بازی با جان جنگل‌های مازندران

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: طی پیش‌بینی های به عمل آمده در سه سال نخست طرح تنفس جنگل، برداشت درختان شکسته و باد افتاده باید ادامه می یافت تا طرح های جایگزین تهیه و به اجرا درآید اما به دستور مسئولان از سال 96 تمامی برداشت ها متوقف شد.

به گزارش بولتن نیوز، مجید لطفعلیان با اشاره به اینکه حدود 80 درصد از بارندگی هایی که اتفاق می‌افتد، با توجه به درجه هوا و میزان رطوبت به زمین می‌رسد، اظهار کرد: مقداری از بارانی که به زمین می رسد در همان لایه متوقف می شود؛ در جنگل به دلیل نوع خاک موجود، درصد بیشتری از آب جذب می شود و اگر میزان باران به لحاظ مکانی و شدت، بیش از حد باشد، نمی تواند جذب شود و رواناب به وجود می آید.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینکه هرچه جنگل کمتر، خاک سفت تر و رطوبت قبلی خاک و شیب زمین بیشتر باشد، میزان رواناب افزایش پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: سیلاب‌ها در تاریخ طبیعت پیش از انسان‌ها وجود داشته و اکنون گاهی شدت بارندگی‌ها بیش از ظرفیت منابع طبیعی برای جذب و نگه داری آن است که تبدیل به روان آب می‌شود.

*تبدیل جنگل‌ها به اراضی و افزایش سیلاب ها

لطفعلیان با بیان اینکه قطع کردن درختان جنگل و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی و همچنین تبدیل به شهر و روستا و جاده از دلایل افزایش سیلاب است، تصریح کرد: در سیل‌های اخیر وجود چوب‌آلات جنگلی و همراه شدن با رودخانه، موجب آبگرفتگی و سرریز کردن پل ها و تخریب مناطق شده است.

وی، وجود جنگل را در جلوگیری از سیل بسیار موثر عنوان کرد و افزود: نگهداری درصد بالایی از بارندگی در جسم جنگل که همان تاج، تنه درختان و پوشش کف جنگل است و همچنین ضریب بالای نفوذپذیری خاک این مناطق نسبت به آب، در پیشگیری از سیلاب ها بسیار موثر است.

*دستوری خارج از طرح تنفس جنگل

لطفعلیان با اشاره به اینکه عدم جمع آوری چوب ها و شاخه های درختان باعث افزایش سیلاب ها خواهد شد، خاطرنشان کرد: طی پیش‌بینی های به عمل آمده در سه سال نخست طرح تنفس جنگل، درختان شکسته و باد افتاده باید همچنان برداشت می شد تا طرح های جایگزین تهیه و به اجرا درآید اما به دستور مسئولان از سال 96 تمامی برداشت ها متوقف شد و سازمان جنگل‌ها تا سال 97 بر اساس دستورالعمل اجازه خروج هیچ چوبی (چه درختانی که طبق برنامه باید قطع می شدند و چه درختانی که باد آنها را انداخته بود) را از جنگل ها نداد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه درختان سوزنی برگ نسبت به تخریب ناشی از سیل، مقاوم‌تر هستند و آب بیشتری در خود نگه می دارد، اظهار کرد: جنگل هایی که دارای تعداد آشکوبه‌های بیشتری باشد تواناییشان در پیشگیری از سیلاب‌ها بالاتر است، به طور کلی هر جایی که جنگل‌کاری انجام شود چون به صورت تک آشکوبه است، توانایی کمتری به نسبت جنگل‌های طبیعی در برابر سیلاب ها خواهند داشت.

وی با تاکید بر اینکه زمانی جنگل پایدار خواهد بود که به صورت یک اکوسیستم طیبعی باشد، افزود: قبل از ورود انسان به کره خاکی، جنگل با اکوسیستم کامل و توالی هایی که در خود داشت در نهایت پایدار بود اما اکنون فعالیت های انسانی و حضور دام در جنگل، موجب شکننده شدن اکوسیستم طبیعی شده است.

لطفعلیان، حضور دام در جنگل را موجب آسیب و زیان به آن دانست و تصریح کرد: کمتر شدن نفوذ پذیری خاک نسبت به آب با راه رفتن دام، کوبیده شدن خاک و سرچر کردن نهال ها که اجازه رشد را از آنها می‌گیرد از عوامل مشکل آفرین وجود دام در جنگل است.

*مستقر شدن دامداری و مرگ تدریجی جنگل

وی ادامه داد: از زمان مستقر شدن یک دامداری در جنگل و رصد عکس هوایی در هر 10، شاهد تهی شدن جنگل و بزرگ‌تر شدن دایره پیرامون یک دام هستیم که نشان می دهد این جنگل از بین رفته است.

این استاد دانشگاه، حضور انسان را هم برای جنگل مضر دانست و افزود: خشک کردن درختان و در نهایت قطع آنها به جهت ساخت و ساز دامداری، هیزم و پخت و پز از دیگر اقدامات وجود انسان در جنگل به شمار می رود و به طور کلی یک جنگل با دامدار نمی تواند دوام داشته باشد، چون این دامداری اجازه تجدید حیات به جنگل ها را نمی دهد.

*عدم قدرت کافی سازمان جنگل ها بر اعمال حاکمیت

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرد: بزرگترین بلای جنگل‌ انسان‌ها هستند و از طرفی تنها کسی که می تواند کمک کننده باشد خود انسان است. متاسفانه در ایران مدیریت، طرح و برنامه‌ها درست نیست و از سازمان جنگل ها به عنوان متولی قدرت کافی برای مدیریت دیده نمی‌شود و در کنار نقایص در بخش علمی و کارشناسی قدرت کافی برای اعمال حاکمیت نیز وجود ندارد.