اثر جدیدی از زنده‌یاد ابوالحسن نجفی منتشر شد

به گزارش بولتن نیوز، «طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی»،‌ اثر زنده‌یاد ابوالحسن نجفی استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی، به کوشش امید طبیب‌زاده به تازگی از سوی نشر نیلوفر منتشر شد.

پیش از این نیز آثاری از نجفی درباره اوزان فارسی و تقطیع ابیات منتشر شده بود که از این جمله می‌توان به «درباره طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی» اشاره کرد. دسته‌بندی «اوزان شعر فارسی» از مقوله‌هایی است که هنوز به‌صورت کامل از قوانین دست‌وپاگیر سنتی رهایی نیافته است. عروض جدید با کسانی چون خانلری، فرزاد و الول ساتن گام‌هایی در این زمینه برداشت؛ اما اشتباهات زیاد در کار هرکدام از این افراد و نداشتن قواعدی روشن و علمی نتوانست عروض سنتی را یکسره به دور افکند. نجفی که سال‌ها از عمر پژوهش خود را صرف تحقیق در این‌باره کرده بود، عمدتاً نتایج تحقیقات خود را در قالب مقالاتی به چاپ رساند و در نهایت آرای او در قالب آثار متعددی منتشر شده است. گفته می‌شود تلاش‌های او در جهت خارج کردن عروض فارسی از شیوه سنتی، سهولت در یادگیری و قاعده‌مند کردن آن، توانسته شیوه‌ای نو در این حوزه ایجاد کند.

در معرفی کتاب «طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی» آمده است: مؤلف این کتاب که نظریه‌اش در زمینه تقطیع سال‌هاست جایگزین تقطیع سنتی شده است، حال انگاره جدیدی را برای طبقه‌بندی صدها وزن گوناگون شعر فارسی به دست می‌دهد. او وزن‌ها را به دو گروه متفق‌الارکان و متناوب‌الارکان تقسیم می‌کند،‌ و سپس اعضای هر گروه را براساس خصوصیات ساده‌ای همچون تعداد هجاهای هر رکن و تعداد رکن‌های هر مصراع و غیره، به دسته‌ها و رده‌ها و بحرها و وزن‌های متفاوت طبقه‌بندی می‌کند. خواننده با اندک ممارستی می‌تواند محل هر وزن مورد نظر خود را در کنار وزن‌های هم‌خانواده‌اش بیابد، و براساس تعداد شواهد و نیز زمان سروده شدن آنها، به اطلاعاتی تقریبی درباره میزان مطبوع بودن هر زون و زمان ورود آن به سلسله وزن‌های شعر فارسی دست یابد.

این طبقه‌بندی محل وزن‌های مطبوع اما ناموجود در شعر فارسی را پیش‌بینی می‌کند، و کار خود را بی‌استفاده از زحافات و دوایر متعدد پیش می‌برد که در اصل متعلف به عروض عرب بوده است و ربطی به عروض فارسی ندارد. با این کتاب‌ فصل‌ جدیدی در مطالعات وزن عروضی فارسی آغاز می‌شود.

نشر نیلوفر «طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی» را در 496 صفحه و به قیمت 65 هزار تومان به چاپ رسانده است.