رویکرد این روزهای ترامپ علیه ایران از کجا آمده است؟

جان بولتون یک سال قبل به ترامپ توصیه کرده بود بعداز خروج از برجام به ایران پیشنهاد مذاکره بدهد تا توپ از زمین آمریکا خارج شود

گروه بین الملل: اقدامات آمریکا علیه ایران به اوج خود رسیده است. جایی که دونالد ترامپ با خروج سه ماه پیش از توافق هسته ای فرایندهای جدیدی از مقابله با جمهوری اسلامی را آغاز و با بیان وعده های مشخص برای بازگشت تحریم های اقتصادی علیه ایران، عملا فرمان خروج برخی شرکت های اروپایی و غربی از بازار ایران را صادر و برخی خریداران نفت ایران را نیز از زمره مشتریان کشورمان خارج کرد. با این حال او هفته گذشته در اقدامی ناگهانی مدعی شد که به دنبال مذاکره بدون پیش شرط با ایران است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خراسان، مسئله ای که البته ساعتی بعد از سوی وزیرخارجه و برخی مقامات این کشور نقض شد و آن ها شرط های قبلی برای مذاکره با ایران را مطرح کردند. اما سوال این جاست که این تحولات چگونه و براساس چه سناریو یا نسخه ای پیش می رود. به تازگی بی بی سی گزارش داده بود، آمریکایی‌ها و به خصوص رئیس‌جمهور آمریکا با پیشنهاد مذاکره مستقیم با ایران پس از خروج از برجام، درحال پیگیری تئوری جان‌بولتون هستند که گفته بود خروج از برجام و پیشنهاد مذاکره مجدد با ایران می تواند از فشارهای بین‌المللی ناشی از خروج آمریکا از برجام بکاهد و توپ را به زمین ایران بیندازد. این که تئوری جان بولتون دقیقا چیست و او چه نسخه ای علیه ایران پیچیده، موضوعی است که در گزارش پیش رو به آن پرداخته ایم.

سناریوی بولتون
جان بولتون سال گذشته در 28 آگوست 2017 (5 شهریور 1396) زمانی که هنوز هیچ سمتی در دولت ترامپ نداشت، متنی را در نشنال ریویو با عنوان «چگونه از توافق هسته ای با ایران خارج شویم؟» منتشر کرد که شامل گام ها و اقدامات عملی برای مقابله با ایران و خروج آمریکا از برجام بود. بولتون در مقدمه این متن نوشته، در شرایطی این متن را منتشر کرده که از این بابت که ترامپ تا آن زمان (تابستان 96) دو مرتبه برجام را تایید کرده، منتقد دولت ترامپ است. بنابراین در متن خود این نقد را علیه دولت آمریکا مطرح و سپس سناریوی 2300 کلمه ای ضد ایرانی خود را در چهار گام تشریح کرده بود. او در آن زمان هیچ سمتی در دولت آمریکا نداشت اما همواره جزو کسانی بود گفته می شد به ترامپ خط می دهند و ترامپ سیاست های آن ها را جلو می برد.

جان بولتون کیست؟
اما پیش از پرداختن به جزئیات این سناریو، اشاره مختصر به سوابق جان بولتون جالب توجه خواهد بود. «جان رابرت بولتون» که از اواسط فروردین 97 مشاور امنیت ملی آمریکا شد، در دولت جورج بوش پسر تا سال 2006 سفیر این کشور در سازمان ملل متحد بود. بولتون از جمله سیاستمداران تندرو در آمریکاست که «جنگ‌طلب» خوانده می شود. او از حامیان سرشناس گروهک تروریستی منافقین است و بارها خواستار بمباران ایران شده تاجایی که یک بار در سال 2015 در مقاله ای در نیویورک تایمز گفته بود: «برای جلوگیری از ساخت سلاح توسط ایران، ایران را بمباران کنید» (To Stop Iran's Bomb, Bomb Iran) . او از حامیان جنگ آمریکا در عراق هم هست وهمچنان از این تصمیم اش دفاع می‌کند. بولتون همچنین از اقدام نظامی و تغییر رژیم در سوریه و لیبی نیز همیشه دفاع می کند. هفته گذشته گزارشی منتشر شد که براساس آن اسناد وزارت دادگستری آمریکا نشان می داد، دو نفر از نزدیکان «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا از زمان تحلیف وی دست‌کم پنج بار با اعضای گروهک تروریستی منافقین دیدار کرده‌اند.این دو نفر «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و «رودی جولیانی»، وکیل شخصی «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا بودند. براساس این اسناد جان بولتون در تاریخ‌های 30 آوریل 2017(10 اردیبهشت 1396) و 2 آگوست 2017 (11 مرداد 1396) دیدارهایی با تروریست‌ها داشته است.اظهارنامه مالی که «دفتر امور اخلاقی دولت ایالات متحده آمریکا» آن را ژانویه 2018 برای «جان بولتون» تهیه کرده است نشان می‌دهد، وی برای شرکت در نشست گروهک تروریستی منافقین که سال قبل‌ در پاریس برگزار شد، 40 هزار دلار به عنوان «کارمزد سخنرانی» دریافت کرده است.

سناریوی بولتون چه می گوید؟
همان طور که اشاره شد، جان بولتون سناریوی خود را در آگوست 2017 (شهریور 1396) در نشنال ریویو منتشر کرده است. او در این نسخه پیشنهادی برای مقابله با ایران و لغو توافق هسته ای درخصوص مقدمات خروج آمریکا از برجام پیشنهاد کرده بود که ابتدا باید «تهدید جدی را که [توافق هسته ای] برای ایالات متحده و متحدان ما، به ویژه اسرائیل [دارد] توضیح دهیم» و سپس می توان با ارائه «اطلاعات جدید و محرمانه درباره رفتار غیر قابل قبول ایران در سراسر جهان پروژه لغو برجام را تقویت کنیم.» جالب توجه است که حدود یک هفته قبل از آن که ترامپ خروج آمریکا از توافق هسته ای را رسما اعلام کند، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی بخشی از پازلی را که بولتون سال قبل چیده بود، اجرا کرد. او با اجرای یک نمایش تلویزیونی و نشان دادن تعدادی زونکن و سی دی مدعی شد که این اسناد محرمانه نشان می دهد برنامه هسته ای ایران به سمت تولید سلاح سوق داشته و اکنون نیز ایران برنامه مخفی تولید سلاح اتمی را دنبال می کند. ادعای نتانیاهو البته از سوی اکثرکشورها و به خصوص اتحادیه اروپایی و آژانس انرژی اتمی رد شد اما این اتفاق نشان می دهد که طرح پیشنهادی بولتون تا چه اندازه نقشه راه آمریکا بوده است. همچنین پیش از این نمایش نیز مقامات آمریکا بارها تلاش کرده بودند ایران را به عنوان یک تهدید جدی برای آن چه آن را منافع ملی آمریکا و متحدانش در منطقه می نامند به خصوص رژیم صهیونیستی، معرفی کنند. بولتون همچنین در طرح پیشنهادی خود گفته بود که آمریکا باید اعلام کند که «خروج از برجام به دلیل رفتارهای بین المللی غیرقابل قبول ایران و تهدید آن برای منافع ملی ایالات متحده» اتفاق افتاده است. توصیه ای که در نطق 19 اردیبهشت دونالد ترامپ که خروج آمریکا از توافق هسته ای را رسما اعلام کرد، به خوبی رعایت شد! جان بولتون همچنین پیشنهاد کرده بود که آمریکا قبل از خروج از توافق هسته ای باید حضور ایران در سوریه، عراق و لبنان و نیز نقش تهران در حمایت از حزب ا... لبنان را برجسته کند. مسئله ای که در 1.5 سال اخیر به دفعات از سوی آمریکایی ها رخ داد.

4 گام پیشنهادی بولتون
طرح بولتون پس از همه این پیش زمینه ها دارای چهار قدم اصلی بود:۱- رایزنی سریع و بدون سر و صدای آمریکا با بازیگران عمده مانند فرانسه، انگلیس، آلمان، اسرائیل و عربستان سعودی. اطلاع رسانی در خصوص عزم واشنگتن مبنی بر لغو برجام به دلیل آن چه «تخطی های آشکار ایران و دیگر رفتارهای غیر قابل قبول این کشور» نامیده شده است.۲- تنظیم و تدوین مدارکی که تشریح کننده آن هستند که توافق به نفع منافع ملی آمریکا نیست، ایران چگونه آن را نقض کرده و چرا از زمان توافق رفتار ایران در منطقه بدتر شده است.۳- آغاز کمپینی دیپلماتیک به خصوص در اروپا و خاورمیانه با تأکید بر اولویت داشتن خطرهایی که از سوی ایران متوجه جهان است.۴- برنامه ریزی یک کمپین برای جلب حمایت و همراهی کنگره و افکار عمومی در داخل و خارج از آمریکا.بولتون همچنین پیشنهاد کرده بود که بخشی از تمرکز آمریکا باید روی اقدامات سپاه متمرکز و تشریح شود که اقدامات سپاه علیه منافع آمریکا و متحدانش در منطقه است.

تلاش همه جانبه برای فشار کامل بر ایران
جالب این جاست که جان بولتون در سناریوی خود تاکید کرده بود که «N.S.C» یا همان شورای امنیت ملی آمریکا باید یک «طرح تاکتیکی» برای استفاده از تمام ابزارهای دیپلماتیک ایجاد کند. بولتون که در آگوست 2017 این سناریو را منتشر کرده بود حدود هشت ماه بعد به سمت مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا منصوب شد و توانست نسخه خود رابه جریان بیندازد. او سپس در ادامه سناریوی خود خواستار یک اتحاد بی نظیر برای مذاکره با کشورهای مختلف علیه برجام شد و تاکید کرد که در این زمینه به «تلاش همه جانبه برای فشار کامل» به ایران از سوی سفارتخانه های آمریکا در سراسر جهان و مقامات در واشنگتن نیاز است تا کار جلو برود. در این باره او گفته بود که همه سفارتخانه ها باید با دولت های میزبان خود مذاکره کنند و حتی اگر لازم است داده هایی درباره برجام به این کشورها ارائه کنند.

باید همیشه باب مذاکره را باز بگذاریم
بولتون در ادامه نسخه خود برای خروج از برجام سپس پیشنهاد کرده بود که آمریکا باید بلافاصله به دنبال ایجاد یک ائتلاف جدید با متحدان خود نظیر اروپا، اسرائیل و کشورهای خلیج فارس برای توافق جدید هسته ای با ایران باشد. در این زمینه پیشنهاد کرده بود که تحریم های شدیدتر علیه ایران باید وضع شود. او سپس پیشنهاد کرده بود که باید به ایران پیشنهاد مذاکره داده شود. مسئله ای که به تازگی از سوی ترامپ مطرح شد و واکنش های متعددی را برانگیخت. بولتون در سناریوی خود گفته بود که ایران پس از لغو برجام از سوی آمریکا تمایلی به مذاکره نخواهد داشت اما «ما باید همیشه باب مذاکره را باز بگذاریم تا بتوانیم قصد اصلی ایران برای ساخت سلاح هسته ای را نشان دهیم که پیش از این به آن توجه نشده بود.» شاید قابل باور نباشد اما به نظر می رسد تا این جا آن چه بولتون نسخه پیچی کرده بود، مو به مو از سوی دولت آمریکا در حال اجراست. آخرین بخش این سناریو که اجرا می شود به پیشنهاد مذاکره مربوط است که دونالد ترامپ به تازگی آن را مطرح کرد. پس از پیشنهاد ترامپ، رویترز در گزارشی به نقل از مقامات مسئول آمریکایی افشاکرد که پیشتر «دستگاه های اطلاعاتی آمریکا به ترامپ گوشزد کرده اند که فشارها به ایران مردم این کشور را علیه واشنگتن متحدتر خواهد کرد.» از همین رو برخی تحلیل گران ارزیابی می کنند که پیشنهاد اخیر ترامپ برای مذاکره، به این دلیل است که انسجام و اتحادی که در 18 ماه اخیر به سبب رفتارهای او در ایران ایجاد شده، از بین برود و جامعه ایران دوقطبی شود.

پیشنهادهای بولتون برای حمایت از گروهک های تجزیه طلب
البته پیشنهادهای بولتون فقط به ایجاد ژست مذاکره منتهی نشده بود. او حتی پیشنهادهایی از قبیل تجهیز اسرائیل به جنگنده های بیشتر از نوع اف-35، لغو روادید ایرانیان از جمله دانشجویی، ورزشی و...، مخالفت با ایران از چارچوب شورای امنیت سازمان ملل و ... را نیز مطرح کرده بود. با این حال قسمت جالب توجه تر این پیشنهادها جایی است که جان بولتون در سناریوی 2300 کلمه ای خود تاکید کرده بود که همزمان با تلاش برای لغو برجام و پس از خروج رسمی آمریکا از توافق هسته ای، واشنگتن باید از «مخالفان ایران اعلام حمایت و به آن ها کمک کند». بولتون سپس تصریح کرده بود که این حمایت ها و کمک ها باید شامل گروه های فعال در بلوچستان، خوزستان، مناطق کردنشین و نیز گروهک داخلی مخالف جمهوری اسلامی باشد. وی حتی خواستار حمایت از اتحادیه های کارگری، دانشجویی و تشکل های زنان شده بود. بولتون در بخش پایانی سناریوی خود تصریح کرده بود که اقدام علیه ایران باید «بالاترین اولویت دیپلماتیک دولت باشد و یک فرمانده تمام وقت داشته باشد و نیاز است که به منابع (مالی) آن نیز توجه شود.با توجه به جزئیات این سناریو که به نظر می رسد تاحدود زیادی مو به مو از سوی آمریکایی ها اجرا می شود، به خوبی می توان به دستاویزهای عوام فریبانه آن برای نشان دادن ژست مذاکره و نیز اهداف پشت پرده آن و نیز رمز و راز حمایت های گاه و بی گاه آمریکایی ها از اغتشاشات در داخل ایران که مسیرهای اعتراضات مدنی را نیز مسدود می کند، پی برد.

لینک کپی شد

گزارش خطا