چرا نبايد سفر «شينزو آبه» به تهران را جدي گرفت؟

گروه بین الملل: «شینزو آبه» نخست وزير ژاپن براي آنچه ميانجيگري ميان ايران و آمريكا اعلام شده طي روزهاي آينده راهي تهران خواهد شد. اين سفر اولين سفر يك نخست وزير ژاپن پس از پيروزي انقلاب به ايران مي‌باشد. ژاپني ها پس از جنگ جهاني دوم نقش چنداني در عرصه ديپلماتيك ايفا نكردند و روابط سياسي آنها با ديگر كشورها محدود به روابط دوجانبه بوده است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از هشت صبح، با گذشت 74 سال از تسليم ژاين در جنگ جهاني دوم، آمريكا همچنان مهمترين كشور تاثيرگذار در سياست خارجي ژاپن است. بنابراين تمايل ژاپني‌ها به ميانجيگري ميان ايران و آمريكا اولا با هدف بازسازي سياست خارجي اين كشور و ورود فعال‌تر به عرصه بين‌المللي و ثانيا با چراغ سبز آمريكايي‌ها بوده است.

درباره انگيزه‌هاي ژاپن براي ايفاي نقش فعال در عرصه بين‌المللي نياز به تحليل نيست چه آنكه هنوز سايه تحقيرهاي آمريكايي‌ها در خاطره‌ها مانده و شينزوآبه به دنبال فرصتي براي به فراموشي سپردن اين حافظه تاريخي نزد ژاپني‌هاست. نام شينزوآبه اگر اين اتفاق بيفتد در تاريخ ژاپن ماندگار خواهد شد.

درباره انگيزه‌هاي آمريكايي ها از انتخاب ژاپن به عنوان ميانجي اما داستان به همين راحتي‌ها هم نيست. از نگاه دولتمردان فعلي آمريكا، ژاپني‌ها بهترين گزينه براي ميانجي‌گري ميان ايران و آمريكا در دوران ترامپ هستند. ترامپ عامدانه ژاپن را انتخاب كرده تا دولت ايران را قانع كند كه در صورت تسليم شدن در برابر آمريكا، ممكن است اقتصادي همانند ژاپن در انتظارشان باشد. ژاپني‌ها پس از بمباران اتمي هيروشيما و ناكازاكي و تسليم شدن در برابر آمريكا طي 74 سال گذشته توانسته‌اند جايگاه خود به عنوان سومين اقتصاد بزرگ دنيا را تثبيت كنند.

خاطره تاريخي ما از ژاپني‌ها خاطره بدي نيست. توافق دوستي ما با آنها از سال 1308 شمسي برقرار است. منتهي شينزوآبه نماينده كشوري است كه 52 درصد مردمش نگاه منفي به ايران دارند و تحريم ايران همراهي 61 درصدي آنها را دارد. ذكر اين نكته هم ضروري است كه ژاپن هيچ‌گاه در مورد مسائل ايران بيطرف نبوده و نيست. شينزوآبه نهايتا پيام‌رسان ترامپ به مسئولان ايراني است.

واكنش ايران در سفر آبه چه بايد باشد؟

جدي گرفتن «شینزو آبه» در موضوع تنش موجود ميان ايران و آمريكا اشتباه راهبردي ايران مي‌تواند باشد. ژاپني ها در عرصه روابط بين‌الملل جايگاه شاخصي ندارند و كسي آنها را جدي نمي‌گيرد. حتي در موضوع تنش مستقيم خودشان با كره‌شمالي هم چشم بر حمايت‌هاي سياسي و نظامي آمريكايي دارند. حالا چگونه ممكن است بتوانند درباره رابطه ما با آمريكا اختياري داشته باشند و بر فرض اختيار ميانجي، حداقل ژاپني‌ها توان چانه زني يا ايجاد فضايي براش تنش‌زدايي را ندارند. حضور ژاپني‌ها در تنش موجود ميان ايران و آمريكا حتي مي‌تواند به واسطه بلندپروازي‌هاي سياست خارجي ژاپن پيچيده‌تر از وضعيت موجود هم بشود.

ژاپني‌ها با وجود وسعت اقتصاد، در عرصه سياست دنباله‌روي آمريكايي‌ها بوده‌اند و اختياري از خود نداشته‌اند. قبل از حضور شينزوآبه بر سر قرار ملاقات اين نكته را يادآوري كنيم كه ژاپن در 74 سال گذشته كي و كجا سياست خارجي مستقلي داشته است كه اين‌بار بخواهد براي ايران كاري كند؟