گوگل از ماه آینده استفاده آزمایشی از سیستمی را آغاز میکند که به حذف کوکیهای متفرقه از کروم منتهی میشود.
گروه IT: مرورگر گوگل کروم (Google Chrome) در آیندهای نهچندان دور استفاده از کوکیهای متفرقه (Third-Party Cookie) را کنار خواهد گذاشت. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، بهروزرسانیهای آیندهی محبوبترین مرورگر وب در دنیا خواهند توانست قوانین تبلیغات آنلاین را بازنویسی و پایش میلیاردها کاربر وب در سراسر دنیا را برای شرکتهای تبلیغاتی به کاری سخت تبدیل کنند.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از زومیت، براساس مقالهی وایرد، همه چیز قرار نیست به این سادگی باشد. در نگاه اول، بهروزرسانیهای گوگل کروم باعث بهبود حریم خصوصی کاربران میشوند؛ اما نباید فراموش کنیم که سطح کنترل گوگل بر صنعت تبلیغات و بهطور کلی دنیای وب را هم افزایش میدهند.
منتقدان گوگل و نهادهای تنظیم مقررات میگویند اقدامات شرکت فعال در مانتینویو ممکن است به قیمت خارج شدن بسیاری از کسبوکارها از حوزهی تبلیغات تمام شود و ضرر مالی به وبسایتهایی برساند که برای کسب درآمد متکی بر تبلیغات هستند.
برای بسیاری از افراد، تغییرات جدید گوگل کروم غیر قابل رؤیت خواهند بود؛ بااینحال گوگل در پشت صحنه در تلاش است مرورگر کروم را در جایگاه کنترلکنندهی برخی از فرآیندهای تبلیغاتی قرار بدهد. این شرکت برای عملی کردن هدف خود، قصد دارد سراغ استفاده از تکنیک یادگیری ماشین بهمنظور ثبت کردن تاریخچهی جستوجوی کاربر برود و افرادی که دارای علایق مشترک هستند در گروههای مستقل قرار بدهد.
بنت سایفرز، متخصص حوزهی فناوری در گروه آزادیهای مدنی EFF، میگوید گوگل قصد دارد زیرساختهایی که امکان پایش کاربران و ایجاد پروفایل برای آنها در فضای وب را فراهم میکنند، کنار بگذارد و آنها را با سیستمی جدید جایگزین کند که همچنان امکان نمایش تبلیغات بهصورت هدفمند را ارائه میدهد؛ اما به شکلی متفاوت.
برنامهی گوگل برای جایگزینی کوکیهای متفرقه، بخشی از پروژهی گستردهتری است که آن را Privacy Sandbox مینامد و پیشنهاداتی را شامل میشود که بدون نابودی صنعت تبلیغات، حوزهی تبلیغات آنلاین را بهبود میبخشند.
Privacy Sandbox افزون بر کنار گذاشتن کوکیهای متفرقه سراغ دستوپنجه نرم کردن با یک سری موضوع دیگر نظیر کلاهبرداری تبلیغاتی و کاهش شمار کپچاهای به نمایش درآمده برای کاربران و معرفی راههایی جدید برای شرکتها بهمنظور نظارت روی نحوهی عملکرد تبلیغات میرود. بسیاری از منتقدان گوگل اعتراف میکنند بخشهایی از پیشنهادهای Privacy Sandbox بهبودهایی محسوس به همراه میآورند و برای فضای وب مفید هستند.
تغییر، لازم است و صنعت تبلیغات آنلاین با سرعت کمی تغییرات را میپذیرد. این صنعت شامل حجم عظیمی داده از زندگی همه است که در هر ثانیه از شبانهروز بهصورت خودکار معامله میشود و شرکتهای تبلیغاتی از این کار سود به جیب میزنند. اعمال تغییر اساسی در سیستم تبلیغاتی باعث اثرگذاری روی انبوهی از کسبوکارها میشود؛ از برندهایی که بهصورت آنلاین برای سرویسها و محصولات تبلیغ میکنند گرفته تا شبکههای تبلیغاتی فناوریمحور و سازمانهای خبری که این تبلیغات را به تمامی بخشهای وب میفرستند.
پیشنهادهای Privacy Sandbox، پیچیده و فنی هستند. گوگل از مدتی پیش آزمایش شماری از آنها را آغاز کرده است و سایر پروژهها تا حد زیادی در حال گذراندن مراحل توسعه هستند. گوگل طی چند وقت اخیر براساس بازخوردها و البته پیشنهادهای مشابهی که رقبا ارائه دادهاند، برخی تغییرات در Privacy Sandbox اعمال کرده است. اما وقتی بحث به مرورگر کروم میرسد، همه چیز توسط گوگل کنترل میشود و هیچ سازمان دیگری توانایی اتخاذ تصمیم نهایی ندارد.
حذف کوکیهای متفرقه از کروم که خبر مربوط به آن نخستین بار در اوایل سال گذشتهی میلادی اعلام شد، مدتها است که توسط گوگل مورد بررسی قرار میگیرد. سایفرز میگوید کوکیهای متفرقهی کروم بسیار ناخوشایند بودند. او میگوید کوکیها مدتها است که بیشتر از هر فناوری دیگری در دنیا برای حریم خصوصی مشکل ایجاد میکنند.
وقتی گوگل این کوکیها را در سال ۲۰۲۲ حذف کند، نخستین شرکتی نخواهد بود که این کار را انجام میدهد؛ اما سهم بسیار زیاد کروم از بازار مرورگر وب بدین معنی است که تصمیم گوگل بیشترین اثرگذاری را در این حوزه به دنبال دارد. سافاری اپل که یکی از مرورگرهای مهم امروزی محسوب میشود، در سال ۲۰۱۷ پایش کوکیها را محدود کرد و این اتفاق برای فایرفاکس در سال ۲۰۱۹ رخ داد. مشکل پایش کوکیها به حدی وسیع است که فایرفاکس روزانه ۱۰ میلیارد سرویس پایشکنندهی کاربر را مسدود میکند.
کوکیهای متفرقه چه کاربردی دارند اگر مشغول استفاده از گوگل کروم هستید، وبسایتهایی که از آنها بازدید میکنید (به جز مواردی انگشتشمار) کوکی متفرقهای به دستگاه شما اضافه میکنند. این کوکیها (که در واقع قطعهکدهای کوچک هستند) میتوانند تاریخچهی جستوجو شما را پایش کنند و براساس رفتارتان در وب، تبلیغات هدفمند به نمایش بگذارند.
کوکیهای متفرقه تمامی دادههایی که جمعآوری میکنند، برای دامنهای متفاوت با وبسایتی که در آن لحظه مشغول بازدید از آن هستید میفرستند. در مقایسه، کوکیهای First-Party را داریم که دادهها را صرفا برای همان وبسایتی که در حال بازدید از آن هستید ارسال میکنند.
شاید برای شما پیش آمده باشد که مثلا دو هفته قبل کفشی را در فروشگاهی آنلاین مشاهده کرده باشید؛ اما همچنان تبلیغات آن را در وبسایتها ببینید. دلیل اصلی این موضوع، کوکیهای متفرقه هستند. تمامی دادههایی که کوکیهای متفرقه جمعآوری میکنند، در نهایت به ساخت پروفایل اختصاصی برای هر کاربر در فضای وب منتهی میشوند که شامل علایق، محصولات خریداریشده و رفتار آنها در اینترنت است. این دادهها در اختیار شرکتهای تبلیغاتی قرار میگیرند که از طریق آنها سود زیادی کسب میکنند.
گوگل کوکیهای متفرقه را با چه سیستمی جایگزین میکند
گوگل به جای کوکیهای متفرقه، قصد دارد با بهرهگیری از سیستم Federated Learning of Cohortsا(اFLoC) که بر پایهی هوش مصنوعی توسعه داده شده است، تبلیغات هدفمند به کاربران نشان بدهد. این سیستم از یادگیری ماشین استفاده میکند تا بر تاریخچهی جستوجو و برخی اطلاعات دیگر نظارت کند. پس از جمعآوری اطلاعات کافی، سیستم یادگیری ماشین گوگل کاربران را براساس علایقشان در دستههای مختلف جای میدهد. گوگل هنوز بهطور دقیق ماهیت این دستهها یا گروهها را مشخص نکرده است؛ اما میدانیم که هر گروه قرار است شامل هزاران نفر با علایق مشترک باشد.
شرکتهای تبلیغاتی میتوانند تبلیغات خود را براساس گروهی که هر کاربر در آن عضویت دارد، به او نشان دهد. برای مثال اگر هوش مصنوعی گوگل تشخیص بدهد که به گوشی علاقهمند هستید، در گروهی قرار میگیرید که همهی افراد حاضر در آن به گوشی علاقه دارند.
کارکرد هوش مصنوعی FLoC گوگل تا حد زیادی شبیه به سیستمی مشابهی در نتفلیکس است که تشخیص میدهد هر کاربر به چه نوع فیلم و سریالی علاقه دارد. در سیستم نتفلیکس عادتهای کاربران برای مشاهدهی محتوا شبیه بسیاری دیگر از افراد است؛ اما عینا مثل علایق آنها نیست. اگر شخص الف و شخص ب از چهار فیلم سینماییِ مشابه در ژانر وحشت خوششان بیاید، به احتمال زیاد شخص الف به فیلم ترسناکی که شخص ب بهتازگی مشاهده کرده است نیز علاقهمند خواهد بود. نتفلیکس این سیستم را گسترش میدهد تا افراد زیادی را در بر بگیرد. گوگل نیز قصد دارد سیستمی مشابه برای پوشش دادن میلیاردها نفر به کار ببندد.
برخلاف کوکیهای متفرقه، تمامی دادههایی که بهمنظور تشخیص گروه شما مورد استفاده قرار میگیرند، در گوگل کروم پردازش میشوند. در مقایسه، کوکیهای متفرقه همچون خردههای کاغذ رنگی در جشنها، به اطراف پاشیده میشوند. یک تحلیلگر میگوید با وجود اعمال تغییر اساسی در کارکرد سیستم تبلیغاتی گوگل، همچنان تا ۹۵ درصد مثل کوکیهای متفرقه اثرگذار خواهد بود. البته تحلیلگران دیگر این ادعا را زیر سؤال بردهاند.
یکی از موضوعاتی که دربارهی سیستم یادگیری ماشین گوگل مطرح میشود، این است که چه نتیجهگیریهایی دربارهی کاربران انجام میدهد؟ یکی از مدیران موتور جستوجوی DuckDuckGo میگوید از آنجایی که FLoC برای قرار دادن کاربران در گروههای مختلف به تاریخچهی جستوجوی آنها متکی میشود، نتیجهی نهایی مثل ردیابی فوقالعاده قوی است که نسبت به سرویس گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) روی وبسایتهای بیشتری در دسترس قرار دارد.
استفاده از FLoC بدین معنی است که دادههای کمتری در اختیار شرکتهای متفرقه قرار میگیرد؛ بااینحال نگرانیهایی دربارهی گروهبندی کاربران وجود دارد. برخی از تحلیلگران نگران این موضوع هستند که سیستم FLoC گوگل برای برخی گروهها تبعیض قائل شود. یکی از مهندسان ارشد حوزهی یادگیری ماشین در شرکت Criteo میگوید تمامی الگوریتمهای FLoC گروهبندی کاربران توسط گوگل مدیریت میشوند و هر زمانی که بخواهد، میتواند اصلاحاتی اساسی در آنها اعمال کند. اگر سایر موتورهای جستوجو بخواهند سراغ استفاده از این تکنیک یادگیری ماشین بروند، احتمالا خواهند توانست نحوهی گروهبندیها را برای خودشان تغییر بدهند. گفته میشود Yahoo! Japan به انجام این کار علاقهمند است.
گوگل قصد دارد فرایند استفاده از FloC را بهصورت آزمایشی در ماه آیندهی میلادی آغاز کند. در این دورهی آزمایشی صرفا از وبسایتهایی استفاده خواهد شد که سیستم ردیابی کاربر را فعال کردهاند یا تبلیغات نمایش میدهند. گوگل میگوید نمایش تبلیغاتِ شخصیسازیشده براساس دستهبندیهای حساس، مغایر سیاستهای این شرکت در حوزهی تبلیغات است. گروههایی در FLoC که اطلاعاتی نظیر نژاد، گرایش جنسی و موارد اینچنینی دارند مسدود میشوند. اگر مسدودسازی این گروهها ممکن نبود، گوگل تغییراتی در الگوریتم اعمال میکند تا اثرگذاری آنها را کاهش بدهد.