آلودگی در پهنه آسمان ایران

آمارها نقش مهمی در ارائه طرح‌های جدید دارند. هرگاه آمارها ارائه می‌شوند، میزان موفقیت، عدم‌موفقیت و در مجموع روندی که یک‌سیستم طی کرده است مشخص می‌شود و برخی اوقات نیز مانند زمانی که آمار آلودگی شهرها ارائه می‌شود، خبر از یک‌فاجعه می‌دهند.

 به‌نظر می‌رسد که با وضعیت آلودگی‌ای که کلانشهرها پیدا کرده‌اند، بسیار زودتر از اینها باید آمار مرتبط با این پدیده از سوی سازمان‌ها اعلام شود. به‌هرحال در زیر آمار مربوط به چند استان مهم به جز تهران که این روزها با آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کنند، آمده است تا شاید در راهگشابودن رفع این معضل مؤثر باشد.
 
مرکزی
 
هوای شهر اراک در روزهای سپری‌شده امسال ۴۴روز در شرایط ناسالم قرار داشته است. شهر اراک یکی از 8شهر آلوده کشور شناخته شده و به‌عنوان یکی از استان‌های مشمول پدیده گردوغبار در طرح ملی قرار گرفته است. شهر اراک در فروردین ماه امسال ۱۵روز، اردیبهشت ماه ۱۷روز و خردادماه ۱۲روز هوای ناسالم را تجربه کرده است. منواکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ‌ازن، ‌ذرات معلق و دی‌اکسیدنیتروژن 5 آلاینده مهم هوای این شهر هستند.

 
البرز
 
در سال89 تعداد روز‌های سالم در شهر کرج که 3هزار و500 واحد صنعتی را در دل خود جای داده است، 52 روز و روزهای ناسالم 168 روز گزارش شده است. این روزها، طرح جامع کاهش آلودگی هوای کرج در کارگروه استانی نیز رسیدگی می‌شود. همچنین شهر کرج در مسیر ارتباطی 15 استان غرب و شمال کشور با پایتخت قرار دارد و به همین دلیل روزانه خودرو‌های زیادی از این شهر عبور می‌کنند که این موضوع بر تعداد روزهای ناسالم شهر کرج در سال می‌افزاید.
 
فارس
 
در سال‌جاری تاکنون تنها یک‌روز آلودگی هوای شیراز به حد غیرمجاز رسیده است.کارشناسان عوامل آلودگی هوای شیراز را وجود برخی صنایع در این شهر می‌دانند. در حال حاضر 40 صنعت بزرگ در شهر شیراز فعالیت می‌کنند.
 
اصفهان
 
اصفهان از نظر وجود ذرات معلق کوچک‌تر از 10میکرون، جزء آلوده‌ترین شهرهای کشور است. بیش از 65‌درصد آلودگی هوای شهر اصفهان ناشی از ترافیک بوده که این عامل با افزایش تعداد خودروهای تک‌سرنشین افزایش می‌یابد. تعداد روزهای دارای هوای سالم اصفهان از ابتدای سال‌جاری دوبرابر نسبت به‌مدت مشابه در سال گذشته اعلام شده است.
 
یزد
 
کیفیت هوای شهر یزد در مهرماه سال90 برحسب شاخص میزان غلظت ذرات معلق PM10، 21روز هوای سالم و 9روز ناسالم گزارش شده است. استان یزد از نظر اقلیمی، از اقلیم خشک و نیمه‌ خشک برخوردار است و در حالت طبیعی تحت‌تأثیر جریان هوای خشک و غبارآلود قرار دارد. با بررسی‌های انجام شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست استان یزد، 156واحد صنعتی در این استان آلاینده شناخته شده‌اند. براساس آمارها شهر‌های یزد، شاهدیه، میبد و اردکان بیشترین سهم آلودگی هوا را در استان یزد دارند.
 
خوزستان
 
مردم شهر اهواز ۱۲۰روز از سال را تاکنون با مشکلات آلودگی هوا سپری کرده‌اند. به‌گفته سیدشریف حسینی، نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی طبق آمار، زمانی که20میلی‌گرم بر مترمکعب ذرات معلق در هوا وجود داشته باشد، تنفس مشکل می‌شود، این در حالی است که براساس آمار ارائه شده میانگین ذرات معلق در هوا در این شهرستان 327میلی‌گرم بر مترمکعب در ماه‌های ابتدای سال‌جاری را نشان می‌دهد؛ یعنی چندین برابر حد استاندارد. براساس آمارهای موجود، شهرهای جنوبی کشور مانند اهواز، آبادان، خرمشهر و ماهشهر با بیشترین آلودگی هوا مواجهند. کارشناسان بهداشت معتقدند که گردوغبارهای خوزستان از 4سال گذشته تاکنون به تناوب هرهفته یک‌بار تکرار شده است.
 
خراسان شمالی
 
وضعیت آلودگی هوای مشهد در شهریورماه سال‌جاری نسبت به سال گذشته بدتر بوده که با آغاز بارندگی‌ها در طول فصل پاییز، شهر مشهد از شرایط هوایی خوبی برخوردار شده است. نبود بارندگی و وارونگی هوا باعث افزایش آلودگی در هوای مجاور سطح زمین در اثر مواد آلاینده ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی می‌شود. این مورد در شهر مشهد به‌ویژه در زمستان بیشتر رخ می‌دهد و به‌طور معمول 200 تا270روز در سال این وضعیت برای شهر مشهد پیش می‌آید. سالانه حدود ۴۹۱هزار و ۳۵۰تن مواد آلوده‌کننده، بر اثر استفاده از سوخت‌های فسیلی در هوای شهر مشهد پخش می‌شود.
 

کردستان
 
آمارها نشان می‌دهد که در 2ماه نخست امسال از هر 5روز فقط یک‌روز مردم استان کردستان از هوای سالم برخوردار بوده‌اند. این در حالی است که سال گذشته این عدد از هر 4روز، یک‌روز هوای سالم بود. پدیده جدید ریزگرد در طول سال‌های اخیر استان کردستان و بخش غربی کشور را زیر پوشش خود قرار داده که تا حدود زیادی زندگی اجتماعی و زیست‌محیطی را در این استان به خطر انداخته است. کردستان در زمینه میزان وجود گردوغبار و تعداد روزهای ناسالم، رتبه دوم استان‌های دارای هوای آلوده را به‌خود اختصاص داده است.
 
آذربایجان‌‌شرقی

کارشناسان علت عمده آلودگی هوای تبریز و دیگر شهرهای استان آذربایجان‌شرقی را ورود گردوغبار از سمت جنوب‌غربی و غرب کشور اعلام کرده‌اند. با افزایش میزان ذرات معلق موجود در هوای تبریز در سال‌های اخیر، این شهر به یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور از نظر غبارهای معلق موجود در هوا تبدیل شده که ایجاد کمربند سبز محافظتی برای مقابله با آلودگی هوا در این شهر را ضروری کرده است. در این بین، کارشناسان محیط‌زیست علت اصلی افزایش آلودگی هوا را عدم‌رعایت مکان‌یابی مناسب در احداث کارخانه‌ها، ایجاد صنایع پرآلاینده در نزدیکی شهر و احداث واحدهای آلاینده صنعتی در نقاطی از شهر اعلام می‌کنند که در مسیر وزش باد قرار داشته و ذرات آلوده‌کننده معلق در هوا را به سمت داخل تبریز هدایت می‌کنند.