کرونا و ترومای امنیت/ تصمیم اشتباه زمینه های تنش اجتماعی را تقویت خواهد کرد
گروه سیاسی ـ مصطفی مطهری*: این روزها التهاب رواج و شیوع ویروس کرونا یا «کووید 19» به یک دغدغه و چالش جهانی تبدیل شده است. بطوریکه معمای چگونگی روند کنترل آن از طریق رعایت اصول بهداشتی در پهنای گیتی ذهن همه را به مانند ترس از ابتلاء به آن، به خود معطوف کرده است.
به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، ماهیت رادیکالی این ویروس در درنوردیدن بدون محدودیت مرزها و فضاهای موجود از یکسو و لیبرالی بودن آن در نزول سرایت همگانی در عرصه جامعه جهانی ورای نشانه های شکل گرفته از طبقه، مذهب، نژاد، جایگاه و موقعیت های فرداستانه و فرودستانه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... از سوی دیگر، اشتهای سیری ناپذیر این ویروس را نشان می دهد. در واقع چالش جدی تهدید کرونا برای حیات انسان این روزها، آزمونی فراگیر به شمار می رود که منجر به این شده است تا غالب کنش ورزی ها فراتر از نگاه مغررانه، مقتصدانه و حسابگر باشد و دردی مشترک برای حیات بشر بشمار آید.
شایان توجه است که این بیماری ویروسی بدلیل دامنه وسیع آن در دربرگیری طیف وسیع ویروس ها از سرماخوردگی تا علائم سندروم تنفسی، موجب شده تا به یک معضل و معمای جهانی تبدیل شود؛ بطوریکه رادیکالی بودن این ویروس و آزاد عمل کردن آن موجب شده است تا پدیده ویروسی نوظهور جهانی به یک ترومای امنیتی، سیاسی و اجتماعی تبدیل شود و از حوزه صرف پزشکی و بهداشتی خارج شود. بدان معنا که کرونا فوبیا، دیگر یک مورد خاص پزشکی نیست وماهیت تهدیدگرای آن دیگر به یک یا دو حوزه محدود نمی شود. به نحویکه علیرغم پیشه کردن نمادین سیاست همیاری و کمک از سوی دولت - ملت ها به همدیگر برای یافتن راه حلی در جهت مقابله با این تهدید و سرعت انتشار آن، اکثر کشورها از حیث دیپلماتیک سیاست قرنطیه کردن خود و بستن مرزها را پیش گرفته اند. به واقع فرآیند امنیتی شدن پیامدهای شیوع این ویروس آنچنان تاثیری داشته است که هم جامعه و دولت ها و مجموعه مرتبط با آن تلاش دارند از هر حیث خود را با پیشگیری، واکسینه کنند.
در یک نگاه واقع بینانه ورود این ویروس به فاز امنیتی در ایجاد آنارشیسم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بسیار قدرتمند تر از هرگونه اقدام وندالیستی و تروریستی است؛ به عبارت جامع تر اینکه علت امنیتی سازی این بیماری، سرعت ابتلا به آن و حجم اخباری انتشار شده در مورد این بیماری ویروسی - عفونی به عنوان یک معضل امنیتی می باشد که در وضعیت کنونی هم امنیت ملی و هم بین المللی را تحت الشعاع خود قرار داده است. از این رو است که در تمام کشورها همه توجهات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را به خود معطوف کرده است.
از این رو به تبع این رویکرد امنیت گرا همه توصیه های بهداشتی و پزشکی عمدتاً واکنشی برای مبارزه با شیوع آن و به حداقل رساندن تلفات در قالب سیاست های اعلانی و اعمالی و ایجاد مصونیت های چند بعدی در عرصه اجتماعی، سیاسی و ... اتخاذ شده است. چرا که امنیتی سازی یک گزاره یا پدیده، به خارج ساختن یک مسئله از حوزه سیاست عادی و واردسازی آن به قلمرو سیاست اضطراری از طریق بازنمایی آن به مثابه تهدید وجودی اشاره دارد که در ارتباط با چگونگی شناختن و آگاهی بخشی های عمومی در راستای معرفت یابی به ویروس کرونا این روزها در داخل کشور شاهد آن هستیم که نه تنها متولی امر یعنی دولت و وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شامل می شود بلکه تمام نهادها در عرصه اطلاع رسانی در این باره تلاش دارند به میزانی قابل توجه به ایفای نقش بپردازند.
اگرچه روند امنیتی سازی، این بیماری ویروسی را از حوزه بهداشت و سلامت خارج کرده و یک جو روانی را برای افکار عمومی ایجاد کرده است اما نباید فراموش کرد در وضعیت اضطرار، راهبرد هشدار بواسطه وجود خطر و ریسک پذیری در اقدام برای در اولویتِ امنیتی قرار دادن آن مانند آنچه در داخل کشور، این روزها شاهد آن هستیم می تواند دامنه مبتلایان و در خطر ابتلایان به این ویروس را به طرز شگرفی کاهش دهد. در واقع پیامد روانی روند امنیتی سازی این معضل ویروسی در شرایط موجود برای جوامع درگیر آن به هر اندازه ای هم خطرناک باشد از کرونا و اخبار میزان مرگ و میر مرتبط با آن خطرناک تر نخواهد بود.
با این حال باید به این امر آگاه بود که سیاستگذاری های امنیتی ساز موجود در این باره اگرچه در شرایط فعلی ضرورتی اجتناب ناپذیر محسوب می شود اما در روزهای پسا شکست کرونا می تواند آسیب زا باشد و پیامدهای منفی منحصری به همراه داشته باشد؛ چرا که بسترهای عدم اعتماد اجتماعی به متولیان امر، تصورات مبتنی بر سوء مدیریت و زمینه های تنش اجتماعی را تقویت خواهد کرد.
*دکترای علوم سیاسی
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
