روش‌های تشخیص کم‌کاری و پرکاری تیروئید

به گزارش بولتن نیوز، فریدون عزیزی رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم ایران در افتتاحیه دوازدهمین کنگره بین المللی غدد درون ریز و متابولیسم با اشاره به اینکه اختلال عملکرد تیروئید در زنان شایع‌تر از مردان است، گفت: تشخیص کم کاری و پرکاری تیروئید با انجام آزمایش‌های خون، در مواردی با سونوگرافی و اسکن تیروئید انجام می شود.

عزیزی در ارتباط با اینکه بیماری کم کاری و پرکاری تیروئید در کشور ما چقدر شایع است؟ گفت: کم کاری تیروئید حدود 6 تا 2 درصد بالغین جامعه و پرکاری تیروئید حدود 1-5/0درصد افراد را مبتلا می‌کند، همچنین کم کاری تیروئید در افراد میانسال و سالخورده و پرکاری تیروئید در افراد جوان و میانسال شایع‌تر است.

وی اظهارداشت: علاوه بر این از هر 1000 تا3000 نوزادی که متولد می‌شوند یک‌نفر دچار کم کاری تیروئید است که خوشبختانه با اجباری شدن آزمایش خون پاشنه پا در سه روز اول زندگی تشخیص داده شده و درمان مستمر تا پایان عمر خواهد داشت، اختلال عملکرد تیروئید در زنان شایع‌تر از مردان است.

کمبود مصرف ید بزرگترین عامل بروز کم کاری تیروئید
رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم ایران در مورد دلایل ابتلا به این بیماری‌ها و علائم آن گفت: یکی از دلایل اصلی کم کاری تیروئید در جهان کمبود مصرف ید است که خوشبختانه از 30 سال قبل با تولید و توزیع نمک یددار برطرف شده است و توصیه می شود که والدین در سراسر کشور مراقبت و نظارت دائم داشته باشند که با مصرف نمک یددار توسط همه افراد خانواده از بروز اختلالات مربوط به کمبود ید و به ویژه کم کاری تیروئید جلوگیری شود.

رئیس دوازدهمین کنگره بین المللی غدد درون ریز و متابولیسم عنوان کرد: این اختلالات موجب کمبود رشد ذهنی و جسمی کودکان و نوجوانان شده و در گذشته با کاهش ضریب هوشی و یادگیری و اختلالات ذهنی شدیدی همراه بوده که با مصرف نمک یددار مرتفع شده است.

وی افزود: در مواردی که کم کاری و پرکاری تیروئید رخ می دهد غیر از دو مورد فوق (کمبود ید و کم کاری مادرزادی تیروئید) اکثر عوامل مختلف ایمنی شناسی و ژنتیک دخالت دارند که پیشگیری از آنها تاکنون تعریف نشده است.

رئیس دوازدهمین کنگره بین المللی غدد درون ریز و متابولیسم ایران ادامه داد: تشخیص کم کاری و پرکاری تیروئید با انجام آزمایش‌های خون، در مواردی سونوگرافی و اسکن تیروئید انجام می شود. درمان کم کاری با مصرف قرص لووتیروکسین و پیگیری آن با انجام آزمایش‌های خون صورت می‌گیرد.

روش درمان پرکاری تیروئید
عزیزی بیان داشت: در درمان پرکاری تیروئید، پس از بررسی دقیق هر بیمار از یکی از سه روش درمانی استفاده می شود. یکی مصرف داروهای ضد تیروئید مانند متی مازول، دوم مصرف ید رادیواکتیو و سوم عمل جراحی که با صلاحدید فوق تخصص غدد درون ریز یا متخصصین داخلی یکی از سه درمان فوق برای هر بیمار انجام خواهد شد.

تاریخچه رشته غدد درون ریز در ایران
وی در مورد اینکه رشته غدد درون ریز و متابولیسم در ایران چه وضعیتی دارد و در مقایسه با جهان به لحاظ سطح علمی چه جایگاهی دارد؟ گفت: رشته غدد درون ریز و متابولیسم بالغین در ایران از سال 1364 با شروع آموزش دوره فوق تخصصی غدد در کشور توسعه چشمگیری پیدا کرده و در 33 سال گذشته تعداد صاحبان فوق تخصص این رشته از 16 نفر به متجاوز از 300 نفر رسیده اند.

عزیزی افزود: تا قبل از انقلاب اسلامی تنها 4 شهر کشور از حضور فوق تخصص غدد بهره مند بودند در حالیکه در سال 1397 بیش از 40 شهر کشور از فوق تخصص غدد بهره مند هستند. تحقیقات در رشته غدد درون ریز و متابولیسم بالغین در دو دهه گذشته به سرعت افزایش یافته و تعداد مقالات منتشر شده سالیانه بین المللی این رشته از نیمی از کشورهای اروپایی و اکثر کشورهای آسیایی و تمامی کشورهای آفریقایی بیشتر است. در برخی صاحبان این حرفه برای سخنرانی در نشست های بین المللی و نیز برای نوشتن راهنماهای تشخیصی درمانی بیماری‌ها دعوت می‌شود.

رئیس دوازدهمین کنگره بین المللی غدد درون ریز و متابولیسم در پاسخ به اینکه آیا آخرین یافته های علمی این حوزه در جهان به شکل کاربردی در اختیار متخصصان برای ارائه خدمت به بیماران در دسترس هست؟ اظهار کرد: در کشور ما علاوه بر برگزاری همایش های سالیانه در مسائل غدد درون ریز، دیابت و چاقی، سمپوزویوم های هفته گانه و ماهیانه انجمن غدد درون ریز و پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی، آخرین اطلاعات پزشکی را در اختیار متخصصین سایر رشته ها به ویژه داخلی، زنان و زایمان، پزشکی هسته ای، جراحی و ... قرار می‌دهد. انتشار راهنماهای بالینی، به ویژه در زمینه تیروئید و بارداری، پرکاری و کم کاری و دیابت و ... در سالهای گذشته در ارتقای دانش پزشکان و با نتیجه ارتقای کیفیت مراقبت از بیماران موثر بوده است.

وی در مورد اینکه در حوزه تولید علم وضعیت علوم پزشکی در مقایسه با سایر شاخه های علوم چه وضعیتی دارد؟ افزود: رشته غدد درون ریز و متابولیسم رشته ای است که همراهی رشته های علوم پایه به ویژه بیوشیمی، ایمونولوژی و ژنتیک در تشخیص و درمان بیماری‌ها ضروری است و صاحبان این حرفه پزشکی می بایست با آخرین اطلاعات علوم پایه و بالینی پزشکی، اپیدمیولوژی و آمار مربوطه آشنایی داشته باشند.

عزیزی گفت: این امر سبب پویایی و نوآوری در رشته غدد درون ریز و متابولیسم می شود. شیوع بالای بیماری های تیروئید، چاقی و دیابت نیز سبب می شود که صاحبان فوق تخصصی این رشته مورد مشاوره توسط اکثر رشته های پزشکی قرار گیرند. در حیطه کارهای تحقیقاتی نیز یکی از رشته های پیشرو در سطح جهان و کشور عزیزمان ایران است.

رئیس دوازدهمین کنگره بین المللی غدد درون ریز و متابولیسم ایران در ارتباط با اینکه برگزاری کنگره هایی از این دست تا چه حدود با اهداف سند چشم انداز و سند تحول نظام سلامت انطباق دارد؟بیان کرد:همایش‌های پزشکی به منظور افزایش اطلاعات و آگاهی و در موارد معدودی تغییر نگرش صاحبان حرفه پزشکی در مقوله های فیزیوپاتولوژی، پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریها برگزار می شود که می تواند به بهبود عملکرد پزشکان و ارتقا سلامت جامعه بیانجامد.

وی گفت:علاوه بر آن این همایش، محل مناسبی برای تبادل اطلاعات، ارائه تحقیقات و نیز تجربیات پزشکان در تشخیص و درمان بیماران است. همچنین به مسائل و مشکلات مدیریت بیماریها، برنامه های کشوری، راهنماهای بالینی و آئین نامه ها و مقررات در حیطه های مورد بحث اشاره می گردد. کلیه امور فوق سبب ایجاد انگیزه در جوانان و محققین برای رسیدن به اهداف چشم انداز و تحول در امور مرتبط به سلامت می‌شود.

دوازدهمین کنگره بین المللی غدد درون ریز و متابولیسم تا ۲۵ آبان با حضور اساتید و صاحبنظران برجسته داخلی و خارجی در مرکز همایش های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی در حال برگزاری است.