تشی‌‌‌‌‌‌ریسی; هنر و صنعت باستانی فراموش‌شده کردستان + تصاویر

به گزارش بولتن نیوز، «تشی‌ریسی» و ساخت «تشی» یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی بومی استان کردستان است که قدمتی بیش از هفت هزار سال برای آن روایت شده است.

«تشی» را می‌توان اولین دستگاه پشم‌ریسی تاریخ و بدویترین ابزار ریسندگی نامید; تشی با استفاده از چوب و به صورت خراطی ساخته می‌شود و شامل دو قطعه‌ چوبی «دسته» و «سر» است. دسته‌ تشی طولی در حدود 30 تا 50 سانتیمتر و سر آن با مقطع دایره‌ای شعاعی در حدود 5 سانتیمتر دارد. در بخش بالایی سر تشی شیاری برای جاگیر نمودن نخ وجود دارد.

پس از ریسیدن پشم و موی احشام با استفاده از تشی، نخ حاصله به شکل کلاف‌های گرد و بلند درآمده و برای بافتن انواع محصولات شامل موج، فرش، گبه، گلیم، بافته‌های پشمی و مویی، گیوه و… به‌کار می‌رود.

تشی ریسی هنوز در بین زنان روستایی استان کردستان مرسوم است اما با وجود تجهیزات مدرن امروزی این صنعت باستانی رفته رفته در حال افول است و بعید نیست در آیندهای نه چندان دور از این هنر و صنعت دیرینه دیگر اثری باقی نماند.

زنان روستایی کردستان با استفاده از تشی, پشم گوسفندان را با زحمت، هنر و مهارت خاص به نخ تبدیل می‌کنند; این کار به‌ صورت تک نفره و گروهی در حیاط خانه‌ها یا بیرون از منازل، زنان را دور هم جمع کرده و بهانه‌ای برای یک دورهم نشینی توام با کار اقتصادی است. 

در گذشته تشی در اکثر خانه‌ها وجود داشت و دوره‌گردهایی که صنایع دستی می‌ساختند، همیشه آن را برای فروش به همراه داشتند و زنان و دختران جوان با استفاده از این وسیله به گونه کاملا ماهرانه پشم یا «خووری» را با ظرافت خاصی تبدیل به نخ می‌کردند; گرچه استفاده از این وسیله هنوز به طور کامل منسوخ نشده و در بسیاری از مناطق روستایی از آن استفاده می‌شود اما گستردگی زیادی ندارد و با وجود وسایل پیشرفته امروزی، استفاده از آن دیگر صرفه اقتصادی خاصی ندارد و نسل جوان‌تر نیز نیازی به استفاده از این وسیله نخ ریسی ندارند.

می‌توان به‌عنوان حسی نوستالژیک از تشی یاد کرد، چراکه بسیاری از مردم این مناطق خاطرات زیادی از این وسیله ساده اما کاربردی در زمان خود دارند. البته باید یادآور شد که رونق صنایع نساجی و تولید صنایع دستی مانند فرش، گلیم و جاجیم باعث به‌صرفه بودن نخ‌ریسی و وسایل ریسندگی از جمله تشی می‌شد اما اکنون با کمرنگ شدن این صنایع خانگی، انگیزه توانی برای تبدیل نخ به ریسه باقی نمانده است.

انتهای پیام/