چرا سلبریتی ها ایرانی مبرا از نظارت و محدودیت هستند؟

گروه فرهنگی - مصطفی مطهری*: سلبریتی از جمله واژه ای که در سال های اخیر به کرات مورد استفاده رسانه ای و عمومی (توسط مردم) قرار می گیرد. اینکه چه کسانی سلبریتی هستند و چه ویژگی های شاخصی دارند که آنها  را از دیگر شهروندان جامعه جدا می کند، براساس شاخص ها و استانداردهایی می باشد که عموماً در همه جا یکسان است. اما اینکه یک سلبریتی تا چه اندازه در راستای اهداف جامعه و سلامت محیط اجتماعی فعالیت می کند مطمئناً تفاوت هایی وجود دارد.

به گزارش بولتن نیوز، بطوریکه در یک مقایسه خیلی ساده میان سلبریتی های ایران با هالیوود می توان تفاوت ها در سطح نگرش، سواد و دانش رسانه ای و حتی نوع فعالیت های اجتماعی را احساس کرد. تفاوت هایی که عموماً برخاسته از نوع مسئولیت پذیری اجتماعی آنهاست. به عبارت بهتر در ایران سلبریتی ها بدون توجه به عواقب و پیامد اظهارنظرهایشان در عرصه سیاسی و تأثیر منفی آن در حوزه اجتماع وارد عمل می شوند؛ این بدان معنا است که سلبریتی ها در ایران بیش از آنکه مسئولیت گرا باشند نمایش گرا هستند. بطوریکه با بهم خوردن فضا در پی اظهارات ناشیانه آنها، خود را تمام و کمال از ماجرا کنار می کشند و مسئولیت اقدام خود را نیز نمی پذیرند. این رویکرد در ارتباط با سلبریتی های هالیوود دقیقاً نقطه مقابل ایران است. بطوریکه سلبریتی ها در هالیوود برحسب مسئولیت شهروندی خود و جایگاه اجتماعی شان فعالیت های سیاسی یا اجتماعی می کنند. در واقع حس مسئولیت در قابل جامعه محل زندگی نه جنبه نمایشی بودن جهت دیده شدن موجب می شود تا سلبریتی ها در هالیوود دست به کار نقد بزنند.

اما وجه دیگر ماجرا در ارتباط با سلبریتی ها چگونگی برخوردی است که نهادها یا کانون های قدرت با کنش های اجتماعی – سیاسی سلبریتی ها می کنند. در واقع این چگونگی برخورد با سلبریتی ها به واسطه فعالیت هایشان در ایران متفاوت از جاهای دیگر مانند هالیوود است. بطوریکه در ایران هر اندازه جنبه اغواسازی اجتماعی بیشتری علیه حوزه سیاست داشته باشند پیشرفت ها در وضعیت شغلی، کسب درآمدهای مالی و دریافت پروژه های مشارکت برای آنها بهتر و بیشتر می شود و جالب اینجاست که همیشه شاکی و مدعی آن هستند که لیاقتشان بیشتر از آنی می باشد که هم اکنون دارند. اما تطبیق این موضوع با وضعیت سلبریتی ها در هالیوود جالب است؛ در واقع در هالیوود سلبریتی ها اگر جنبه اغوا سازشان فراتر از جایگاهی که دارند برود، شیوه و دامنه برخوردها با آنها فعال می شود. در واقع نحوه برخوردها با آنها با توجه به شرایط فرق دارد. اما آنچه مسلم است آنها بعد از اظهارنظراتشان مانند ایران از مزایا و امتیازاتی ویژه برخوردار نخواهند شد. به عنوان مثال چند روز پیش «جینا کارانو» ستاره فیلم «جنگ ستارگان» بخاطر توئیتی که درباره هلوکاست زد برای همیشه توسط شرکت دیزنی از تمام پروژه ها اخراج شد. حال این مورد را با موارد مشابه در ارتباط اظهارنظرهای سلبریتی های داخلی مقایسه کنید ببینید وضعیت چگونه است.

کوتاه سخن اینکه در ایران سلبریتی ها اولاً بازاریاب و دلال جهت دیده شدن هستند؛ دوماً بدون دانش و سواد رسانه ای با اظهارنظرهای های خود ضمن تشویش افکار عمومی، التهاب سازی می کنند؛ سوماً سلبریتی های ایرانی بواسطه همین بی سوادی رسانه ای، بطور ناخودآگاه عمومی سازی حوزه خصوصی را کلید زده اند و این به آن معنا می باشد که آسیب های اجتماعی به دلیل اقدامات غیرمسئولانه سلبریتی ها بیشتر شده است؛ و بالاخره اینکه، سلبریتی های ایرانی دریافته اند که بدون محدودیت می توانند وارد فضای نقد و انتقاد و تخریب شوند؛ بطوریکه نه تنها بر آنها فشار وارد نمی شود بلکه از مزایای بهتری نیز برخوردار خواهند شد.