علت داغ شدن کمپرسور سردخانه – دلایل و راهکارها

داغ شدن کمپرسور سردخانه یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند به آسیب‌های جدی، افزایش هزینه‌های انرژی و کاهش عمر سیستم منجر شود. این مشکل معمولاً به دلایلی مانند کم شدن گاز مبرد، نشت روغن یا انسداد مسیرها ایجاد می‌شود. برای پیشگیری از داغ شدن کمپرسور، بررسی دوره‌ای سیستم، تمیزکاری کندانسور، استفاده از روغن‌های با کیفیت و انتخاب کمپرسور مناسب بسیار ضروری است. با رعایت این نکات، می‌توان از بروز خرابی‌های گران‌قیمت جلوگیری کرده و عملکرد بهینه سیستم تبرید را حفظ کرد.

یکی از مشکلات رایج در سیستم تبرید سردخانه‌ها، داغ شدن کمپرسور است که اگر به سرعت برای رفع آن اقدام نکنیم، احتمالاً باید منتظر مشکلات بزرگ‌تری باشیم. به صورت خلاصه، معمولاً دلایلی مانند کم شدن گاز مبرد، مسدود شدن مسیرهای جریان مبرد، کم شدن روغن در سیستم تبرید یا استفاده از روغن نامرغوب و همچنین برخی مشکلات فنی و مکانیکی می‌تواند باعث داغ شدن کمپرسور سردخانه شود؛ اما ممکن است دلایل دیگری نیز باعث این اتفاق شود که در این مطلب قصد داریم به صورت کامل به تمام دلایل به همراه راهکارهای رفع آن بپردازین. 

چرا باید داغ شدن کمپرسور سردخانه را جدی بگیریم؟  

تشخیص به موقع داغ شدن کمپرسور سردخانه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا داغ شدن بیش از حد کمپرسور می‌تواند منجر به مشکلات جدی و هزینه‌های سنگین شود. در ادامه به برخی از دلایل اهمیت این موضوع اشاره می‌کنیم:

• جلوگیری از آسیب جدی به کمپرسور: داغ شدن بیش از حد کمپرسور می‌تواند باعث سوختن سیم‌پیچ‌ها، آسیب دیدن یاتاقان‌ها و در نهایت از کار افتادن کامل کمپرسور شود.
• کاهش هزینه‌های انرژی: کمپرسور داغ به دلیل افزایش اصطکاک و کاهش راندمان، انرژی بیشتری مصرف می‌کند. بنابراین، تشخیص و رفع مشکل داغ شدن کمپرسور می‌تواند منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌های انرژی شود.
• افزایش طول عمر سیستم: با تشخیص و رفع به موقع علل داغ شدن کمپرسور، می‌توان طول عمر کل سیستم سرمایشی را افزایش داد و از خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌های تعمیراتی جلوگیری کرد.
• حفظ کیفیت محصولات: در سردخانه‌های صنعتی، افزایش دمای کمپرسور می‌تواند منجر به افزایش دمای محیط سردخانه و در نتیجه کاهش کیفیت محصولات شود. این موضوع به ویژه برای محصولات حساس به دما اهمیت دارد.

به نقل از سایت macscool، با شروع تجزیه روغن در کمپرسور به دلیل گرما، اسیدها و کربن تولید می شوند. این اسیدها تا حدودی توسط خشک کن جاذب جذب می شوند، اما در نهایت شروع به حمله به عایق سیم پیچ موتور می کنند و باعث سوختگی موضعی یا سوختن کامل موتور می شوند.

به نقل از سایت achrnews، برای اینکه یک کمپرسور رفت و برگشتی به درستی کار کند، دمای درگاه خروجی هرگز نباید از 300 درجه فارنهایت بالاتر رود. این بدان معناست که دمای خط خروجی هرگز نباید از 225 درجه فارنهایت (300 درجه فارنهایت منهای 75 درجه فارنهایت) تجاوز کند. در دماهای بین 300 درجه فارنهایت و 320 درجه فارنهایت داخل کمپرسور، روغن تبرید شروع به از دست دادن خاصیت روانکاری خود می کند. این باعث سایش زودرس سیلندر و رینگ های پیستون کمپرسور می شود.

به نقل از سایت برودت کار اطلس، کمپرسور سیلندر پیستونی جزو کمپرسور های رفت و برگشتی محسوب می شود. این نوع Compressor با تبدیل حرکت دورانی به حرکت خطی، گاز را فشرده می‌کند. در نوع رفت و برگشتی، پیستون در داخل یک سیلندر، حرکت رفت و برگشتی انجام می‌دهد. در طول حرکت رفت پیستون، حجم محفظه کاهش یافته و گاز فشرده می‌شود. در حرکت برگشت، گاز فشرده شده از طریق سوپاپ خروجی خارج خواهد شد. این کمپرسورها از قطعات ساده ولی پرتعداد تشکیل شده‌اند و به راحتی می‌توان آنها را تعمیر یا نگهداری کرد.

تأثیر دمای بالای کمپرسور بر عملکرد سردخانه

با داغ شدن کمپرسور، روغن روانکاری به تدریج تجزیه شده و به دنبال آن، رسوبات جامد تشکیل می‌شود. سپس قطعات داخلی مانند پیستون‌ها و بلبرینگ‌ها آسیب می‌بینند. این فرایند منجر به کاهش روانکاری، انسداد لوله‌ها و شیرهای انبساط و افزایش فشار و دمای کمپرسور می‌شود. همچنین، سایش قطعات به دلیل تماس فلز با فلز و تخریب مبرد، کارایی کمپرسور و کل سیستم سردخانه را کاهش داده و هزینه‌های عملیاتی را افزایش می‌دهد.

دلایل اصلی داغ شدن کمپرسور سردخانه

بالا رفتن دمای کمپرسور در سیکل تبرید، همیشه یکی از چالش‌های جدی در سردخانه‌ها بوده است؛ خصوصاً اینکه با این اتفاق ممکن است شاهد آسیب به سایر بخش‌های سیستم تبرید نیز باشیم. اما دلایل گرم شدن کمپرسور چیست؟ در ادامه به مهم‌ترین دلایل داغ شدن کمپرسور اشاره می‌کنیم.  

راهکارهای جلوگیری از نشت روغن در سیستم

نشت روغن به تدریج می‌تواند سطح روغن موجود در سیستم را کاهش دهد و به مرور جلوی روغن‌کاری و روان‌کاری قطعات کمپرسور را بگیرد. با این اتفاق، اصطکاک قطعات متحرک کمپرسور مانند پیستون و سیلندر بیشتر خواهد شد. با افزایش اصطکاک نیز باید منتظر بالا رفتن دما و داغ شدن کمپرسور باشیم.

برای رفع این مشکل، بهتر است با یک برنامه منظم و دوره‌ای، سطح روغن کمپرسور را چک کنید. در صورت نیاز، روغن موجود را خالی کرده و یک روغن بهتر و باکیفیت جایگزین کنید. همچنین مسیرهای نشتی روغن را مسدود کرده و دمای کمپرسور را چک نمایید (دمای روغن کمپرسور نباید به 310 درجه فارنهایت برسد).

کثیفی یا انسداد کندانسور و تأثیر آن بر عملکرد

کثیف شدن فین‌های کندانسور باعث می‌شود تا آلودگی‌ها و گردوغبار سطح این فین‌ها را بپوشانند و مانع از دفع مناسب گرمای سیستم شوند. در نتیجه، فشار و دمای مبرد در کندانسور افزایش می‌یابد و کمپرسور مجبور می‌شود برای جبران این افت عملکرد، مدت زمان بیشتری کار کند. این افزایش کارکرد، به‌تدریج دمای کمپرسور را بالا برده و می‌تواند منجر به خرابی آن شود؛ بنابراین، تمیزکاری منظم کندانسور برای جلوگیری از داغ شدن کمپرسور و افزایش طول عمر سیستم سردخانه ضروری است.

خرابی فن‌های خنک‌کننده و روش‌های تعمیر

اگر این فن خراب شود یا عملکرد ضعیفی داشته باشد، گرمای تولیدشده در سیستم نمی‌تواند به‌درستی دفع شود و در نتیجه در کمپرسور تجمع می‌یابد. این مشکل ممکن است به دلیل خرابی موتور فن، شکستگی پره‌ها، یا آلودگی سطح کندانسور ایجاد شود. تجمع گرما در نهایت باعث داغ شدن کمپرسور و کاهش عمر مفید آن می‌شود.

برای برطرف کردن این مشکل، اگر آلودگی و گردوغبار روی سطح کندانسور جمع شده است، با استفاده از ابزار مناسب آن را تمیز کنید تا جریان هوای فن بهینه شود. همچنین نگهداری و سرویس منظم فن و کندانسور می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. در صورتی که فن نیاز به تعویض داشته باشد، باید برای این کار اقدام کنید.  

مشکلات الکتریکی و سیم‌کشی نامناسب در کمپرسور

مشکلات الکتریکی و سیم‌کشی نامناسب می‌توانند نقش مهمی در داغ شدن بیش از حد کمپرسور داشته باشند. برای مثال، نوسانات برق می‌تواند باعث افزایش دمای سیم‌کشی‌های برق شود. برای رفع این مشکل، اقدامات زیر را انجام دهید:

• تمام اتصالات را بررسی کرده و اتصالات سست را محکم کنید.
• سیم‌های آسیب‌دیده را تعویض کرده و از سیم‌هایی با قطر مناسب استفاده کنید.
• اطمینان حاصل کنید که سیم‌کشی به صورت صحیح و ایمن انجام شده است.
• برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نوسانات برق، از یک محافظ برق مناسب استفاده کنید.
• ترموستات را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعویض کنید.

استفاده از کمپرسور نامناسب برای ظرفیت سردخانه

انتخاب کمپرسوری که با نیازهای سیستم تبرید شما همخوانی نداشته باشد، یکی از دلایل اصلی داغ شدن بیش از حد آن است. این موضوع به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

• کارکرد مداوم در ظرفیت بالا:  اگر کمپرسوری که انتخاب کرده‌اید، ظرفیت کمتری نسبت به بار سرمایشی مورد نیاز داشته باشد، مجبور است به طور مداوم با حداکثر ظرفیت خود کار کند تا دمای مورد نظر را تأمین کند. این عملکرد، باعث تولید حرارت بیشتر و در نهایت داغ شدن بیش از حد کمپرسور می‌شود.
• کارکرد در ظرفیت پایین‌تر از حد بهینه: زمانی که کمپرسور در ظرفیت‌های پایین کار می‌کند، روغن‌کاری قطعات به خوبی انجام نشده و ممکن است باعث ایجاد رسوبات کربنی و افزایش اصطکاک شود. همچنین، تغییرات مکرر در ظرفیت کمپرسور می‌تواند به قطعات آن فشار وارد کرده و باعث کاهش عمر مفید آن شود.
• عدم تطابق با شرایط محیطی: اگر کمپرسوری را انتخاب کنید که برای شرایط محیطی شما مناسب نباشد، ممکن است به دلیل دمای محیط بالا، رطوبت زیاد یا سایر عوامل محیطی، بیش از حد گرم شود.

روش‌های پیشگیری از داغ شدن کمپرسور

برای جلوگیری از این مشکل، رعایت نکات زیر بسیار مهم است:

• بازرسی دوره‌ای: به طور مرتب تمامی اجزای سیستم تبرید از جمله کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و لوله‌های مویی را بررسی کنید.
• تمیزکاری: کندانسور را به صورت منظم از گرد و غبار و آلودگی تمیز کنید تا انتقال حرارت به خوبی انجام شود. کویل‌های اواپراتور را نیز از یخ زدگی و آلودگی پاک کنید.
• روغن‌کاری: مطمئن شوید که کمپرسور به اندازه کافی روغن‌کاری شده است و از روغنی با کیفیت مناسب استفاده می‌شود.
• تعویض فیلتر خشک‌کن: فیلتر خشک‌کن را به طور مرتب تعویض کنید تا از ورود رطوبت و آلودگی به سیستم جلوگیری شود.
• چک کردن فن کندانسور: از عملکرد صحیح فن کندانسور اطمینان حاصل کنید. فن کندانسور نقش مهمی در خنک کردن گاز مبرد دارد.
• فاصله‌گذاری مناسب: اطمینان حاصل کنید که کندانسور به اندازه کافی از دیوارها و سایر اجسام فاصله داشته باشد تا جریان هوا به خوبی برقرار شود.
• بررسی مقدار مبرد: کمبود مبرد باعث افزایش فشار در سیستم و در نتیجه افزایش دمای تخلیه کمپرسور می‌شود.
• انتخاب صحیح کمپرسور: از کمپرسوری با ظرفیت مناسب و کیفیت بالا استفاده کنید.
• تعویض و تعمیر قطعات یدکی: در صورت نیاز به تعویض قطعات، از قطعات یدکی اصلی و با کیفیت استفاده کنید.
• نصب حرفه‌ای: سیستم تبرید را توسط یک تکنسین متخصص نصب کنید.

نقش برندهای معتبر در کیفیت و دوام کمپرسور

خرید و استفاده از کمپرسورهای باکیفیت از برندهای معروف تا حد زیادی می‌تواند نگرانی‌های ناشی از عملکرد نادرست و داغ شدن کمپرسور را برطرف کند. از طرفی، با خرید یک کمپرسور مناسب از برند معروف دیگر نگران پرداخت هزینه‌های زیاد برای تعمیر و نگهداری در بلندمدت نخواهید بود. از جمله برندهای معروف کمپرسور سردخانه می‌توان به برندهای دانفوس (Danfoss)، رفکامپ (Refcomp)، کوپلند (Copeland) و بیتزر (Bitzer) اشاره کرد. اگر به دنبال خرید کمپرسور از برندهای معروف هستید، سایت رسمی «برودت کار اطلس» به عنوان یکی از اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان تجهیزات برودتی اورجینال با قیمت مناسب، یکی از بهترین گزینه‌هاست.

نتیجه گیری

در نهایت خوب است بدانید که داغ شدن کمپرسور سردخانه یکی از مشکلات رایجی است که نه تنها راندمان سیستم را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند به خرابی‌های پرهزینه و توقف عملکرد سردخانه منجر شود. از نشت مبرد و خرابی فن‌ها گرفته تا مشکلات الکتریکی و استفاده از روغن نامناسب، هر کدام از این عوامل می‌توانند علت این اتفاق باشند. اما نکته مهم این است که با شناخت علل و اجرای اقدامات پیشگیرانه مانند تمیزکاری منظم، انتخاب کمپرسور مناسب و سرویس دوره‌ای، می‌توان از داغ شدن کمپرسور و مشکلات ناشی از آن جلوگیری کرد.