مسئولان و لزوم رعایت ادب سیاسی

به گزارش بولتن نیوز و به نقل از روزنامه خراسان ، طی یکی دو ماه گذشته مردم و به ویژه بازار ارز با گوشت واستخوان خود تبعات برخی اظهار نظرهای بی جا و غیر کارشناسی را احساس کردند. اظهار نظرهایی که بعضا از ناحیه مسئولانی بیان می شد که توقع بیشتری از آن ها می رفت. در واقع به جرئت می توان گفت بخش قابل توجهی از فراز و نشیب های ناگهانی بازار ارز به دلیل همین سخنان نسنجیده بود.اما این همه داستان نیست. به عبارت دیگر فقط معیشت و اقتصاد مردم نبوده که از چنین اظهارنظرهای نابه جایی لطمه خورده، بلکه در مواردی کرامت انسانی، اخلاقیات و غرور گروه یا گروه هایی و حتی عامه مردم از چنین مواردی متاثر شده است.
در جدیدترین موارد، می توان گفت هنوز جامعه درگیر با کمبودها و گرانی بخش درمان صحبت های تلخ وزیر را با آقایی که از کمبود امکانات فیزیوتراپی برای همسر دردمندش گلایه داشت، فراموش نکرده بود که با اظهار نظری درباره بیماران مبتلا به بیماری "اس ام ای" و کمبود داروهای آن ها مواجه شد. اظهار نظری که در کمال ناباوری از رها کردن بیماران در چنگال مرگ می گفت آن هم به دلیل گرانی داروهای این بیماران. حتی اگر دلایل مالی و بودجه ای در این قضیه اندک توجیهی داشته باشد، لحن و گفتار وی نمکی بر زخم بیماران و خانواده آن ها و همچنین وجدان اجتماعی بود.
هنوز واکنش های مردم به دو موضوع اخیر در فضای واقعی و مجازی پایان نیافته بود که با اظهار نظر عجیب دیگری مواجه شدند مبنی بر یاد گرفتن از مردم یمن که با حداقل امکانات و پوشیدن "لنگ" با دشمن می جنگند. در نتیجه هنوز موارد قبلی هضم نشده و احساسات جریحه دار شده مردم التیام نیافته بود که این بار واکنش های تند و طنز متفاوتی به این سخنان شکل گرفت.
متاسفانه این معضل فقط در حیطه مسئولان خلاصه نمی شود و به تازگی فعالیت سلبریتی ها نیز که به شدت در معرض افکار عمومی قرار دارند، در این عرصه به ویژه در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، افزایش یافته است. این روزها سلبریتی های زیادی را می بینیم که با اقتصاددانان و سیاستمداران همذات پنداری و اظهار نظرهای عجیب و غریب و بعضا مشکل ساز منتشر می کنند. البته شاید این سخنان تحت تاثیر هواداران شان باشد یا شاید هم تحت تاثیر فشارهای وارد شده، به هرحال موج سواری را خوب آموخته اند بدون توجه به تبعات آن.
اما آیا در این شرایط بیان چنین نظراتی آن هم در رسانه های جمعی درست است؟ آیا جای چنین اظهار نظرهایی حتی اگر اساسا و با توجه به مصلحت ها درست باشد در جلسات کارشناسی و خصوصی نیست؟ شاید دلیل چنین اشتباهاتی بیگانگی مسئولان و صاحب نظران کشور با واقعیتی به نام "نزاکت سیاسی" است.
سخن گفتن و عمل کردن طبق ادب سیاسی یا ملاحظات سیاسی را، با این هدف که گروه های مختلف اجتماعی و در کلیت موضوع، عامه مردم نرنجند، نِزاکت سیاسی می‌گویند. از نزاکت سیاسی در بسیاری از موارد در چارچوب مصلحت‌گرایی سیاسی پیروی می‌شود.
نزاکت سیاسی به نحوه گفتار و رفتار و سیاستی اشاره دارد که در آن فرد در بیان منظور خود، ارائه دیدگاه یا به نمایش گذاشتن هنر خود سعی می‌کند اقلیت‌های آسیب‌پذیر و افراد به‌حاشیه‌رانده‌شده جامعه یا افرادی را که به نوعی زیر فشارهای اقتصادی- اجتماعی هستند، نرنجاند و آن‌ها را مورد آزار کلامی یا تحقیر اجتماعی قرار ندهد. فرد سعی دارد در سیاست شخصی خود و با گفتار، رفتار یا دیدگاه‌های خود تا اندازه ممکن اخلاق عمومی و پذیرفته شده جامعه را درنظر بگیرد و در کلام، روش بیان و رفتار خود، این سیاست گذاری فردی و اخلاقی را مراعات کند. در غیر این صورت گفته می‌شود که وی در گفتار، رفتار یا دیدگاه خود ملاحظات نادرست داشته‌است و رفتار و گفتار او از منظر عمومی نادرست بوده‌است.
رعایت این موضوع مهم به ویژه از سوی مسئولان و مدیرانی که نقش تصمیم‌گیرنده در جامعه دارند، ضروری تر و حتی حیاتی تر است. بنابراین آن ها باید بکوشند در بیانات خود همواره نزاکت سیاسی را به نمایش بگذارند و از ابراز سخنانی که ممکن است احساسات اجتماعی را جریحه دارکند، بپرهیزند.
رسانه‌های عمومی و جمعی نیز سعی می‌کنند و مجبورند این سیاست‌گذاری کلی را رعایت کنند چون همیشه مورد دقت و توجه عمومی قرار دارند تا با انتشار مطالب و ارائه برنامه‌های خود، بر زخم های جامعه یا گروه های خاص اجتماعی نمک نپاشند.
با این رویکرد می توان به عنوان تذکر به مسئولان و هسته های فکری، اجتماعی و رسانه های جمعی تاکید کرد که اساسا جای برخی اظهار نظرها تریبون های عمومی نیست زیرا ممکن است تبعات آن کل نظام را در بر گیرد و حتی در برخی موارد قابل جبران نباشد.
بنابراین آن گونه که ظریفی می گفت، باید از برخی مسئولان پرسید: «اگر حرف زدن بلد نیستید، آیا حرف نزدن هم بلد نیستید؟»

منبع:روزنامه خراسان

نویسنده : مجید فکری