قصه آتش سوزی جنگل های ایران

به گزارش بولتن نیوز، تورانی و هیرکانی هر سال چندین نوبت دچار آتش سوزی می شود که امسال در 11 مردادماه بر اثر این حادثه 140 هکتار جنگل نابود شد و دهها وحوش هم از بین رفت یا اینکه به مناطق دیگر گریختند.
آتش سوزی که عصر پنجشنبه گذشته هم در بخش هایی از آن اتفاق افتاد اما، بلافاصله از گسترش آن جلوگیری و مهار شد.
باید بیش از هر چیز در شمال شرق کشور برای جنگل‌های دو ناحیه رویشی ایران- تورانی و هیرکانی یا خزری اشک ریخت، آتش این ذخیرگاه های با ارزش را تهدید می کند، دست‌های خالی دوستداران محیط زیست، محیط بانان و جنگلبانان در این نبرد سخت تنها است.
خراسان شمالی در شمال شرق کشور بیش از ۴۳۴ هزار هکتار جنگل دارد که این جنگل ها در دو ناحیه رویشی ایران- تورانی و هیرکانی یا خزری واقع شده است.
افزون بر ۷۲ درصد از مساحت 28 هزار و 400 کیلومتر مربعی خراسان شمالی را منابع طبیعی شامل مرتع، جنگل و بیابان تشکیل می‌دهد و جنگل‌های استان به وسعت حدود ۴۳۴ هزار هکتار، بالغ بر ۲۱ درصد از عرصه‌های منابع طبیعی استان را شامل می‌شود.
سرزمین پهناور ایران را به پنج ناحیه رویشی شامل جنگل‌های هیرکانی یا خزری، زاگرسی، ایران - تورانی، ارسباران و خلیج - عمانی تقسیم کرده‌اند.
در استان خراسان شمالی دو ناحیه شامل ایران - تورانی که جنگل‌های آن دارای مساحتی افزون بر ۴۰۹ هزار هکتار بوده و در مناطقی چون ارتفاعات گلیل و سرانی، قورخود، کوه بهار، سالوک، تخت ایران، زرد و کاستان، گوئینک، بزداغی گسترش دارند و ناحیه رویشی دیگر شامل جنگل‌های هیرکانی به مساحت حدود ۲۵ هزار هکتار که در دامنه شمالی ارتفاعات آلاداغ (ارتفاعات جنوبی دشت سملقان) مشاهده می‌شوند.
به گزارش ایرنا، از ابتدای امسال تاکنون بویژه در فصل گرما شاهد آتش سوزی های گسترده در سطح جنگل ها و بیشه زارهای شهرستان های مانه و سملقان، اسفراین، گرمه و جاجرم بودیم که به گفته مسئولان بیش از 90 درصد آن عوامل انسانی بوده است.
یکی از حافظان محیط زیست خراسان شمالی می گوید: خشکسالی، آفات و بیماری‌ها، قاچاق چوب، چرای بی‌رویه دام و آتش سوزی راه را برای نابودی جنگل‌ها هموار کرده است و در سال های اخیر شاهد افزایش آن هستیم.
احمد مکرمی اظهار داشت: با توجه به اینکه بیشتر کانون های آتش سوزی در ارتفاعات و مناطق سخت گذر است امکانات مورد نیاز در این خصوص باید فراهم باشد، زیرا که در آتش سوزی های گسترده تلاش محیطبانان و جنگبان به سرانجام نخواهد رسید در این هنگام است که چندین هکتار جنگل به خاکستر تبدیل می شود.
وی گفت: در موارد آتش سوزی گسترده باید از نیروهای سازمان و امکانات بیشتر استفاده کرد.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی می گوید: آتش خطرناک‌ترین دشمن جنگل است زیرا که یک آتش‌سوزی محدود همواره خسارات فراوانی به بار می‌آورد.
سرهنگ موسی الرضا حیاتی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: آتش گرفتن جنگل و مرتع چه عمدی و چه غیرعمدی باعث از بین رفتن جنگل‌ها و مراتع می‌شود بنابراین قبل از آنکه توسعه یابد، باید از ایجاد آن جلوگیری شود.
وی به بی احتیاطی برخی از گردشگران اشاره ای کرد و گفت: کبریت، ته سیگار و بقایای آتش که رهگذران، چوپان و طبیعت گردان در جنگل ایجاد می‌کنند ممکن است حریقی دامنه‌دار را ایجاد کنند و خسارات هنگفتی برجای بگذارد.
حیاتی با اشاره به آتش سوزی های سه ماه نخست امسال افزود: در این مدت چهار فقره آتش سوزی در جنگل و اراضی ملی این استان به وقوع پیوست.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی با بیان اینکه سال گذشته 10 فقره آتش سوزی در سطح 21 هکتار به وقوع پیوسته بود گفت: بیشتر آتش سوزی های رخ داده امسال در منطقه سالوک بوده که غفلت چوپانان و گردشگران از خاموش کردن آتش از جمله علل اصلی آن است.
حیاتی افزود: پیشگیری از ایجاد حریق در مراتع و کوتاه کردن عملیات مهار آتش در صورت بروز آتش‌سوزی از جمله مسائلی است که باید در خصوص مراتع و حراست از آن‌ها مدنظر قرارداد زیرا که منابع طبیعی یکی از مهمترین و با ارزش‌ترین سرمایه‌های ملی محسوب می‌شود و نقش آن در حیات اقتصادی و اجتماعی انسان‌ها بسیار مهم است.
مدیرکل محیط زیست خراسان شمالی نیز گفت: خسارت حریق تنها مربوط بــه پوشش گیاهی از بین رفته است، ارزش ریالی سایر خسارات وارده از جمله حیات وحش، از بین رفتن خاک و غیره بــه هیچ عنوان قابل محاسبه نیست.
سید اصغر مطهری در گفت و گو با ایرنا با اشاره به آتش سوزی اخیر پارک ملی گلستان اظهار کرد: سطح آتش سوزی 140 هکتار بوده که از این سطح 100 هکتار مرتع و 40 هکتار جنگل دچار حریق شد.
این مسئول استانی به گستره آتش سوزیهای دیگر مناطق استان به غیر از پارک ملی گلستان اشاره ای نکرد.
وی با اشاره به اینکه بیش از 90 درصد آتش سوزی ها عامل انسانی است گفت: مسافران و گردشگرانی که برای تفریح به منطقه می روند بدون اطمینان حاصل از خاموش کردن آتش منطقه را ترک کرده و یا اینکه رهگذران با انداختن ته سیگار و غیره موجبات این امر را فراهم می کنند.
مطهری افزود: در حوادث آتش سوزی با این گستره وحوش بزرگ جثه از جمله گوزن، قوچ و میش و پلنگ به محض مشاهده از محل متواری می شوند که شاید پرندگان کوچک جثه و تخم گذار راهی برای فرار نداشته باشند.
وی با اشاره به اینکه در این حوادث بچه خوک به صورت محدود دچار صدمه می شود افزود: جوندگان، خزندگان و پرندگان تخم گذار که توانایی حرکت با سرعت بالا را ندارند نیز تلف می شوند.
مدیر کل محیط زیست خراسان شمالی گفت: در سال‌های اخیر برخی عوامل درونی و بیرونی، مشکلاتی که توسط ما انسان‌ها بر جنگل‌ها حادث‌شده است و همچنین بیماری‌ها و آفت‌ها موجب شده که شاهد تحلیل جنگل باشیم.
دادستان عمومی و انقلاب بجنورد پس از مهار آتش سوزی اخیر حنگل گلستان خبر از بازداشت 2 نفر به اتهام عامل آتش سوزی پارک ملی گلستان داد.
مسلم محمد یاران در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: متهمان به آتش سوزی پارک ملی گلستان، مسافرانی بودند که اقدام به روشن کردن آتش کرده بوده و متاسفانه منجر به حادثه گسترده شد.
وی با بیان اینکه اظهارات شاهدان عینی و مستندات منجر به شناسایی 2 نفر متهم شده است خاطرنشان کرد: این متهمان در یکی از استان های همجوار، دستگیر شدند.
دادستان عمومی و انقلاب بجنورد گفت: پرونده قضایی برای رسیدگی به این حادثه تشکیل شده است و هنوز عمدی بودن آتش سوزی برای ما مشخص نیست.
گستره حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی دو میلیون و 33 هزار و 36 هکتار است که از این وسعت یک میلیون و 400 هزار هکتار مرتع، بیش از 183 هزار هکتار بیابان و 434 هزار و 550 هکتار جنگل است.
جنگل های استان خراسان شمالی مساحتی بیش از 434 هزار و 500 هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان را دربرگرفته است که اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری به منظور مدیریت بهینه، حفاظت، احیا و توسعه جنگل های استان، طرح هایی تحت عنوان مدیریت منابع جنگلی، جنگلداری چندمنظوره و جنگل داری تولیدی غیر چوبی تهیه و اجرا می کند.
از سال 84 تا سال 95، در این استان بیش از 2 هزار و 300 هکتار جنگل کاری صورت گرفته است.