جنگ و محیط زیست

به گزارش بولتن نیوز، جنگ همیشه خانمانسوز است و هنگامی که شعله می کشد، هیچ جنبده و یا غیرجنبده ای از خشم و آتش آن در امان نمی ماند، آثار تخریب ها برخی در لحظه و برخی در طولانی مدت خود را نشان می دهند.
جنگ علاوه بر مرگ، معلولیت و آوارگی انسان ها، نابودی جنگل‌ها، گیاهان، جانوران، آلودگی آب و خاک و هوا و تخریب زیست‌ بوم منطقه و از بین رفتن منابع طبیعی را به همراه دارد که آثار آنها در طولانی مدت به شکل های مختلف بروز می کند.
بر اساس آمار فقط در اواخر قرن بیستم، 118 درگیری مسلحانه در جهان رخ داد که 6 میلیون نفر را آواره و مردم و محیط زیست را دچار عواقب سوء کرد.
به اذعان کارشناسان و مسوولان، زمانی که حرکتی در یک گوشه دنیا صورت می گیرد محیط زیست تمام دنیا از آن متاثر می شود زیرا محیط زیست محدود به هیچ مرز جغرافیایی نیست بنابراین تاثیر جنگ و اقدامات خصمانه بر محیط زیست تمام دنیا دیده می شود و این تاثیر برای مدت های طولانی بعد از پایان جنگ نیز ادامه می یابد.
جنگ کویت در سال 1370 از نمونه های بارز این تاثیر است، در طول آن جنگ صدها حلقه چاه نفت به آتش کشیده شد که منابع آبی و دریایی گسترده ای را آلوده و هوا را غیرقابل تنفس کرد.
همچنین رسوب ضخیم نفت و قیر صدها کیلومتر از سواحل خلیج فارس را پوشاند که براساس برخی گزارش ها نفت باعث مرگ حداقل 30 هزار پرنده دریایی شد.
از آنجا که محیط زیست یک مقوله جهانی است و با این حال، در درگیری ها امکان بهره برداری از آن برای دستیابی به اهداف جنگی و یا دفاعی وجود دارد، سازمان ملل 6 نوامبر را مصادف با 15 آبان ماه روز جهانی ممنوعیت بهره برداری از محیط زیست در جنگ ها و منازعات مسلحانه نامگذاری کرده است.
ناصر مقدسی رییس مرکز بین المللی و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: در سال 2001 با توجه به منازعات و جنگ های فراوان در دهه های آخر قرن بیستم که عمدتا توسط کشورهای سلطه گر صورت گرفته بود، علاوه بر تلفات انسانی، جانی و انهدام زیر بناها ، محیط های زیست و منابع حیاتی بسیاری از مناطق درگیر نیز به شدت آسیب دید که بازگرداندن اوضاع به حالت اول کاری بسیار دشوار و گاه غیر ممکن بود.
وی ادامه داد: ارزیابی ها نشان می دهد آسیب به محیط زیست در زمان درگیری های مسلحانه نه فقط در زمان جنگ بلکه نسل های آینده را تحت تاثیر اثرات منفی قرار می دهد.
به گفته مقدسی، معمولا در زمان بروز جنگ به لحاظ ایجاد بحران های سیاسی و اجتماعی و تامین محل های اسکان موقت، دولت ها مجبور بودند برای تامین این فوریت ها بخش زیادی از محیط زیست را تخریب کنند.
وی عملکرد رژیم اشغالگر قدس را از نمونه های ضدمحیط زیستتی توصیف کرد و گفت: این رژیم با سابقه بیش از 60 سال اشغال آب و خاک فلسطین، اکوسیستم های طبیعی، خطوط ساحلی زیبا، باغ های زیتون و خرما و همچنین سطوح وسیعی از خاک های مستعد و اراضی زراعی را مورد تخریب قرار داده است.
رییس مرکز بین المللی و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست توضیح داد: آلودگی فلزات سنگین ناشی از حملات هوایی بر سلامت محیط زیست انسانی و طبیعی فلسطینیان صدمات فراوانی وارد کرده و با ورود فاضلاب های شهرک های صنعتی صهیونیستی به مسیل ها و رودخانه ها ، آب مصرفی آنها آلوده شده است.
وی اظهار داشت: همچنین در مقطع هشت سال جنگ تحمیلی با رژیم صدام حسین، این رژیم بخش های وسیعی از هورها و دریاچه های واقع در خاک عراق را با اهداف نظامی خشک کرد که اکنون به عنوان مناطق بحرانی گرد و غبار برای مردم ایران و عراق مشکل ساز شده اند.
مقدسی تاکید کرد: بمباران های شیمیایی در مناطق غربی کشور و اثرات آن تا سال ها باعث آلودگی منابع آب و خاک شده و از این بابت هزینه های زیادی را به کشور تحمیل کرده است.
وی در ادامه به حضور گروه تروریستی داعش در منطقه اشاره کرد و گفت: در سال های اخیر حضور گروه تروریستی داعش در منطقه غرب آسیا و انجام فعالیت های وحشیانه آنها تاثیر غیر قابل بازگشتی بر محیط زیست منطقه داشته است، از بین رفتن پوشش گیاهی و متلاشی شدن خاک های منطقه مورد درگیری عملا آن مکان ها را به کانون های بحرانی گرد و غبار تبدیل کرده که هر ساله مبدا ایجاد و پیدایش توفان های گرد و غبار است که به سمت استان های غربی و جنوب غرب کشور کشیده و زیان های اجتماعی و اقتصادی زیادی را تحمیل می کند.
مقدسی گفت: اساسا جنگ پدیده ای مذموم است که توسط نیروهای سلطه جو به کشورهای عدالت خواه تحمیل می شود، در آموزه های دینی ما آمده که هنگام منازعه باغات، انهار و درختان باید حفظ شوند بنابراین باید در راستای بازدارندگی کشورهای سلطه گر و متجاوز در صیانت و حفاظت از محیط زیست قوانین بین المللی بازدارنده ای وضع شود.
وی اظهار داشت: در این میان، تحریم های امریکا علیه ملت ایران نیز تاثیر ضد محیط زیستی دارد زیرا در همکاری های دو جانبه و چندجانبه کشورمان در حوزه های محیط زیست و انتقال فناوری های مناسب زیست محیطی اختلال ایجاد می کند و امکان حفاظت و صیانت از محیط زیست و منابع حیاتی مانند آب و خاک را عملا در کشور دشوار می کند و مخل انجام تعهدات بین المللی جمهوری اسلامی است،