پایتخت؛ نماینده خانواده ایرانی یا خانواده صداوسیمایی

گروه فرهنگی- محسن احمدی: سریال پایتخت، موفق‌ترین سریال دامنه‌دار صداوسیماست که پس از طی 6 سری، طبق آخرین نظرسنجی صداوسیما هنوز قدرت خنداندن و راضی نگه‌داشتن ۷۵ درصد ایرانیان را دارد.

به گزارش بولتن نیوز، شاید برخی گمان کنند با بررسی روند تغییرات عرفی و فرهنگی این سریال طی 6 سال گذشته، می‌شود به روند تغییر در فرهنگ خانواده‌های ایرانی پی برد؛ روند حرکت از خانواده‌ای سنتی و مقید به عرف و شرع اسلامی ایرانی تا خانواده‌ای که اکنون با بسیاری از احکام شرعی و عرفی جامعه خود در تقابل است.

روند تغییرات فرهنگی خانواده نقی، روند تغییرات فرهنگی خانواده ایرانی در صدا و سیماست و نسبت محکمی با تغییرات فرهنگی جامعه ایرانی ندارد. آرایش غلیظ و آزاردهنده فهیمه داستان، حضور پررنگ و کاملاً غیرمتعارف رحمت در خانواده معمولی‌ها، حضور همیشگی و نامتعارف ارسطو به عنوان پسرخاله خانواده در خانه‌ای که ۴ زن نامحرم نسبت به او در آن خانه زندگی می‌کنند، تغییر هویت نقی از مرد ایرانی مومن به مناسک دینی به فردی مکار که ظواهر دین را رعایت می‌کند و هیچ پایبندی حقیقی‌ای به دین ندارد، بردن دوربین به تخت‌خواب دونفره خانواده، تغییر هما از زن ایرانی‌ای که خانواده همه وجودش بود به کنشگر اجتماعی‌ای که دغدغه شأن اجتماعی خود را دارد و بسیاری شواهد دیگر نشان می‌دهد پایتخت 6 فاصله فرهنگی زیادی با گذشته خود دارد.

صداوسیما و دیگر نهادهای فرهنگی از آنجا که عموماً در موضع دفاع هستند و دائما به پدافند فرهنگی می‌اندیشند، دائماً نیز در حال عقب‌نشینی از معیارهای خود هستند. معیارهایی که در پایتخت تغییر کرده است، تغییر در خطوط قرمز مدنظر مدیران صداوسیماست؛ نه تغییر در خانواده ایرانی. مدیران دفاع‌اندیشی که از ترس رقیب دائماً در حال عقب نشستن از داشته‌های اصیل فرهنگی خود هستند.

صداوسیما با روندی کند و البته واپس‌مانده، به لحاظ چارچوب‌های فرهنگی دنباله‌رو سینماست که خود سینما، دنباله‌رو تئاتر است. هرچه سینما مبتذل‌تر و از اصالت فرهنگ ایرانی دورتر می‌شود، تلویزیون هم خسته‌خسته به دنبال او راه می‌پیماید.

خانواده معمولی‌ها در پایتخت دیگر نه نماینده خانواده ایرانی بلکه نماینده ذهنیت صداوسیما از خانواده ایرانی است و این یعنی فاجعه‌ای فرهنگی در حال رخ دادن در جام جم است که روند آن گرچه کند ولی پیوسته است.