همکاری ایران و ترکیه در حوزه انرژی ادامه می‌یابد

به گزارش بولتن نیوز، «حزب جمهوریخواه خلق» قدیمی‌ترین حزب در صحنه سیاسی ترکیه به شمار می‌آید. این حزب اولین بار توسط «مصطفی کمال آتاترک» در سال ۱۹۲۳ پایه گذاری شد. هم اکنون حزب مذکور به رهبری «کمال قلیچداراوغلو» اداره و به عنوان بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون ترکیه شناخته می‌شود.

حزب جمهوریخواه خلق، در سال‌های اخیر به خصوص پس از انتخابات شهرداری‌ها موفق شد پیروزی‌هایی در سه کلانشهر آنکارا، استانبول و ازمیر کسب کند. نتیجه این انتخابات موجب شد قدرت «حزب عدالت و توسعه» در جامعه ترکیه زیر سؤال برود.

خبرگزاری مهر در خصوص فعالیت‌های ترکیه در مدیترانه شرقی و روابط تهران و آنکارا گفتگویی را با «کمال قلیچداراوغلو» رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه انجام داده است که مشروح آن از نظر می‌گذرد:

*ترکیه سال‌هاست که برای عضویت در «اتحادیه اروپا» تلاش می‌کند. اما با نگاه به روند عضویت این اتحادیه می‌توان دریافت که اروپا خواهان عضویت ترکیه نیست. این مسئله در سیاست خارجی ترکیه چه تاثیری خواهد داشت؟

فکر نمی‌کنم اتحادیه اروپا مخالف عضویت ترکیه باشد. بلکه این حزب حاکم ترکیه است که اشتیاق زیادی به عضویت در این اتحادیه ندارد. تحولات اخیر موجب شکاف میان اتحادیه اروپا و ترکیه شده است. دلیل این هم دور شدن ترکیه از معیارهای توافق کپنهاگ در دوره اقتدار حزب عدالت و توسعه است.

دولت حقوقی، تفکیک قوا، حقوق و آزادی‌های اساسی، حقوق بشر، آزادی بیان و مطبوعات همگی جز مواردی است که ترکیه طبق استانداردهای اتحادیه اروپا به آن توجهی نکرده است. البته که تغییر در ساختار اداره کشور و سیستم تک نفره، ترکیه را نمی‌تواند موفق به عضویت در این اتحادیه کند. این موضوع را می‌توان نتیجه سیاست خارجی حزب حاکم دانست.

ضرروت دارد که در سیاست خارجی ترکیه بار دیگر زبان و اسلوب دیپلماسی در دستور کار قرار گیرد و به جای یک سیاست درگیرانه برای حل مسائل از مجرای گفتگو به صورت صلح‌آمیز تلاش شود. نگرانی من این است که با روند فعلی نه تنها ممکن است ترکیه موفق به عضویت در اتحادیه اروپا نشود بلکه دور شدن ترکیه از کشورهای دوست و همسایه و انزوای کامل آن را نیز در پی خواهد داشت.

*ترکیه این روزها نه تنها با یونان بلکه با فرانسه نیز وارد مناقشات لفظی شده است. دلیل مخالفت‌های فرانسه با ترکیه در موضوع مدیترانه شرقی چیست؟

مدیترانه شرقی یک بستر رقابت است. مطمئناً به نفع همه خواهد بود که این رقابت را با روشی مبتنی بر رویکرد سازنده و برد-برد حفظ کنند. اما در رفتار حزب عدالت و توسعه شاهد رویکرد برد-برد نیستیم، همانطور که پیش تر عنوان کردم مهم‌ترین دلیل این مسئله مربوط به سبک سیاست دولت آنکاراست.

معتقدم تغییر در اسلوب سیاسی موجب می‌شود، ترکیه دوباره در حوزه سیاست خارجی مورد احترام قرار گیرد و به بازیگری مثبت و مورد قبول در منطقه تبدیل شود. ما با فرانسه تنشی نداریم و ترکیه با اجرای رویکردی که عنوان کردم می‌تواند تمام بحران‌های خود را در سیاست خارجی حل کند.

*با نگاهی اجمالی به تحولات اخیر مدیترانه شرقی در می‌یابیم که جبهه‌ای متشکل از مصر، یونان و امارات در مقابل ترکیه تشکیل شده است. به نظر شما آیا احتمال تبدیل تنش‌ها به درگیری دریایی وجود دارد. پاسخ ترکیه در مقابل این تنش ها چیست؟

با ارزیابی تحولات اخیر در مدیترانه شرقی می‌توان دریافت که شکل‌گیری بلوکی در مقابل ترکیه آغاز شده که با گذشت زمان ازدحام این بلوک بیشتر می‌شود. اما این تنش‌ها نه با درگیری و جنگ، بلکه با راهکارهای صلح‌آمیز رفع می‌شود.

ما به عنوان حزب جمهوریخواه خلق از همان ابتدا بر ایجاد بستر مناسب برای دیپلماسی، گفتگو و مذاکره تاکید داشته‌ایم. ترکیه طبق قوانین دریایی و بین‌المللی حقوق مشروع بسیاری در مدیترانه شرقی که موجب تنش شده است، دارد. ممکن نیست به هیچ عنوان از مطالبه حقوق خود عقب‌نشینی کند اما برای حل چنین مواردی که اختلاف نظر وجود دارد، بهتر است از روش مسالمت‌آمیز به جای اتکا به زور و زبان تهدید استفاده شود.

حزب عدالت و توسعه عقب نشینی کرده است. دلیل این امر استفاده از یک گفتمان پر تنش است. اگر چنین سیاستگذاری نبود امروز بازگشت کشتی اکتشافی «اروچ رئیس»، به بندر آنتالیا به عنوان عقب‌نشینی از مطالبات تلقی نمی‌شد. ما بر این باوریم ترکیه باید از تمام حقوق خود دفاع کند و برای دیپلماسی نیز شانسی را قائل شود.

*روابط ایران و ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما در کدام زمینه‌ها نیاز به همکاری بیشتر میان دو کشور احساس می‌شود؟

به نظرم روابط ایران و ترکیه در مسیر مثبتی قرار دارد. ما همسایه مرزی یک جغرافیای مشترک هستیم و نزدیک به ۴۰۰ سال است که مشکلی در خطوط مرزی‌مان نداشته‌ایم. ملت دو کشور با یکدیگر دوست هستند، روابط گردشگری باهم داریم و از ایران انرژی خریداری می‌کنیم. ما خواهان آن هستیم که ایران و ترکیه به همراه دو کشور همسایه یعنی عراق و سوریه ابتکاری را برای پایه‌گذاری صلح منطقه و برقراری همکاری‌ها به کار گیرند. باید به اتفاق یکدیگر برای ایجاد سازمان صلح و همکاری خاورمیانه تلاش کنیم. چنین همکاری برای آرامش در منطقه مورد نیاز است.

دو کشور بزرگ و متمدن ایران و ترکیه می‌توانند زمینه‌ساز این همکاری شوند. دخالت‌های خارجی و نزاع‌های داخلی موجب شده کشورهای سوریه و عراق از سال‌ها قبل با مشکلاتی درگیر شوند. اما ایران و ترکیه، چنین مسائلی ندارند. این موضوع باید به عنوان یک مزیت، ارزیابی و گام‌هایی برای صلح و ثبات منطقه برداشته شود. از آنجا که اساسی‌ترین مشکل منطقه ثباتی و ناآرامی است فکر می‌کنم همکاری در این زمینه در اولویت است.

*در حالی که ترکیه فعالیت اکتشافی خود را در مدیترانه دنبال می‌کند، موفق به کشف منبع گازی در دریای سیاه نیز شده است. این موارد چه تاثیری در روابط ایران و ترکیه در حوزه انرژی خواهد داشت؟

تاثیر منفی نخواهد داشت. منابع انرژی که ترکیه کشف کرده آنقدر غنی نیست که بتواند واردات را متوقف کند. موقعیت ایران به عنوان همسایه‌ای دارای منابع سرشار از نفت و گاز برای ترکیه نیز یک امتیار محسوب می‌شود. به نظرم همکاری ترکیه و ایران در حوزه انرژی در آینده نیز ادامه خواهد داشت.