چرا سنندج شهر خلاق موسیقی جهان شد؟

به گزارش بولتن نیوز، ایده شــهر خلاق توسط ریچارد فلوریدا در دهه 1990 مطرح شد، ریچارد با در نظرگیرى زمینه‌هاى اقتصادى و اجتماعى خلاقیت تلاش کرد، تبلور این امر در شهر را در قالب مفهوم «شهر خلاق» صورت‌بندى کند. 

یونسکو در سال 2004 میلادی طبقه‌بندی خاصی از شهرهای خلاق ارائه کرد در قالب این طبقه‌بندی شهرهایی که معیارهای خاصی را رعایت کنند، خلاق معرفی می‌شوند.

شبکه شهرهای خلاق یونسکو (UCCN) در واقع برای همکاری میان شهرهایی که خلاقیت را به عنوان عاملی راهبردی در روند توسعه پایدار شهری شناخته‌اند، تاسیس شده است.

طبق آخرین گزارش یونسکو تاکنون 66 شهر به عنوان شهرهای خلاق جهان برگزید شده‌اند. 

جای‌گذاری خلاقیت و صنایع فرهنگی در قلب برنامه‌های توسعه‌ای در سطح محلی و نیز همکاری فعال در سطح جهانی مهم‌ترین هدف تاسیس این شبکه است، شبکه‌ای که دنبال شناختن ویژگی‌های منحصر به فرد هر شهر و ارتقا و شناساندن آن ویژگی‌ها به سراسر جهان است.

بهبود دسترسی و مشارکت در زندگی فرهنگی به ویژه برای گروه‌ها و اشخاص به حاشیه رانده شده و آسیب‌پذیر، افزایش تولید، توزیع و انتشا فعالیت‌های فرهنگی، کالاها و خدمات، ادغام کامل فرهنگ و خلاقیت با برنامه‌های توسعه پایدار و...از مهم‌ترین اهداف شهرهای خلاق است.

صنایع دستی و هنرهای مردمی، هنر، رسانه، سینما، طراحی، ادبیات و موسیقی هفت رشته‌ای است که  شبکه شهرهای خلاق آن را مورد توجه قرار داده و یونسکو برای هر کدام از این رشته‌ها معیارهایی را انتخاب کرده است که براساس آن شهرهای خلاق آن دسته را انتخاب می‌کند.

خــلاق، تنها به هنرمندان و کسانى کــه در فعالیت‌هاى اقتصادى مشارکت دارند خلاصه نمی‌شود، چراکه خلاقیت مى‌تواند از هر منبعى در جامعه سرچشمه بگیرد اگر خلاقیت تنها در کار هنرمندان یک ضرورت محسوب مى‌شد در شهر خلاق تلاش مى‌شود این ویژگى به همه مشاغل و صنوف تسرى پیدا کند.

بیشتر شناخته شدن

نخستین خروجی انتخاب به عنوان شهر خلاق بیشتر شناخته‌شدن است که منجر به جذب گردشگر در عرصه جهانی می‌شود ظرفیت قابل توجهی که علاوه بر رونق بخشی به آن خلاقیت خاص توسعه صنایع جانبی شهر را در پی خواهد داشت در نتیجه رونق صنایع خلاق و نیز ارتباطات بین‌المللی میان شهرهای خلاق می‌تواند به رونق اقتصاد و افزایش اشتغال در شهر و نیز ارزآوری در سطح ملی بینجامد.

شهرهای یک جامعه دربردارنده فرهنگ‌ها، آداب و رسوم و مرکز استعدادهای گوناگونی هستند به گونه‌ای که هر یک ظرفیتی خاص در برخی از زمینه‌های نوآورانه در اقتصاد خلاق دارند. 

یونسکو هر دو سال یک بار در ماه فوریه از کشورها می‌خواهد که شهرهای خود را برای حضور در این شبکه بررسی و تا آوریل پرونده تهیه شده‌ خود را به یونسکو ارسال کنند.

ارسال پرونده به یونسکو یعنی شروع ماراتنی سخت برای انتخاب شدن شهرهایی که در این ماراتن سربلند بیرون می‌آیند که در ماه دسامبر معرفی می‌شوند.

برای عضویت در این طرح، نخست پرونده هر شهر در قالب یک پروپوزال که طرح های خلاقانه را در خود جای می‌دهد، از سوی شهرداری و نهادهای متولی با همکاری بخش فرهنگ و علوم اجتماعی یونسکو تهیه می‌شود.

در تدوین این پروپوزال ایده‌ها و معیارهای مهم یونسکو باید در نظر گرفته شده و اثبات شود که شهر متقاضی، معیارها و شرایط لازم را دارد.

سال ۱۳۹۴ نخستین نمایندگان ایران در شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شدند، اصفهان که در سال ۱۳۹۳ از سوی این نهاد رد شده بود بعد از تلاشی دوباره همراه با ۴۶ شهر دیگر به عنوان شهر خلاق صنایع دستی به ثبت رسید. رشت مرکز استان گیلان دیگر نماینده ایران بود که همان سال نامش در کنار ۴۶ شهر خلاق به عنوان شهر خلاق در تنوع و سلیقه غذایی معرفی شد.

سال گذشته پرونده چهار شهر ایران برای قرار گرفتن در شبکه شهرهای خلاق جهان به یونسکو ارائه شد. هشتم آبان ماه امسال دفتر یونسکو طی گزارشی ۶۶ شهر پیوست به این شبکه را اعلام کرد.

سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی و بندرعباس شهر خلاق صنایع دستی از سوی یونسکو تایید شد تا آوازه شهر هزار آوا بیش از پیش در جهان گسترانده شود.

برخورداری از پشتوانه تاریخی و بهره‌مندی از بزرگان و نامداران عرصه موسیقی و ریشه‌دار بودن موسیقی و آواهای مختلف در میان مردمان این دیار، به عنوان شهر خلاق موسیقی جهان معرفی شد و خاستگاه موسیقی جهان شد.

اینکه کردستان مهد موسیقی و آواها و نواها است غیرقابل انکار است چرا که کردستان هنرمندانی چون کامکارها، عندلیبی‌ها، تعریف‌ها و ... را در خود پرورش داده و به دنیای موسیقی معرفی کرده است اما باید دید در ادامه این فرآیند برای بارورشدن این عنوان چه کارهایی انجام خواهد شد. 

از تدوین و ارسال پروپوزال تا جهانی‌شدن

سه‌رکوت نجفی معاون فرهنگی، اجتماعی شهرداری سنندج می‌گوید: یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین اقدامات فرهنگی در سالجاری ثبت سنندج بعنوان شهر خلاق موسیقی بود.

اقدامی که برای تحقق آن تلاش و برنامه‌ریزی بسیار زیادی صورت گرفت و خوشبختانه به واسطه مشارکت اساتید، هنرمندان و مسؤولان فرهنگی استان شاهد ثبت این رویداد بزرگ فرهنگی بودیم.

وی افزود: تلاش‌هایی که در قالب پروپوزال کامل و جامعی به سازمان یونسکو ارسال و به واسطه غنایی که داشت توانست در بین بسیاری از شهرهایی که شاید سال‌های سال است برای رسیدن به چنین جایگاهی تلاش و به یونسکو پرونده می‌فرستند پیروزمند بیرون بیاید.

ثبت سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی جهان، آغاز راهی طولانی

حشمت‌اله صیدی شهردار سنندج، ثبت سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی را نقطه آغاز یک راه بزرگ و طولانی می‌داند و می‌گوید: از آنجا که برنامه‌ریزی در راستای بهبود وضعیت زندگی شهری از وظایف شوراهای اسلامی و شهرداری‌هاست، در دو سال اخیر تلاش کردیم تا از فرصتی که سازمان آموزش، علمی و فرهنگی ملل متحد یونسکو برای شهرهای جهان فراهم آورده از اندیشه هنرهای بومی و تجربه جهانی برای پیشرفت شهر سنندج بهره بگیریم.

به گفته وی، تجربه موفق شهرهای عضو این شبکه ما را بر آن داشت تا از توانایی‌های ویژه سنندج و پیرامون آن در زمینه‌های مختلف از جمله موسیقی برای عضویت و برخورداری از دستاوردهای آن تلاش کنیم.

وی تصریح کرد: در این فرایند در بازه زمانی یک سال بیش از 2 هزار ساعت کاری با بهره‌گیری از ظرفیت نیروهای اندیشمند و متخصص در حوزه‌های مرتبط به این رقابت ورود پیدا کردیم.

صیدی اذعان داشت: امروز در سایه تلاش‌های صورت گرفته سنندج فرصتی پیدا کرده تا با حفظ ارزش‌های ملی و محلی از تجارب جهانی برای پیشرفت پایدار شهری برخوردار و در این مسیر گام‌های بلند بردارد.

وی گفت: کار بزرگی اتفاق افتاده البته ادامه این مسیر نیازمند کمک همه صاحب‌نظران است، پروپوزال که شهرداری سنندج به یونسکو فرستاده بود یکی از بهترین و کامل‌ترین پرونده‌ها بود و همین جامع و کامل‌بودن در کنار بسترها و ظرفیت‌های بسیار خوبی این شهر در عرصه موسیقی از گذشته تا به امروز دلیل دستیابی به این موفقیت بوده است.

شهردار سنندج ادامه داد: برخی شهرها در این راه رقیب شهر سنندج بودند که چندین بار در این مسیر گام برداشته بودند و حتی لابی‌گری‌های زیادی هم انجام دادند.

وی گفت: انتخاب سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی کار بزرگی است که متعلق به کس و یا دستگاه خاصی نیست همه مردم به نوعی در این پیروزی سهیم هستند.

به گفته صیدی، استان کردستان همواره خاستگاه هنرمندان نامی بود که نام و آوازه آنها فراتر از مرزهای ایران اسلامی درخشیده است. 

وی ادامه داد: موسیقی یکی از پر طرفدارترین هنرها در استان کردستان است که هنرمندان به نامی هم در این زمینه فعالیت دارند اگرچه باید بیشتر تلاش شود و هنرمندان در کنار مجموعه شورا و شهرداری و مسئولان استانی بیشتر پای کار باشند.

صیدی همچنین افزود: کسب عنوان شهر خلاق به راحتی به دست نیامده که بخواهیم به راحتی از دست بدهیم، تبدیل شدن سنندج به یک برند جهانی قطعا دستاوردهای زیادی خواهد داشت که جذب سرمایه‌گذارانی که برخی از آنها از همین الان چراغ سبز نشان داده‌اند از برکات این اقدام ارزشمند است.

ضرورت نصب المان‌های موسیقی در سنندج

حامد قادرزاده عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان هم معتقد است: انتخاب سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی جهان امتیاز بسیار خوب و مثبتی برای شهر سنندج است البته باید به نحو درست از این ظرفیت و فرصت ایجاد شده استفاده کنیم.

وی افزود: اینکه امروز سنندج شهر خلاق موسیقی جهان است نباید موجب شود سایر جنبه‌ها و ظرفیت‌های قابل‌توجه در این شهر فراموش شود.

وی افزود: این مانند انسانی است که در یک جنبه قابلیت بسیار بزرگی دارد اما نباید سایر قابلیت‌ها و توانایی‌ها را به صورت کامل فدای آن قابلیت بزرگ و متمایز کرد.

به گفته وی، سنندج شهر دارلاحسان، فرهنگ و علم است، موسیقی هم بخشی از فرهنگ مردم کرد است البته این موسیقی تنها به معنی آلات و یک سری آهنگ نیست موسیقی سنندج پر از محتواست محتوای قوی که ریشه در تاریخ مردمان کرد دارد.

قادرزاده تصریح کرد: وقتی محیطی جهانی می‌شود در نتیجه نگاه‌های جهانی به سمت آن صورت می‌‌گیرد و این رسالت تک‌تک مردم و مسؤولان نسبت به این شهر را بیشتر می‌کند.

وی اذعان داشت: شهرداری سنندج باید نمادهای مناسب با این عنوان را در شهر نصب کند تا کسانی که از خارج استان وارد سنندج می‌شوند لمس کنند که سنندج شهر جهانی موسیقی است.

قادرزاده همچنین گفت: نماد موسیقی در شهر سنندج وجود ندارد، دف به عنوان یک ابزار نه تنها خاص موسیقی بلکه یک نماد معنوی جایگاه ویژه‌ای دارد که باید نمادهای بصری آن را در شهر ببینیم.

وی ادامه داد: عنوان شهر خلاق موسیقی برای سنندج بسیار ارزشمند است صادرات فرهنگ است و این احساس تعلق‌خاطر را در بین مردم بیشتر می‌کند.

عنوان شهر خلاق، فرصتی برای رونق گردشگری

کردستان در کنار طبیعت بکر و زیبا از ظرفیت های هنری قابل توجهی به ویژه در حوزه موسیقی برخوردار است استانی که به عنوان پایتخت دف جهان شناخته شده و آواها و نواهای ماندگار آن از سیاچمانه منطقه اورامان تا موسیقی لیلاخ و نواهای عرفانی و خانقاهی آن در نوع خود بی‌نظیر است.

کردستان در حقیقت غنی‌ترین و پربارتربن موسیقی‌های محلی ایران دارد مردمان این دیار موسیقی را جزئی از زندگی خود می‌دانند و موسیقی ریشه‌ای محکم و ناگسستنی  در میانشان به شمار می‌رود.

حال مرکز استان کردستان از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو به عنوان شهر خلاق موسیقی  انتخاب و در فهرست شبکه شهر‌های خلاق یونسکو ثبت شده است، براساس قانون سازمان جهانی یونسکو هر چند سال یک بار شهر‌های خلاق  ارزیابی می‌شوند و بر همین اساس و در ارزیابی اول، موقعیت فعلی شهر خلاق، نسبت به دو سال قبل، سنجیده می‌شود و اگر شهری نتواند در این بازه زمانی، پیشرفت مؤثری در زمینه اجرای راهبرد‌های یونسکو داشته باشد، از فهرست این مجموعه حذف خواهد شد. 

شهری که به عنوان شهر خلاق انتخاب می‌شود، علاوه بر عنوانی که دریافت می‌کند، محور فعالیت‌های فرهنگی و هنری عمده ملی قرار می‌گیرد و برای تصدی دوباره این عنوان باید برنامه‌های تازه‌ای را برای شرکت در رقابت‌های جدید ارائه دهد.  

شهر سنندج حال در فهرست شبکه شهر‌های خلاق یونسکو قرار گرفته و مسوولان، هنرمندان و مردم باید برای ماندگاری این عنوان تلاش کنند.

ایجاد زیرساخت‌های لازم در این راستا از مباحث مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد تا ضمن حفظ این عنوان از این ظرفیت و فرصت طلایی در راستای رونق و توسعه صنعت گردشگری و غیره استفاده کرد.

انتهای پیام/