تحولات شمال سوریه و اثر آن بر تصمیم ترکیه برای خرید اس400

به گزارش بولتن نیوز، «عبدالباری عطوان» دربخش سخن سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم  در یادداشتی با عنوان «دو چالش اساسی اردوغان که قادر به رفع سریع آن نیست، چیست؟ و چرا معتقدیم تحولات نبرد در شمال سوریه این سوال‌ها را تا اندازه‌ای پاسخ می‌دهد» نوشت، اردوغان در مدت پیش رو با چالش‌های سختی گریبانگیر است.

در این یادداشت آمده است: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در هفت هفته آینده با دو آزمایش یا دو مورد چالش بسیار جدی مواجه است. نخست انتخابات شورای شهر استانبول در 23 ماه جاری و دوم اخطاری که دو روز پیش درباره خرید S- 400  (سامانه پیشرفته دفاع موشکی روسیه) گرفته است. به دلیل آنکه آمریکا نگران است که ترکیه امکانات جنگنده‌های چند منظوره نسل پنجم اف35 را برای نظامیان روسی افشا کند. از همین رو آمریکا به ترکیه تا پایان ماه ژوئیه برای لغو خرید اس 400 مهلت داده است  وگرنه با عواقب جدی از جمله تحریم‌های اقتصادی مواجه می‌شود.

نویسنده آورده است: بر اساس ارزیابی ما این دو مسئله سخت اردوغان را آزار می‌دهد و خرید وقت و به تعویق انداختن  تصمیم‌های قطعی و قاطع در این خصوص دیگر برایش امکان‌پذیر نیست.

وی افزود: بحث درباره انتخابات استانبول را کنار می‌گذاریم به دلیل اینکه نقشه ائتلاف‌های جدیدی را که از طرف‌های متعدد تشکیل شده است، هنوز مشخص نیست از جمله مخالفان رهبری وی از رهبران سابق حزب حاکم عدالت وتوسعه نظیر احمد داوود اوغلو و عبدالله گل و دیگر اینکه رهبران حزب سعادت اسلامی هنوز به تصمیم نهایی درباره راهبرد حزب در این انتخابات نرسیده‌اند و نمی‌دانند که خودشان نامزد شوند یا از نامزد معارضان حمایت کنند. از همین رو اینجا روی چالش جدی‌تر یعنی تهدیدهای آمریکا و نحوه تعامل مثبت یا منفی ترکیه با آن تمرکز می‌کنیم.

رأی الیوم نوشت: چندین نکته کلیدی وجود دارد که باید برجسته شود تا خواننده یک سابقه ذهنی پیدا کند تا بعد قضاوت کنیم اردوغان به کدام گزینه متوسل می شود:

1- اقدام ترکیه در خرید سیستم دفاع موشکی S-400 دلایل متعددی داشت، از جمله مخالفت اتحادیه اروپا با پذیرش عضویت ترکیه در آن و دیگر تمایل ترکیه برای خلاصی از شروط تحقیرآمیز آمریکا در تسلیح ترکیه، چون با آن به عنوان کشوری غیرقابل اعتماد در ناتو تعامل می‌شود.

2- اعتماد رئیس جمهور ترکیه به آمریکا به عنوان یک متحد راهبردی از زمان کودتای نظامی تابستان 2016 در ترکیه به شدت کاهش یافته است، چون به اعتقاد اردوغان سی آی ای فقط در جریان این کودتای نافرجام نبود بلکه در آن مشارکت داشت.

3- حمایت نظامی و مستقیم آمریکا از نیروهای مدافع خلق کُرد در ترکیه که نظام آنکارا آن را بازوی حزب جدایی طلب کردستان می‌داند که نامش را در گروه‌های تروریستی جای داده است.

4- انعقاد معامله موشکی روسیه دو امتیاز اصلی به اردوغان اعطا می‌کند، نخست دستیابی به تکنولوژی تولید سلاح پیشرفته‌ای که صنایع نظامی ترکیه را تقویت می‌کند و دیگری استفاده از آن به عنوان ابزار چانه زنی برای دستیابی به شرایط مالی و فناوری بهتر در مذاکرات خرید موشک‌های رقیب آن یعنی پاتریوت و هواپیماهای اف 35 که می‌خواهد یکصد فروند از آن را از آمریکا خریداری کند.

 5- ولادمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از هوش بالایی برخوردار است که فهمید الان فرصت طلایی برای استفاده از اختلاف میان ترکیه و آمریکا و کشاندن ترکیه به جبهه خودش است از همین رو پیشنهادهای بسیار وسوسه آمیز مالی و فناوری را به آنکارا داد و معامله اس 400 را به قیمت حدود 2.5 میلیارد دلار پیش برد علاوه بر اینکه قول داد منافع ترکیه در سوریه حفظ شود.

اردوغان در چهارم ژوئن جاری تاکید کرد که ترکیه به دلایل اخلاقی از این معامله دست نمی‌کشد، اما اگر شرایط انعقاد معامله موشک‌های پاتریوت خوب بود شاید اوضاع فرق می‌کرد.

اشاره اردوغان به این موضوع پس از آن صوت گرفت که آمریکا مهلت هفت هفته‌ای برای لغو خرید اس400 به ترکیه داد علاوه بر اینکه آموزش خلبانان ترکیه‌ای با هواپیماهای اف 35 در پایگاه نظامی خود در آریزونا را متوقف کرد؛ اما مساله قابل توجه اینکه به گفته یک منبع پنتاگون مذاکرات بین ترکیه و آمریکا بر سر خرید معامله موشک‌های پاتریوت این روزها ادامه داشته و متوقف نشده است. از همین رو روسیه نگران است در صورت بهبود پیشنهادهای آمریکا و اجتناب آن از اعمال تحریم‌ها علیه ترکیه، این کشور از خرید اس 400 عقب‌نشینی کند.

رای الیوم نوشت: تصمیم اردوغان در قبال این دو گزینه هنوز مشخص نیست اما می‌تواند با تحولات اوضاع نظامی در شمال سوریه و به طور ویژه استان ادلب در ارتباط باشد.

این روزنامه افزود: مسئله قابل توجه اینکه در چند روز گذشته موشک‌های ضد هوایی و موشک‌های ضد تانک تاو در دست تروریست‌های جبهه تحریر الشام (جبهه النصره) در حماه، حمص و ادلب پیدا شده و این موشک‌ها یک فروند هواپیمای نظامی سوریه را سرنگون کردند تا این اعتقاد محکم ایجاد شود که ترکیه همه خطوط قرمز را شکسته است و از همین رو مسکو مجبور شد ترکیه را تهدید کند از نیروهای مدافع خلق کُرد در تل رفعت و دیگر جاها حمایت خواهد کرد.

نویسنده پرسید: معلوم نیست آیا اردوغان جدایی از آمریکا را به تاخیر انداخته و سیگنال‌های مثبتی برای ترامپ می‌فرستد که برجسته‌ترین آن، توقف واردات نفت ایران به منظور پایبندی به تحریم‌های آمریکا و همچنین به تعلیق درآوردن تماس اطلاعاتی با دولت سوریه است.

نویسنده هر احتمالی را درباره گزینه‌های اردوغان مطرح خواند و گفت: اگر پیشنهاد آمریکا وسوسه‌انگیز باشد، آنکارا از سیستم دفاع موشکی روسیه دست می‌کشد و این را پوتین بخوبی می‌داند. از همین رو قبل از اینکه قاطعانه قضاوت کنیم باید تامل کنیم و منتظر بمانیم. مطمئنا این انتظار طولانی نخواهد بود چون آمریکا فقط هفت هفته به ترکیه فرصت داده است؛ اما در عین حال پیگیری تحولات جنگ در ادلب در دستیابی به جواب سوال‌هایمان کمک کننده است.