ماجرای شیرین سوخت بیست درصد و فتنه 88

گروه سیاسی: یکی از بهترین منابع برای مطالعه تاریخ تحریم ایران کتاب هنر تحریم‌ها است. ریچارد نفیو که مسئولیت تیم طراحی تحریم‌ها علیه ایران در دروه اوباما را به عهده داشته، در این کتاب درباره پشت پرده تحریم‌ها، نکات جالبی را مطرح کرده است. نفیو می‌نویسد که «اوباما تلاش داشت تا با ایران وارد تعامل بشود. به همین دلیل در بهار 2009م (1388ش) به رهبر ایران نامه نوشت. این حرکت اوباما اهمیت بالایی داشت چرا که عملا رفتار و فضای روابط ایران و امریکا را در هشت سال بعد ترسیم می‌کرد.

به گزارش بولتن نیوز، در واقع در بهار و تابستان 2009م کارشناسان تحریم در وزارتخانه‌های خارجه و انرژی امریکا داشتند از ایده تحریم‌های بیشتر نسبت به ایران فاصله می‌گرفتند. [تا اینکه] بازهم سیاست در تهران نقش ایفا کرد. تظاهرات خیابانی و اتهامات فراوان در مورد تقلب در انتخابات مشکلات فراوانی برای [مذاکره‌کنندگان ایران] ایجاد کرد. در نوامبر 2009م آقای اوباما به سفیر ایران در سازمان ملل و وزیر خارجه و یک وزیر دیگر اجازه داد تا برنامه‌های تحریم را پیش ببرند... یکی از هدف‌های تحریمی پروژه راکتور پژوهشی تهران بود.»

راکتور تهران چرا مهم بود که هدف تحریم قرار گرفت؟

رهبر انقلاب اسلامی این‌گونه روایت می‌کنند که «ذخیره‌ی [هسته‌ای] کشور داشت تمام میشد، این نیروگاه میخوابید، رادیوداروها که مورد نیاز بود و در اینجا تولید میشد، از دسترس مردم دور میشد... دشمنان ما فکر کردند که از این فرصت استفاده کنند، این نیاز ملی را گرو بگیرند، برای اینکه جمهوری اسلامی را وادار کنند به قبول تحمیل‌ها و تحکمهای خودشان.»

درحقیقت درست در آن بحبوحه که کف خیابان لشکرکشی خیابانی شده بود، فتنه ۸۸ مسیر تحریم‌های جدید را باز کرده بود و این بار یکی از اهداف تحریمی خانواده‌هایی بودند که با درد سرطان دست‌و‌پنجه نرم می‌کردند.

اما ماجرا به کجا کشید؟

پای چند جوان به ماجرا باز می‌شود؛ ایران با وجود درگیری با فتنه تصمیم می‌گیرد مشکل سوخت بیست‌درصد را حل کند.

علی اکبر صالحی در کتاب خاطراتش می‌نویسد «سازماندهی وسیعی با حضور دانشمندان رشته‌های مختلف انجام شد. برای اینكه این كار پیش برود باید محاسبات بحرانی انجام می‌شد… در ایران كسی را نداشتیم. دستمان به هیچ جا نرسید. اگر این بخش انجام نمی‌شد كل كار متوقف میشد… دكتر شهریاری با آرامشی كه همیشه داشت گفت استاد این محاسبات را من انجام می‌دهم. این هرگز باورپذیر نبود؛ آدمی كه دوره‌ای ندیده و خارج از كشور نرفته این محاسبات را انجام بدهد. شهریاری این كار را انجام داد. تنها و تنها شهریاری.

حالا نكته جالب ماجرا همین است كه فقط همین یك نفر بود. ما نفر دیگری نداشتیم. این توانی بود كه فقط او داشت و كار ما به‌شدت وابسته به توان مجید بود. تا اینکه او را به شهادت رساندند. وقتی كه ایشان شهید شد من خیلی نگران شدم… شاگردانش آمدند پیش من و گفتند نگران نباشید؛ دكتر شهریاری همان اول كار برای ما کارگاه گذاشته و روند كار را آموزش داده است. آن دانشمند كه خوب می‌دانست توانی دارد كه هیچ‌كس دیگر در ایران ندارد، در كمال سخاوت كارگاه آموزشی راه انداخته بود و حدود ۱۵-۱۰ نفر را آموزش داده بود. بچه‌ها گفتند الان ما همه‌چیز را می‌دانیم.»

۱۳ ماه بعد از شهادت شهید شهریاری برخلاف انتظار غربی‌ها، ایران از سوخت بیست درصد خودش رونمایی کرد تا راکتور تهران پناه خانواده‌های درگیر سرطان باشد. پناهگاهی که ستونش متبرک به خون چهار دانشمند ایرانی است.

کمیل خجسته باقرزاده - تبیان