عامه پسند مشکلات زنان بهانه‌ای برای فیلم‌های بدون قصه

به گزارش بولتن نیوز، سومین فیلم اکران شده برای اهالی رسانه در اولین روز از اکران فیلم ها در سینمای اهالی رسانه، فیلم «عامه پسند» بود. این فیلم  قصه زندگی فهیمه با بازی فاطمه معتمد آریا است که پس از سال ها زندگی مشترک از همسرش طلاق می گیرد و شهری کوچک را برای زندگی انتخاب می کند. در این میان دست به انجام یک فعالیت تجاری مستقل می زند که وجود میلاد (هوتن شکیبا) در آن مؤثر است. باران کوثری نیز با نقش خواهر زاده فهیمه در این شهر کوچک، کسب و کاری به راه انداخته است و خاله اش را همراهی می کند.

انتخاب یک شهرستان در این فیلم به این دلیل صورت گرفت که ما شاهد یک جامعه سنتی ایرانی باشیم. جایی که زن ها را با نام پدر و همسرشان می شناسند و اعتبار یک زن به مردان زندگی اش گره خورده است طوری که در قسمت های مختلف فیلم، می بینیم که افرادی نظیر متصدی بانک مشکل وام فهیمه را به خاطر پدر و همسرش حل  می‌کنند و او معترض می‌شود که چرا برای خودم ارزش قائل نیستید؟

از طرفی نوع لباس پوشیدن فهیمه حاکی از آن است که برای تغییر در خود با پوشیدن کفش های کتانی، گویی کفش آهنین به پا کرده است و به دنبال ثابت کردن خودش به مردهایی است که در زندگی، احترامی را که می خواسته به وی نگذاشتند.

شکستن تابوی اشتغال زنان مجرد، تقابل سنت و مدرنیته و شکست مدرنیته در این شهر کوچک، استفاده از عباراتی نظیر اینکه «یک زن مطلقه نمی تواند موفق باشد»، «این کارها برای جوانان است» و... نشان می دهد که سهیل بیرقی به دنبال استفاده به عمد از این کلمات بوده تا آنها را در ذهن مخاطب تداعی کند.

نشان ندادن مردانی که فهیمه در فرآیند تغییرش به آنها احتیاج دارد و قرار گرفتن دوربین به جای آنها،  نیز یکی دیگر از تکنیک های کارگردان است که ما را با فهیمه همراه کند و از چشم فرد مقابل، فهیمه را بنگریم. البته در این میان انتقادهای کاملا مستقیمی به قانون برای حقوق زنان شده است و اتفاقا همین امر ادعای کارگردان را درباره فیلم گفته بود: نه برای زنان و نه علیه زنان فیلم می سازد،  نقض می‌کند.

چنانکه سه گانه من ، عرق سرد و هم اکنون عامه پسند نشان از نوع نگرش و دغدغه فیلم ساز درباره زنان دارد.

از دیگر مواردی که می توان اشاره کرد تمایل بیش از حد فهیمه است به اینستاگرام به عنوان شبکه ای که در آن عامه مردم، ظواهری از زندگی‌شان را آراسته و به اشتراک می‌گذارند. فهیمه، که سال ها در خانه به خانه داری مشغول بوده و اکنون زندگی را از دریچه این شبکه اجتماعی می بیند، تصمیم می گیرد که کسب و کاری برای خودش راه بیندازد. رابطه او با میلاد، در یک بستر نامناسب شکل می گیرد و این میلاد است که همه اعتماد به نفس و ارزشمندی که همسر و پسرش سال‌ها از وی دریغ کرده بودند را به یکباره به وی تزریق می‌کند.

میلاد، پسر جوانی که خودش را مانند کولی‌ها رها معرفی می کند و نشان می‌دهد شخصیتی کاملا متضاد با همسر سابق فهیمه دارد که یک کارمند بوده و زندگی پر التهاب و هیجانی نداشته است. همین موضوع موجب می شود فهیمه سریع جذب میلاد شود و یک رابطه نامناسب بین یک زن مسن و یک پسر جوان شکل می گیرد. رابطه ای که فهیمه از نمایش آن در بین مردم نیز ابا ندارد.

رفتارهای غلط، با مخالفت‌های پسر فهیمه، شدت بیشتری می‌گیرد این در حالی است که خواهر زاده اش در سایه وجود مردی که عملا هرگز او را نمی‌بینیم و نقش زیادی در زندگی وی ندارد اما به مدد وجود نام یک مرد، می‌تواند به راحتی بیزنس کند و کار به جایی می رسد که حتی خود او به دنبال زمین خوردن خاله اش است تا به وی نشان دهد که نمی تواند مستقل کار کند.

در انتهای داستان متوجه می‌شویم که فهیمه ناچار می‌شود کافه ای که برای آن سرمایه گذاری کرده بود را به خواهرزاده‌اش تحویل دهد و خواهرزاده نیز کافه را تبدیل به سفره خانه سنتی می‌کند. کافه در اینجا نمادی از ورود مدرنیته به دنیای سنتی است که با پس زدگی جامعه مواجه شد و حالا مردم این شهر برای تبدیل آن به سفره خانه سنتی با زنی(باران کوثری) همکاری می کنند که مورد قبول‌شان است. طرد شدن فهیمه از چنین بافتی این پیام را القا می‌کند که فهیمه زنی است که در این بافت و برای مورد قبول قرار گرفتن این مردم، سال‌ها خانه داری را انتخاب کرده و حالا که در مقابل این مردم می ایستد، آنها او را زمین می زنند.

طبیعی است که تغییر در یک جامعه و گذر کردن از دوران گذار، نیاز به زمان و انرژی زیادی دارد اما در این فیلم سعی شده از تمامی این ابزارها به بدترین شکل ممکن استفاده شود تا جایی که انگار همه دنیا دست به دست هم دادند تا این زن شکست بخورد.

موضوع دیگر ارتباط این زن با پسری در سن و سال پسرش است که به طور قطع، چنین ارتباطی که منجر به حضور پسر در زندگی شخصی زن شود از نظر جامعه مورد قبول نیست و طبیعی است که برای از بین بردن آن ، دست به تلاش‌هایی از جمله جمع آوری استشهادیه کنند. همچنین از نظر روانشناسی نیز ایجاد ارتباط بلافاصله پس از جدایی و البته آن هم با فردی بسیار کم سن تر از خود، ناشی از اختلالات رفتاری است، نه اینکه مشکل از عرف و ساختار هنجارهای جامعه باشد. 

انتهای پیام/