نکته عجیب در مستند بی‌بی‌سی فارسی
گروه رسانه – اکبر نصراللهی*: رونمایی و پخش مستند «راه طی‌شده» به کارگردانی علی ملاقلی‌پور و تهیه‌کنندگی محمدامین نوروزی 29 آبان در تالار سوره حوزه هنری با حضور هنرمندان، محققان و طرفداران مهندس بازرگان با حاشیه‌ها و بازتاب‌های زیادی همراه بوده است.
به گزارش بولتن نیوز، نام این مستند یعنی «راه طی‌شده» از عنوان یکی از مهم‌ترین کتاب‌های بازرگان به همین نام گرفته شده است.
ساخت و رونمایی از مستندی درمورد افکار و اندیشه‌های مهندس مهدی بازرگان به‌عنوان روشنفکر دینی، سیاستمدار و نخست‌وزیر دولت موقت ایران در سال 1357، آن‌هم به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور با حمایت مرکز مستند سوره و مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری بسیج، از مهم‌ترین خبرهای سیاسی و فرهنگی بود که با توجه به «ارزش‌های مهم خبری» و دیدگاه‌های مختلف پیرامون آن، منشأ خبرها و حاشیه‌های مهم دیگری شده است که هنوز هم ادامه دارد. نخستین حاشیه خبری قابل‌تامل، اعتراض برخی طرفداران مهندس بازرگان به‌محتوای این مستند و بحث و جدل میان سازندگان آن با طرفداران ملی و مذهبی در جریان نمایش این مستند شکل گرفته است.
از فردای آن روز و حتی قبل از رونمایی، رسانه‌های مختلف ازجمله خبرگزاری‌ها، سایت‌ها و روزنامه‌ها با تیترهایی مانند طوطی و بازرگان، ممنوع‌الجشنواره، تحریف تاریخ و... آن را پوشش داده‌اند. علاوه‌بر انتشار گسترده این موضوع مهم خبری در روزنامه‌های «فرهیختگان»، «وطن امروز» و «سازندگی»، ماهنامه «صدا و سازندگی» نیز در شماره‌های اخیر خود تصویر بازرگان را روی جلد خود منتشر و ابعاد مختلف مستند «راه طی‌شده» را بررسی و تحلیل کرده است. نامه محمدنوید بازرگان، فرزند مهندس بازرگان به رسول ملاقلی‌پور و پاسخ ایشان هم به‌لحاظ خبری موضوع را داغ‌تر کرده است.
صرف‌نظر از محتوا و دیدگاه‌های مختلف درمورد این مستند، نکته عجیب، نوع پوشش خبری مستند «راه طی‌شده» در شبکه «بی‌بی‌سی فارسی» در دوم آذر و مواضع مسعود بهنود در برنامه مرور مطبوعات هفته این شبکه است. بهنود در این برنامه با اشاره به تیتر روزنامه «فرهیختگان» درمورد موضوع مستند «راه طی‌شده»، این موضوع را با وجود ارزش‌های مختلف خبری و پوشش گسترده آن در رسانه‌های مختلف، «یک مساله قدیمی و برای 40 سال پیش» دانست و تاکید می‌کند که «امروزه هیچ ضرورتی برای پرداختن به این موضوعات وجود ندارد.»
بهنود در این برنامه با پنهان‌شدن پشت «ژست حرفه‌ای‌گرایی» خود به موضوع تغییر مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی و متعاقب آن تغییرات در این دانشگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: «روزنامه «فرهیختگان» مدتی که همه می‌دونن بعد از تغییراتی که در دانشگاه آزاد اسلامی داده شده و این روزنامه که روزنامه خوبی هم بود بعد از اینکه سردبیرش که رفت مدت مدیدی زندانی شد بعد خب تغییر سمت داد. این تغییر صورت دادن، اشکالی ندارد ولی شما یک روزنامه را که هر روز منتشر می‌شود تبدیل کنید که تیتر یکش بشه یک گزارشی که مال 40 سال پیشه، یعنی این حرف که مجاهدین پیرو بازرگان بوده... دلیل اینکه الان یک روزنامه خبری روز، این گزارش را بکنه تیتر یکش، من «نتوانستم بفهمم» واقعا هیچ دلیلی نداره فقط داریم به سالگرد انقلاب نزدیک می‌شویم، می‌تونه این دلیلش باشه. یک گزارشی که تهیه کرده یکی از اعضا، یک گزارشی است راجع به وقایعی که اون زمان اتفاق افتاده؛ یه برداشتی از تاریخ معاصر که صدها بار نوشته شد حداکثرش می‌تونه یه مقاله‌ای بشه بره صفحه آخر.»
درمورد مطالب آقای بهنود چند نکته یادآوری می‌شود:
موضوع «خبری» و درمورد ساخت مستند درباره شخصیتی مهم از کارگردانی معروف است که به‌تازگی ساخته و رونمایی شده است. عجیب است که جناب بهنود از مستند اطلاع نداشته باشد و آن را به سالگرد انقلاب اسلامی نسبت دهد.
اگر موضوع قدیمی بوده و به تعبیر آقای بهنود مطالبی که 40 سال قبل صدها بار گفته شده و گزارشی از یک فرد در روزنامه «فرهیختگان» بود، این همه بازتاب در مطبوعات، خبرگزاری‌ها و فضای مجازی و حدود سه هفته بحث‌های داغ پیرامون آن، محل تامل است. ضمن اینکه جناب بهنود حتما اگر مصاحبه را مطالعه می‌کرد متوجه می‌شد مطلب فرهیختگان «مصاحبه خبری» اختصاصی با کارگردان مستند است نه «مقاله یا گزارش یا برداشت یک فرد از تاریخ معاصر.»
بعد از پیدایش رادیو در سال 1922 و تلویزیون در سال 1936، مطبوعات حرفه‌ای برای ادامه حیات موثر به تولید خبر و مصاحبه و گزارش اختصاصی و تحلیل و تفسیر اخبار روز در مرحله بعد روی آورده‌اند. روزنامه «فرهیختگان» هم در موضوع مستند «راه طی‌شده» با کارگردان این مستند مصاحبه اختصاصی و نکات مهمی را خبری کرده است.
رسانه‌ها برای تولید و انتشار اخبار از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که می‌توان از مشاهده، مطالعه منابع و مستندات، «مصاحبه» و تلفیقی از روش‌های مذکور نام برد. بدیهی است حجم زیادی از خبرهایی که تیتر اول روزنامه‌ها و هدلاین‌رادیو و تلویزیون را تشکیل می‌دهند از طریق مصاحبه با افراد مختلف ازجمله شخصیت‌های هنری گرفته می‌شود. چطور جناب آقای مسعود بهنود آن را به تعبیر خودش «نمی‌فهمد» و با منحرف کردن مخاطبان «بی‌بی‌سی فارسی»، موضوع را به تغییرات در دانشگاه آزاد اسلامی مرتبط می‌داند؟
با توجه به موارد مذکور بهتر است جناب بهنود برای حفظ ژست رسانه‌ای خود، کار حرفه‌ای روزنامه «فرهیختگان» را در تحلیل موضوع خبری روز و مصاحبه اختصاصی با کارگردان، سیاسی وانمود نکند؛ اگر هم همچنان موضوع را به تعبیر خود نفهمیده است باید منتظر باشیم در برنامه این هفته «بی‌بی‌سی فارسی»، عکس روی جلد نشریه «صدا و سازندگی» را درمورد مستند راه طی‌شده، «تغییر صورت و تاثیر تغییرات مدیریتی» جناح‌ها بداند.
* رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
