورتی کە برای شهروندان عراقی ملموس باشد نیز صورت بگیرد کە شهروندان اطمینان خاطر بیابند کە از این وضعیت خارج می شوند.

نچیروان بارزانی: بە نظر من نسل جدید عراق کم کم بە این مقطع رسیدە، نسل کنونی عراق، نسل دە سال پیش نیست، متولدین سال 2003 اکنون 18 سال سن دارند و برای تغییرات آمادە هستند و ممکن نیست مردم عراق بیش از این شعارهای توخالی را قبول کنند و زندگی بهتری را مطالبە می کنند. مشکلات میان اربیل و بغداد نیز بخشی از ثبات سیاسی هستند کە باید در عراق وجود داشتە باشد. واقعیتی در عراق وجود دارد کە می خواهم بە صورت صریح دربارە آن سخن بگویم، همیشە یک طیف در عراق از گذشتە  هراس دارد و یک طیف دیگر در بیم از آیندە بە سر می برد و یک طیف دیگر نیز کە کردها هستند از گذشتە، اکنون و آیندە می ترسد. تاکی ما باید در بیم و انتظار باشیم؟ می گوییم مرحلە گذار، از سال 2003 و اکنون سال 2021 است، مرحلە گذار تا بە کی؟ اکنون 18 سال سپری شدە و 18 سال یک عمر است، کسی کە سال 2003 بە دنیا آمدە، اکنون 18 سالە است، دیگر بس است، باید بنشینیم راهی برای این وضعیت بیابیم.اگر ما بر حل مشکلات میان اربیل و بغداد پافشاری می کنیم، فقط برای اربیل نیست، بلکە هدف ما ایجاد ثبات در کل عراق است. برای ثبات عراق باید مشکلات اربیل و بغداد نیز حل شوند، ما تا کی باید منتظر بمانیم؟

همه عراقی ها می گویند کە تاکی باید منتظر باشند؟ وضعیت اقلیم کردستان تا پیش از سال 2003 همینطور بود. در سال 2002 آمریکایی ها آمدند و ما را بە این باور رساندند کە بە ما کمک کنند، زیرا عراق بە سوی یک کشور دمکراتیک می رفت و آنان تصمیم گرفتە بودند کە رژیم وقت عراق را ساقط کردە و کنار بگذارند. آنان از ما برای بنیان نهادن عراق نوین کمک  خواستند و ما هم با هزاران امید در این فرآیند شرکت  کردیم، برای رسیدن بە عراقی کە برای همه عراقی ها باشد، عراق نوین را بر اساس چە اصولی بنیان نهادیم؟ بر اساس اصول مشارکت واقعی و برابری و آیا کنون مشارکت وجود  دارد؟!

آیا کنار هم بودن وجود دارد؟ وجود ندارد! امروز در عراق واقعیت این است کە این اصول وجود ندارد و بخشی از عراقی ها دچار ناامیدی شدە اند، احساس می کنند بخشی از پروسە سیاسی این کشور نیستند. داعش در نتیجە همین وضعیت و شرایط بە وجود آمد. داعش کە از مریخ نیامدە، در نتیجە برخی اشتباهات سیاسی این کشور تشکیل شد! نباید این اشتباهات را تکرار کنیم، زیرا بار دیگر زمینە بە وجود آمدن این افراط گرایی ها تحت عناوین دیگر، فراهم می شود. ما فقط نگران اقلیم کردستان نیستیم و دغدغە ما کل عراق است. ما در چارچوب جغرافیایی کە عراق نامیدە می شود، خواستار زندگی بهتر برای همه عراقی ها هستیم.

جناب مسعود بارزانی و مرحوم جلال طالبانی از سال 2003 آنچە را در توان داشتند انجام دادند کە عراق بار دیگر سرپا شود و در این راه کوتاهی نکردند و با تمام توان تلاش کردند.  نقش ما در عراق نقشی اخلال گرایانە نیست، نقش ما در عراق سازندە است، می خواهیم مشکلات کشور از طریق گفتگو حل شود و این مهم برای ثبات عراق ضروری است.

الشرقیە نیوز: ممکن است این گفتمان در سطح روابط اربیل و بغداد، جالب توجە و جدید باشد و ادبیات متحد در کشور پیشرفت چشمگیری دربارە این مشکلات بە نظر آید، بە یک موضوع مهم برسیم کە شاید ادامە همان بحث مشکل و راه حل باشد: یعنی کرکوک. اخیرا خبری دربارە تلاش و رایزنی های شما با جامعە جهانی و سازمان ملل دربارە اجرای مادە 140 قانون اساسی عراق برای تعیین سرنوشت کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشە میان اربیل و بغداد در رسانە های عراقی منتشر شد، می خواهیم در این گفتگو بە جزئیات این موضوع بپردازیم، چطور می شود بە این مشکل را کە مکرر در تلاش های سیاسی کردی و یا عربی مطرح شدە، پرداخت؟ چە چیز جدیدی در پروندە کرکوک وجود دارد؟

نچیروان بارزانی: کرکوک شهری عراقی است، همان طور کە اربیل و سلیمانیە نیز هم شهری عراقی در چارچوب جغرافیایی هستند کە عراق نامیدە می شود.

مشکل کرکوک چیست؟ همه ما می دانیم کە کرکوک یک مشکل است، اما حاضر نیستیم اقدامی برای حل آن انجام دهیم. بە نظر من این مشکل دو بخش دارد، یک بخش منابع طبیعی است و این منابع و ثروت فقط در کرکوک نیست و در همه عراق وجود دارد، در بصرە، اربیل، سلیمانیە و همه جا وجود دارد، اگر ما در عراق دارای قانون نفت و گاز بودیم، بە هیچ عنوان موضوع نفت تبدیل بە یک معضل نمی شد. زیرا در چارچوب یک قانون اقلیم کردستان و دیگر مناطق عراق اطمینان داشتند کە سهم بودجە خود را دریافت می کنند. راه حل معضل کرکوک این است کە توافق کاملی بر سر قانون نفت و گاز صورت بگیرد. بخش دوم مسئلە کرکوک، موضوع خاک است و از این طریق کە اقلیم کردستان بگوید کرکوک و یا منطقە ای دیگر کردستانی است حل نمی شود، پافشاری بغداد هم بر اینکە کردها هیچ حقی در کرکوک ندارند نیز کمکی بە حل مسئلە نمی کند، باید دو طرف در حل مشکل از خود انعطاف نشان دهند. مادە ای در قانون اساسی وجود دارد کە بیش از 80 درصد عراقی ها بە آن رای دادە اند و  بە آن مادە 140 می گوییم و اگر اجرایی شود راه حل مشکل را تعیین کردە است، آنچە ما می خواهیم اجرای این مادە قانونی است، اگر این مادە قانونی اجرا شود با اطمینان می گویم کە مشکل کردها و دیگر طیف ها در کرکوک حل می شود. اما تعویق حل مشکل کرکوک و دیگر مناطق درست نیست، مسئلە فقط کرکوک نیست و شامل دیگر مناطق کە بە آن ها مناطق مورد مناقشە گفتە می شود نیز هست. این مشکل باید از طریق مذاکرە و تفاهم حل شود و هیچ راه دیگری برای آن وجود ندارد.

الشرقیە نیوز: سازمان ملل در حل این مسئلە چە نقشی دارد؟ در ابتدا گفتید کە باید میز مذاکرە عراقی باید در حل این مسئلە قضاوت کند، پس نقش سازمان ملل در پروندە کرکوک چیست؟

نچیروان بارزانی: نمایندگی سازمانملل  در عراق وجود داردو  نقش آن، کمک بە عراقی ها در حل مشکلات کشور است، طبیعتما در عراق طوری است کە نمی توانیم و نمی دانیم خودمان مشکلات خودمان را حل کنیم، سازمان ملل می تواند فقط نقشی یاری دهندە را در این مسئلە ایفا کند و در نهایت خود عراقی ها باید با مذاکرە مشکلات خودرا حل کنند، سازمان ملل می تواند از لحاظ فنی کمک شایانی بە عراق ارائە دهد و طرفین مسئلە را برای رسیدن بە راه حل تشویق کند. فکر نمی کنم نه بغداد و نە اربیل بخواهند هیچ طرفی (خارجی) بیش از این در حل مشکلات کشور نقشی ایفا کند.

الشرقیە نیوز: چرا برخی جریان های سیاسی بر این باورند کە مادە 140 قانون اساسی مردە است؟

نچیروان بارزانی: چونکە نمی خواهند واقع بین باشند، نمی خواهند واقعیت  عراق را ببینند، هر طرفی کە چنین طرز فکری داشتە باشد، درک اشتباهی از حل مشکلات عراق دارد. بگذارید بە یک مثال در این بارە اشارە کنم، خیزش کردهای عراق در سال 1961 آغاز شد، سال 1970 توافق 11 مارس میان مرحوم ملا مصطفی و رژیم وقت عراق امضا شد و در آن زمان مرحوم صدام خود شخصا بە منطقە ناوپردان آمد کە توافق را با ملا مصطفی آمادە کند. در آن زمان کردها و اعراب و  همه طرف ها در عراق از این توافق استقبال کردند ، در سال 1974 کە بغداد احساس قدرت کرد بار دیگر بە کردها و بارزانی حملە کرد و چونکە نتوانست شورش کردها را شکست دهد، ناچارا با شاه ایران توافق کردە و نیمی از شط العرب را بە  ایران واگذار کرد و برای بازگرداندن این بخش از شط العرب 8 سال با ایران وارد جنگ شد، زیر بار بدهی رفت و بە کویت حملە کرد، این مصائب  مربوط گذشتە است، اما اصل مشکل چیست؟ طرز فکر برای راه حل اشتباه بود! طرز فکر بر این اساس بود کە چە کسی قوی و چە کسی ضعیف است؟ حل مسئلەکردها، مادە 140 و دیگر مشکلات با این فرهنگ و ذهنیت در عراق ممکن نیست! مشکل یک خانوادە است، باید بنشینیم با گفتگو این مسائل را حل کنیم. آن کە می گوید مادە 140 مردە است، درک و برداشت اشتباهی دارد، باید بە جای اینکە  بگوید مردە است، بگوید بیایید بنشینیم و راه حلی واقع بینانە کە بە نفع همه عراقی ها باشد را بیابیم.

الشرقیە نیوز: دربارە قانون اساسی عراق  و مادە 140 قانون کە (کردها) در تدوین آن شرکت داشتە اید. پرسش این است کە شما در اظهارات خود همیشە مطالبە شراکت را مطرح می کنید، آیا بە صورت کلی جریانی وجود دارد کە این مشارکت شما (کردها)  را محدود کند؟ چرا این جریان ها سعی در محدود کردن شراکت شما در پروسە سیاسی دارند؟

نچیروان بارزانی: این شراکت است، ما فقط دربارە شراکت خودمان  بە عنوان طرف کردی صحبت نمی کنیم، بە نظر ما دیگر طیف ها نیز باید احساس کنند کە بخشی از پروسە سیاسی عراق هستند.  زیرا این شراکت و رسیدن بە این طرف فکر کە همه ما بخشی از این کشور هستیم، فقط مشکل کردها نیست. دیگر طیف های عراق نیز همین مشکل را دارند، بە همین دلیل تاکنون گفتە ایم کە در مرحلە گذار هستیم، اما کاملا مرحلە گذار نیست، ما در آستانە یک انتخابات بسیار مهم قرار داریم، می دانیم عوامل بسیاری وجود داشتە اند کە پیشتر اجازە ندادە اند بە صورت جدی و واقعی بر این مسائل تمرکز کنیم و یکی از بزرگترین مشکلات نیز داعش بود. در اقلیم کردستان در سال 2014 در مرزی بە طول 1 هزار و 100 کیلومتر با داعش در نبرد بودیم، 2 میلیون آوارە در اقلیم  کردستان بودند، بیش از 10 هزار تن از نیروهای پیشمرگ مجروح شدە و 2 هزار تن دیگر نیز در نبرد با داعش جان خود را از دست دادند و مطمئنا این شرایط فقط برای اقلیم کردستان نبودە و بسیاری از مناطق عراق نیز در چنین شرایطی قرار داشتند و قربانی این وضعیت شدند، بە نظر ما امروز وضعیت دیگری پیش آمدە و شرایطی وجود دارد کە باید با یکدیگر مذاکرە و گفتگو کردە و این مشکلات را حل کنیم.

انتهای پیام/#