تصاویری که مرگ زاینده‌رود را فریاد می‌زنند

به گزارش بولتن نیوز، سال‌هاست که زاینده‌رود دیگر زنده نیست و بی آبی آن دیگر به امری بدیهی و ملموس برای همگان بدل شده است. مردم اصفهان که بخش زیادی از لحظات تلخ و شیرین زندگی شان را در کنار این رود سپری کرده اند دیگر عادت کرده اند که وقتی از روی سی و سه پل، یا پل خواجو گذر می کنند زاینده رود بی آب را ببینند.

کم از بی‌آبی زاینده رود گفته نشده، از تخریب پل‌های آجری کم‌نظیر سی و سه پل و خواجو کم تذکر داده نشده ولی هربار تنها وعده های بی‌سرانجامی که هیچگاه عملی نشدند سرانجام کار بوده است.

هنرمندان در حوزه‌های مختلف همواره سعی کرده‌اند تا در کنار مردم اصفهان لب به اعتراض گشوده و خواهان رسیدگی به زاینده رود باشند تا نفس باقی مانده زنده رود قطع نشود.

این بار هم 15 عکاسان جوان همراه هم شده و نمایشگاهی را با نام «فقدان» برگزار کرده اند تا بار دیگر تنلگری بزنند به کسانی که این یادگار قدیمی ایران را به فراموشی سپرده اند.

در معرفی این نمایشگاه هم اینچنین آمده است: «دون او همه‌چیز چه طولانی است. خاطرات سوگواری «رولان بارت». فقدان، نبود آنی است که باید باشد. می‌توانست باشد و نیست. گم یافتن و از دست دادن آنی است که همواره بوده و نیست و اکنون نیز می‌بایست که باشد و نیست.

زاینده‌رود، اصفهان و اصفهانی را چون مادری پرمهر می‌مانست که دامانش از دل و چهره‌ شهر و مردمانش، غم‌زدایی می‌کرد. ملال را می‌شست و حیات را فریاد می‌زد. زاینده‌رود، همان اویی است که بدون او، زمان و ایام طولانی می‌گذرد و دلگیر، چهره‌ نژند و خشکیده‌اش در میانِ جان و پیکر شهر، زخمی‌ است عمیق و طویل و چه طولانی می‌گذرد.»

شهرام احمدزاده ترکمانی از هنرمندان برگزار کننده این نمایشگاه است با او درباره نگاهی که به معضل کم آبی زاینده رود داشته اند گفت وگو کرده ایم.

تلاشی برای دغدغه محور بودن

نمایشگاه های آثار هنری با محوریت معضلات مختلف فارغ از جنبه هنری که دارد می‌تواند با نگاهی محققانه و اصولی کارشناسان هر حوزه را آگاه کرده تا به سراغ حل آن موضوع بروند.

احمدزاده درباره چگونگی شکل گیری ایده این نمایشگاه عکاسی گفت: «چند هدف باعث برگزاری ایده این نمایشگاه بوده است، هدف اول انسجام کارهای عکاسان بود زیرا که عکاسان تا به امروز کاری هدفمند و به صورت جمعی انجام نداده بودند و در این نمایشگاه سعی کردیم این انسجام را در آثارشان ایجاد کنیم، هدف دوم دغدغه محور بودن آثار بود که این آثار مطابق با مسایل روز باشد و در واقع بیانگر معضلات و مشکلاتی باشد که جامعه امروز با آن درگیر است تا از طریق نمایش آن به مخاطبان یادآوری شود که باید این مسایل را حل و فصل کنند.»

او ادامه داد: «هدف ما نگاه محققانه و علمی به معضلات روز است، خشکی زاینده رود همیشه به لحاظ شهری، نوستالژیک و زیست محیطی یک معضل خیلی بزرگ برای اصفهان به شمار می آید و سعی کردیم از زوایای مختلف به این موضوع بپردازیم.»

احمدزاده درباره ویژگی بارز آثاری که در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است اینطور توضیح داد: «از ابتدای این پروژه هدفمان این بود که عکاسان در انتخاب سوژه هایشان آزاد باشند و از نوآوری و خلاقیتی که دارند استفاده کنند و هر هنرمند هم به مسئله زاینده رود آنطور که مدنظرش بود پرداخته است.»

سرنوشتی گره خورده با تالاب گاوخونی

تالاب گاوخونی یادآور درد دیگری از سرزمین ایران است، منطقه ای زیبا که بار دیگر با بی تدبیری ها از دست مان رفته است و دیگر شباهتی به آن تالاب پرآب گذشته ندارد و تنها یک منطقه وسیع خشک باقی مانده است. این نمایشگاه نگاهی هم به تالاب گاوخونی داشته است.

این هنرمند درباره بخش دیگر این نمایشگاه که مربوط به تالاب گاوخونی که زاینده رود همواره به آن می ریزد بیان کرد: «بخشی از نمایشگاه مجموعه عکس هایی هستند که از تالاب گاوخونی محل ریزش زاینده رود گرفته شده است. تالاب گاوخونی با وسعت زیادی که دارد سال هاست که دیگر خشک شده و ما سعی کردیم که این دو پدیده طبیعی را از این طریق در کنار هم قرار دهیم زیرا که سرنوشت شان به هم گره خورده است و از این طریق می توان هشداری باشد برای دست اندرکاران.»

بهره‌بری از تاثیرگذاری عکاسی

از میان هنرهای مختلفی که این روزها در ایران رواج دارد، عکاسی همواره نقش مهم و تاثیرگذاری را در بیان مشکلات و معضلات زیست محیطی، اجتماعی و سیاسی ایفا کرده است و توانسته جریان ساز و تاثیرگذار باشد.

احمدزاده در پاسخ به اینکه چرا از هنر عکاسی برای نشان دادن خشکی زاینده رود استفاده شده، توضیح داد: «علاقه مندان به ارائه آثار تاثیرگذار بودیم، البته بیش از آن علاقه مند بودیم تا بتوانیم تاثیرگذار باشیم ولی با این حال به سراغ عکاسی رفتیم که همواره تاثیرگذارتر از سایر هنرها است و مخاطب را با سوژه همراه می کند به همین دلیل از این هنر بهره مند شدیم تا بتوانیم تمرکز بیشتری روی معضل بی آبی زاینده رود داشته باشیم.»

او درباره پروژه «فقدان» هم اشاره کرد: «موضوع زاینده رود تمام شدنی نیست، زیرا که تنها معضل بی آبی یک رود نیست و بر مسایل مختلف بومی تاثیرگذار است، حتی زندگی مردمان چند شهر را تحت تاثیر قرار می دهد. ما در «فقدان» به مسایل مختلفی که نبودشان برای کشور معضل بزرگی است در آینده خواهیم پرداخت.»