حسابرسی از وعده‌های ویترینی

گروه اقتصادی: چندی پیش خبر جمع‌آوری امضای بهارستانی‌ها برای استیضاح وزیر نفت منتشر شد. اقدامی که طی ۶ سال وزارت زنگنه در دولت یازدهم و دوازدهم به دفعات کلید خورد اما هیچگاه به سرانجام نرسید. این بار محورهای مورد پرسش نمایندگان وعده‌های روی زمین مانده زنگنه را نشانه رفته است؛ از جمله ظرفیت تولید و میزان صادرات نفت و گاز، میزان برداشت از میادین مشترک نفت و گاز، طرح توسعه پالایشگاه‌ها و …

یادگاری روی دیوار توتال

به گزارش بولتن نیوز به نقل از میز نفت، مرداد ماه سال ۹۶ بود که بیژن زنگنه در برنامه تقدیمی به مجلس شورای اسلامی جهت گرفتن رأی اعتماد وعده داد ظرفیت تولید نفت کشور تا پایان فعالیت دولت دوازدهم یک میلیون بشکه افزایش خواهد یافت و گفت که این افزایش تولید، نتیجه انعقاد قرارداد با بهترین شرکت‌های بین المللی نفتی و داخلی است. این در حالی است که تنها پروژه توسعه بخش دریایی فاز ۱۱ پارس جنوبی منجر به قراردادی در قالب یک کنسرسیوم متشکل از شرکت توتال فرانسه، سی ان پی سی آی چین و یک شرکت داخلی شد؛ با زمزمه تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، توتال که برآیند اقدامات آن نشان از عدم جدیت در پیشبرد این پروژه داشت، به طور کامل از این پروژه توسعه‌ای خارج شد.

توسعه تجارت گاز، وعده‌ای که زمین ماند

وزیر نفت وعده داده بود تا پایان دولت دوازدهم میزان صادرات گاز ایران به رقم ۷۰ میلیارد مترمکعب در سال برسد که سهم ال ان جی از این میزان ۱۸ میلیارد مترمکعب است. این در حالی است که وی روی صادرات گاز تمرکز ویژه‌ای داشت و با اعلام ارقامی در این باره، از راه اندازی پروژه ال ان جی جهت آغاز صادرات آن خبر داده بود.

بر اساس آنچه که در برنامه مکتوب وزیر نفت ارائه شده، آمده بود: پیش بینی می‌شود که با تاکید بر روابط حسنه با همسایگان در پایان دولت دوازدهم، صادرات گاز کشور از ۱۰ میلیارد مترمکعب (میزان صادرات سالانه فعلی گاز به ترکیه) به رقمی حدود ۴۰ میلیارد مترمکعب افزایش یابد. وزیر نفت هدف گذاری صادرات گاز به عراق را ۲۰، پاکستان ۱۰، حاشیه خلیج فارس ۱۰ و جمهوری آذربایجان را ۲ میلیارد مترمکعب اعلام کرده بود. این در حالی است که تنها قرارداد صادراتی گاز که در دولت یازدهم منعقد شد صادرات گاز به بصره عراق بود که این قرارداد البته در دولت دهم نهایی شده بود و با حرکت کند دولت یازدهم، سرانجام در آبان ۹۴ امضا شد. البته صادرات گاز در قالب ال. ان. جی که در کشتی‌های اف. ال. ان. جی قرار بود انجام شود نیز بدلیل نقدهایی که در مورد فرمول قیمت گذاری آن مطرح شد، از سوی وزیر نفت لغو شد.

بیژن زنگنه در روز رأی اعتماد خود در بهارستان وعده داد تا سال ۱۴۰۰ میزان صادرات گاز کشور را حداقل به ۴ برابر میزان فعلی برساند؛ وعده‌ای که محقق نشد.

در جا زدن پروژه ایران ال. ان. جی

بر اساس آمار موجود، میزان صادرات گاز ایران کمتر از ۲۰ میلیارد مترمکعب در سال است که با توجه به کوتاه بودن قراردادهای صادرات گاز به عراق، امکان کاهش همین میزان هم وجود دارد. از سوی دیگر وزیر نفت تعهد داده است که تا پایان دولت دوازدهم پروژه ایران ال ان جی را به بهره برداری برساند که آخرین جزئیات مربوط به این پروژه نشان می‌دهد، طی شش سال گذشته اقدامی برای سامان دادن به آن انجام نشده و تأسیسات این پروژه در حال خاک خوردن است. پروژه‌ای که در زمان وزارت زنگنه در دوره اصلاحات تصویب شد و در دولت نهم و دهم به اجرا رسید که به دلیل تحریم‌ها و تأمین نشدن برخی تجهیزات کلیدی، نیمه کاره ماند.

افزایش ظرفیت پالایشی کشور، وعده انتخاباتی

در کشور ما، از میان ۱۰ پالایشگاه فعال، ۷ پالایشگاه پیش از پیروزی انقلاب ساخته شده است؛ پس از انقلاب به دلیل جنگ تحمیلی، توسعه صنایع پالایشگاهی متوقف شد؛ پس از پایان جنگ، دولت کارگزاران دو پالایشگاه امام خمینی شازند و بندرعباس را آغاز کرد و به دولت اصلاحات تحویل داد.

سیاستی که در دوره نخست وزارت زنگنه در مورد پالایشگاه‌ها وجود داشت، طی شش سال اخیر هم ادامه یافت؛ با وجود آنکه دولت یازدهم با تعریف پروژه سیراف و اضافه کردن ۴۸۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشی کشور، قصد داشت گام بزرگی را برای توسعه ظرفیت بردارد اما این طرح از نقاط ضعف متعددی برخوردار بود و پیگیری‌های جدی برای آغاز عملیات ساختش انجام نشد و در مرحله خاکبرداری متوقف شد. جز این طرح خام، تکمیل پالایشگاه آناهیتا، جابجایی پالایشگاه هرمز و ابطال چند مجوز خوراک پالایشگاهی موجب شد تا تنها پروژه پالایشی موفق طی دو دهه اخیر، پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس باشد که در دولت دهم راه‌اندازی و با پیشرفت بالای ۶۰ درصد تحویل دولت یازدهم شد و سرانجام در دولت دوازدهم با وجود تاخیرها و وعده‌های فراوان به بهره برداری رسید.

مجلسی‌ها به هوش

هم اکنون ظرفیت پالایشی ایران حدود ۲.۱ میلیون بشکه در روز است که همه این ظرفیت، در دورانی جز دوره مدیریت ۱۴ ساله بیژن زنگنه بر این صنعت، طراحی و اجرا شده است. اینک با آغاز دور جدید تحریم‌های نفتی علیه کشورمان، طرح دو فوریتی راه اندازی ۸ پالایشگاه با سرمایه مردمی در صف بررسی در صحن علنی مجلس قرار دارد و باید امیدوار بود با درایت نمایندگان مجلس و در اولویت قرار گرفتن این طرح و تصویب آن در صحن علنی، کشور در مسیر بی اثر شدن تحریم‌های نفتی قرار گیرد.