در ارمنستان چه می گذرد؟

به گزارش بولتن نیوز، ساعات اولیه امروز صبح شاهد تنشهای نسبتا خشونت بار میان هواداران و مخالفان آقای پاشینیان نخست وزیر ارمنستان بود. فرمانده ارتش این کشور به همراه ۴۰ تن از نظامیان بلند پایه ارتش خواستار استعفای نخست وزیر شدند اما پاشینیان با رد این درخواست اقدام به برکناری فرمانده کل ارتش و تنی چند در سایر مقامات نظامی این کشور کرد. همچنین آقای پاشینیان اعلام کرد که ارتش در پی کودتا می باشد، وی از هواداران خود خواست که با آمدن به میادین مرکزی شهر این اقدام را ناکام بگذارند.

تحلیل:

اگرچه که تحرکات اخیر با نام کودتا وارد مطبوعات و محافل سیاسی شده است، اما آنچه که در خیابان‌های ایروان پایتخت ارمنستان می گذرد به معنای واقعی کلمه یک کودتا نمی باشد. چراکه در خیابان‌های اصلی شهر، نظامیان و ادوات نظامی ارتش به عنوان سمبل کودتاها به چشم نمی خورد. ارتش ارمنستان پرسنل خود را (تاکنون) در مراکز نظامی خود نگه داشته است و ارتش حضور فعالی در در عرصه براندازی ندارد.

این رویداد از از چند منظر مورد بررسی قرار گرفته است:

برخی از کارشناسان بر این باورند که علیرغم ابراز نگرانی روسیه درباره آنچه که در ارمنستان می گذرد و همچنین درخواست از ارتش این کشور برای پرهیز از خشونت، روسیه و پوتین در پشت صحنه تحولات است. در این راستا آنها سخنان اخیر پاشینیان درباره عدم کارایی سلاح های روسی در جنگ قره باغ به ویژه موشک های اسکندر را نیز بی ارتباط با این امر نمیدانند. مطابق این سناریو، روسیه با براندازی حکومت پاشینیان به دنبال سر کار آوردن یک حکومت روس گرا در ارمنستان می باشد. گفتنی است روسیه خود را متعهد به بازسازی ارتش ارمنستان میبیند و در تاسیس دوباره زیرساخت های نظامی این کشور نقش فعالی دارد.

برخی دیگر از صاحب نظران سیاسی بر این باورند که تحولات اخیر در ارمنستان بازتاب و برآیند سیاست خارجی جدید رئیس جمهور آمریکا می باشد. مطابق این سناریو و طی یک فرایند پیچیده، آمریکا به دنبال تقویت نقش طرفداران غرب در ارمنستان می باشد تا از نفوذ فزاینده روسیه در قففاز جنوبی جلوگیری کند. کابینه جدید جو بایدن دیدگاه مثبتی نسبت به جنگ ۴۴ روزه و آزادسازی بخش اعظم سرزمین‌های اشغالی آذربایجان ندارد و از مجاری پیدا و پنهان نقش ترکیه را نیز به چالش کشیده است.

بهره سخن و دیدگاه

فارغ از هر دو رویکرد و سناریوی ذکر شده آنچه که در ارمنستان می گذرد نتیجه طبیعی شکست این کشور در جنگ قره باغ می‌باشد. ارتش ارمنستان بیش از ۶۵ درصد تجهیزات زرهی خود را در طی جنگ ۴۴ روزه از دست داده و نزدیک به ۴۰ هزار تن از پرسنل ارتش این کشور کشته یا زخمی و یا مفقود شده اند. طبق برآورد کارشناسان نظامی باتوجه به وضعیت وخیم اقتصادی ارمنستان بازسازی ارتش این کشور حداقل به ۲۰ سال زمان نیاز دارد. بار روانی شکست سنگین در جنگ و عدم توانایی ارتش برای دفاع از سرزمین های تحت کنترل و همچنین وضعیت رو به وخامت اقتصاد این کشور زمینه‌ساز تحرکات اخیر در محافل سیاسی و خیابانهای ارمنستان بوده است و کشور را مستعد مداخله قدرت‌های فراملی کرده است. اگرچه پیشرانه تحولات اخیر گفتمان ناسیونالیزم مبنی بر تقویت ارتش ارمنستان و بازیابی مناطق از دست رفته در جنگ می باشد، چنین گفتمانی در حال از دست دادن مخاطبان خود در ارمنستان بوده و ارمنستان را بیش از گذشته به خارج وابسته خواهد کرد.