امام موسی کاظم (ع) عالمی بردبار

گروه دین و اندیشه: “امام موسی‌بن جعفر(ع)” در سال ۱۲۸ه.ق در روستایی در اطراف مدینه به دنیا آمدند و پس از شهادت “امام صادق(ع)” در سن ۲۰سالگی به امامت و در سن ۵۵ سالگی به شهادت رسیدند. ایشان به جهت اینکه اهلِ حلم، صبوری، بردباری، عفو و گذشت نسبت به اطرافیان و مردم پیرامون خود در آن شرایط سخت خلفای عباسی بودند ملقب به کاظم شده‌اند.

به گزارش بولتن نیوز، کاظم (کسی که چیزی را در درون مخفی می‌کند) از کظم(مخفی‌کردن چیزی در درون) گرفته شده است. یک دانشمند اهل تسنن در مورد ایشان گفته اند او وارث علوم پدرش بود، بدین معنا که دارای فضل و کمال بودند و کسی در آن دوره از نظر علم و دانش و معارف الهی به درجه ایشان نمی‌رسید بدین جهت در پرتو عفو و گذشت و بردباری فراوانی که داشتند، لقب کاظم به ایشان داده شد.

یکی از درس‌های مهمی که از “امام کاظم(ع)” می‌توانیم بگیریم ویژگی کظم غیظ و فرو بردن خشم است، خیلی نیاز است که در این دنیا و مشکلاتی که ما با آن درگیر هستیم خود را به این فضیلت آراسته کنیم تا به راحتی بتوانیم با سختی‌ها کنار بیاییم و با مسائل زندگی به نحو صحیح‌تری برخورد کنیم زیرا منشا خیلی از گرفتاری‌هایی که به وجود می‌آید ناشی از این است که انسان نمی‌تواند خشم خود را کنترل کند و بدین ترتیب دچار گرفتاری‌های فراوانی می‌شود.

“امام کاظم(ع)” در دوران ۳۵سال امامت خود هم‌عصر با چهار خلیفه غاصب و ستمگر عباسی؛ “منصور دوانیقی” ، “مهدی عباسی” ، “هادی عباسی” و “هارون‌الرشید” بودند که شیعه نیز در زمان خلافت این چهار نفر تحت فشار و مضیقه بود. “امام کاظم(ع)” در زمان حکومت “منصور دوانیقی” از خلفای بسیار ستمگری که دستش به خون شیعیان بسیاری آغشته شده بود، به امامت رسیدند.

اوضاع و احوال آن زمان کاملا بر علیه شیعیان بود و امام(ع) تشخیص دادند که انجام اقدام علنی ضد حکومت عباسی مصلحت نیست بدین جهت برنامه علمی پدر بزرگوارشان که تربیت شاگردان بود را ادامه دادند و یکی از اقدامات امام کاظم(ع) تربیت شاگردانی بود که نشردهنده شریعت اسلام باشند. در واقع ائمه اطهار(علیهم‌السلام) یک هدف را پیگیری می‌کنند و آن بسترسازی برای فراهم شدن زمینه رشد و تعالی انسان در رسیدن به قرب‌الهی و کمال است.

اگر شرایط مهیا و حکومت اسلامی تشکیل شود، بستر مناسب‌تری جهت رشد و کمال انسان فراهم می‌شود در غیر اینصورت اگر امکان تشکیل حکومت برای امام وجود نداشته باشد، امام در شرایطی که قرار گرفته به نحوی که برایشان مقدور باشد تلاش‌هایی را برای رسیدن به هدف مذکور انجام می‌دهند.

“امام کاظم(ع)” حرکت علمی پدرشان را پیگیری و شاگردان بی‌شماری را تربیت کردند، شبهاتی که از سوی دستگاه حاکم مطرح می‌شد پاسخگو بودند، مناظرات علمی جهت اثبات حقانیت خودشان انجام می‌دادند، هر جایی که زمان اقتضا می‌کرد به معرفی ماهیت حکومت غاصب عباسی می‌پرداختند، علیه دستگاه غاصب اعتراض و نامشروع بودن حکومت را به مردم اعلام می‌کردند

حکمای غاصب عباسی به دلیل اینکه منصب حکومت دینی را غصب کرده بودند به عامل مشروعیت برای محکم‌کردن حکومت خود نیاز داشتند، آنها فقها و قضاتی را استخدام می‌کردند تا بدین وسیله به اعمال و حکومت خود وجه شرعی و قانونی ببخشند اما امام مراجعه به چنین فقهای درباری را تحریم می‌کردند و چهره آنها را به مردم معرفی می‌کردند تا حکمای عباسی نتوانند از این طریق به هدف خود برسند. امام همکاری با دستگاه حکومت را تحریم و مانع از این می‌شدند که شیعیان بخواهند به هر نحوی خدمتی برای آنها انجام دهند زیرا دستگاه حاکم را نامشروع می‌دانستند.

حکومت با وجود اینکه در دست خلفای عباسی بود اما این تنها ظاهر قضیه بود و حکومت بر قلب‌های مردم ازآن “امام کاظم(ع)” بود، هرچه که می‌گذشت امام(ع) در بین شیعیان از محبوبیت بیشتری برخوردار می‌شدند تا جاییکه مردم به جای پرداخت وجوه مالی خود به دستگاه حاکم، آن را به امام تحویل می‌دادند. زیاد شدن محبوبیت امام و اقداماتی که ایشان بر علیه حکومت انجام می‌دادند موجب شد خلفای عباسی از جمله “هارون‌الرشید” خشمگین شوند و درصدد از پای درآمدن امام برآیند.

در زمان خلافت “مهدی عباسی” یک دوره‌ای امام(ع) زندانی و پس از مدتی به دلیل شرایط آزاد شدند اما اوضاع در سالهای آخر زندگی امام(ع) به گونه‌ای شده بود که به دلیل محبوبیت بسیار ایشان نزد مردم، مبارزات امام(ع) علیه دستگاه حاکم و سعایت‌هایی که وزیر “هارون‌الرشید” ، “یحی‌بن خالد برمکی” انجام می‌داد دستور دستگیری امام(ع) در سال ۱۷۹ه.ق صادر شد و ایشان را به زندان بصره بردند و دستور به قتل‌شان در این زندان صادر شد اما به جهت انسی که زندانبان با امام(ع) گرفته بود دستور را اجرا نکرد بعد از آن امام به زندان بغداد منتقل شد و پس از تغییر چند زندان، “امام کاظم(ع)” نهایتا در سال ۱۸۳ه.ق در یکی از زندان‌های بغداد به دستور “هارون‌الرشید” توسط زندانبان “سندی بن شاهک یهودی” مسموم و به شهادت رسیدند.