تاملاتی در باب جهان کرونایی و پسا کرونایی

گروه اجتماعی- محسن بهاروند: ویروس کووید ۱۹ اگر چند ماه دیگر ادامه با این شدت ادامه یابد تاثیرات زیادی بر حیات ملی و فرا ملی در جهان خواهد گذاشت و دانشمندان بسیاری در مورد ابعاد مختلف آن خواهند نوشت.

به گزارش بولتن نیوز، قدر مسلم این است که تاریخ جهان موثر به پیش از شیوع کرونا و پسا کرونا تقسیم خواهد شد. اما در این مقطع می توان مشاهدات و تاملاتی پراکنده در مورد آن بیان نمود.

۱. جهان برای یک اپیدمی آماده نبود. علم با سرعت در جنبه هایی پیشرفت کرد که زندگی روزمره به حساب نمی آورد. علم در سلولهای بنیادین، کلونینگ، هوش مصنوعی و..‌. جلو رفت ولی به یک اپیدمی ساده فکر نکرده بود. علم و تکنولوژی در جای دیگر نیز چنین کرد. در حالیکه امنیت شبکه های مهم و سایتهای حساس را زیاد کرد به این فکر نکرد که امنیت ممکن است از راه همین گوشی های هوشمند در دست مردم عادی بخطر بیفتد.

۲. نظام سرمایه داری و لیبرالی بیش از همه دچار شکست و سرخوردگی شد. این همه پیشرفت فنی و اقتصادی نتوانست اپیدمی را مهار کند. سرمایه داری دیر جواب داد چرا که باید سود خود را در یک بحران پیدا می کرد.

۳. اخلاق، حقوق بشر و همبستگی میان ملل رنگ باختند و هر کس به فکر خود بود. کشورها مرزها را به روی هم بستند. در کشورهای مدعی همسایگان درها را به روی همسایگان خود بستند. راهزنی کشورها از هم شروع شد. فروش اسلحه رکورد زد.

۴. فرصتی پیش آمد که بعضی کشورهای شرقی روابط بهتری را با هم آغاز کنند. فرهنگ شرقی برای رفیق روز سختی بودن نمود بیشتری پیدا کرد. مبنای خوبی برای روابط آینده پی ریزی شده است. ساز و کارهای فعلی نظام بین الملل ناکارآمد و یکطرفه است حتما نیاز به اصلاح دارد. باید در وقت اندکی مبنایی ایجاد کرد که اصول منشور حفظ ولی ساز و کار اصلاح شود.

۵. معیاری برای سنجش کارآمدی و ناکارآمدی دولتها ایجاد شد. نه برای ریشه کنی کرونا بلکه برای مدیریت بحران و هماهنگی همه قوای یک دولت برای مقاومت ملت. همدردی و همبستگی دولتها و ملتها به محک تجربه سپرده شد و دولتهای جهان مسابقه کارآمدی گذاشتند.

۶. سیاست روی خشن خود را نشان داد. بسیاری به فریبکاری و پنهانکاری روی آوردند. در سیاست بین الملل دشمنان حتی در سخت ترین شرایط هم دست از خصومت برنداشتند و در پی تحقیر ایران بودند. سیاست کشورهای پیشرفته تغییری نکرد و به آن بعنوان فرصتی برای فشار بیشتر استفاده کردند.

۷. روشنفکران، هنرمندان، نویسندگان و انسانهای سراسر دنیا با هم اعلام همبستگی کردند. سیاست، اقتصاد و اپیدمی جوهره بشریت را تغییر نکرد و انسانهای صالح را به هم نزدیکتر کرد.

۸. اعتماد به علم بیشتر شد. این شاید بزرگترین تحول جهان باشد. انسانها بیش از هر چیز به حرف علم گوش کردند.

۹. مردم ایران باید بخود افتخار کنند. وقتی در بزرگترین دموکراسی‌های دنیا با چوب و مشت و لگد مردم را مجبور می کنند که در خانه بمانند مردم ایران جز عده ای اندک بزرگترین مراسم باستانی و مذهبی خود را تعطیل کردند تا از شیوع بیش از حد ویروس پیشگیری کنند. بخشی از این امر ریشه در احترام مذهب ما به علم نیز دارد.

۱۰. ما به فروشگاهها حمله نکردیم به هم شلیک نکردیم. غارت نکردیم و نشان دادیم می توانیم با هم در موقع متحد شویم این نعمت اندکی نیست. ما قبلا در ریشه کنی فلج اطفال، کنترل جمعیت و بالاتر از همه در جنگ تحمیلی نشان دادیم که در مواقع سختی و خطرناک می توانیم همبسته شویم.

این درس بزرگی است که باید قدر آن را بدانیم و در تقویت آن بکوشیم.