علت اختلاف میان والدین و فرزند را در روایات امام باقر (ع) بخوانید

به گزارش بولتن نیوز، سالروز شهادت امام باقر العلوم (ع) فرصتی است که سری به احادیث ارزنده ایشان بزنیم. احادیثی که ثمره سال‌ها تلاش شبانه روزی این معصوم است. امام باقر (ع) و فرزندشان امام صادق (ع)، احادیث فراوانی را برای ما به جای گذاشتند تا چراغ راه زندگیمان باشد. یکی از موضوعاتی که در احادیث این دو امام رئوف به ویژه امام باقر (ع) دیده می‌شود، موضوع تربیت فرزند است.

توجه به نقش مربی در زندگی

به بهانه سالروز شهادت امام پنجم شیعیان، با حجت الاسلام و المسلمین تبریزی کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی درباره تربیت فرزند از منظر امام باقر (ع) گفت و گو کردیم. این کارشناس مذهبی در ابتدا بیان کرد: تربیت یک واژه مقدس و متعالی است. این واژه از صفات خداوند است. رب العالمین بودن خدا به همان صفت تربیت ذات حضرت حق بر می‌گردد. در قرآن کریم فرمودند، قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ یعنی پناه می‌برم به مربی و تربیت کننده خودم. به همین دلیل مربی نقش بسیار مهمی دارد و هیچ کس در طول تاریخ بدون تربیت به کمال نرسیده است. بین مربیان هم نزدیک‌ترین و موثرترین افراد والدین هستند.

بیشترین روایت با موضوع تربیت از امام باقر (ع)

وی در ادامه به نکات جزئی تربیتی در احادیث امام باقر (ع) اشاره کرد و گفت: اهل بیت (ع) خیلی به مسئله تربیت به ویژه تربیت فرزند توجه داشتند. امام باقر (ع) درباره این مسئله سخنان فراوانی را بیان کردند. شاید بیشترین روایت با موضوع تربیت از امام باقر (ع) است. امام پنجم از ابتدای تولد فرزند نوع تربیت، شیوه صحبت کردن با فرزند و جزئی‌ترین رفتار‌ها با آنان را بیان کردند.

علت اختلاف فراوان میان والدین فرزند در روایات امام باقر (ع)

حجت الاسلام و المسلمین تبریزی ادامه داد: وقتی ما نگاه می‌کنیم، می‌بینیم رفتار‌های تربیتی کم رعایت می‌شود و کوتاهی والدین آثار خود را به مرور در رفتار فرزندان نشان می‌دهد. آن فرزند وقتی به نوجوانی می‌رسد به دلیل کمبود تربیت و کم توجهی به آموزه‌های اهل بیت (ع) با مشکلاتی مواجه می‌شود و دنیای فرزند از دنیای والدین فاصله می‌گیرد. این روز‌ها خیلی از والدین متدین هستند، اما فرزندانشان نگرش و رفتاری متفاوت از آن‌ها دارند؛ شکاف بین والدین و فرزند از رعایت نکردن نکات ریز تربیتی نشات می‌گیرد.

کار‌هایی که باید از زمان تولد فرزند انجام داد

وی افزود: دو سه مورد نکات تربیتی از منظر امام باقر (ع) را برای نمونه اشاره می‌کنم تا به ریز بینی ائمه اطهار (ع) در زمینه تربیت پی ببریم. حضرت امام باقر (ع) می‌فرمایند، وقتی فرزندتان به دنیا آمد کامش را با آب فرات باز کنید. به این موضوع اشاره کردند که در کدام گوش اذان و کدام گوش اقامه گفته شود. این جزئیات شاید در مرحله اول مهم به نظر نرسد، اما قطعا اثرات فراوانی در آینده فرزند خواهد داشت. ایشان درباره مراحل بعدی تربیتی فرمودند که وقتی ۷ روز از تولد نوزاد پسر گذشت، گوسفندی نر و اگر دختر بود گوسفند ماده برایش ذبح کنید. به این کار عقیقه گفته می‌شود. حتی سفارش شده است که در همان روز که عقیقه انجام شده است، فرزند را نام گذاری کنید. درباره این عمل نیز آداب فراوانی ذکر شده است.

روایتی شنیدنی از برخورد امام باقر (ع) با فرزندشان امام صادق (ع)

این کارشناس مذهبی به عمل گرایی در فعالیت‌های تربیتی اشاره کرد و گفت: محمد بن مسلم از کسانی است که هم محضر امام باقر (ع) و هم امام صادق (ع) را درک کرده است. او از اصحاب خوب و فقیه عالی مرتبه این امام بود. این صحابه نقل کرده است که نزد امام باقر (ع) بوده که امام صادق (ع) به پدرشان وارد شدند. ظاهرا امام صادق (ع) مشغول بازی با عسایی بودند. امام باقر (ع) با تماشای فرزندشان فرمودند پدر و مادرم فدایت تو‌ای فرزندم. ایشان با فرزندی خردسال در جمع اینگونه رفتار کردند. در ادامه امام باقر (ع) نصیحتی کردند و پسرشان را در آغوش گرفتند. یعنی امام باقر (ع) با ادبیاتی مناسب فرزندشان را بالا می‌برند و سپس در فضایی مناسب تعلیمشان دادند. توجه به این جزئیات تربیتی در روایات امام باقر (ع) فراوان دیده شده است.

نقشی که عمل در تربیت دارد

حجت الاسلام و المسلمین تبریزی در پایان بیان کرد: امام باقر (ع) اعتقاد داشتند که دیگران را با غیر زبانتان امر و نهی کنید. امام باقر (ع) و دیگر ائمه اطهار (ع) در تربیت فرزندشان با غیر زبان عمل می‌کردند. مثلا نوع تربیت حضرت را صحبت کردن ایشان با فقرا، عبادت و زندگی اجتماعیِ ایشان تشکیل می‌داد. بسیاری از ما تربیتمان زبانی است. به طور مثال خیلی از ما با زبان نماز اول وقت را به فرزندمان آموزش می‌دهیم، اما در عمل خودمان پایبند حرفمان نیستیم. اثر گذاری این نوع امر به معروف‌ها بسیار پایین است.