سیگار و حال خوب من

به گزارش بولتن نیوز، سیگار همیشه می چسبد، در هوای بارانی و مرطوب تا هوای خشک و داغ، در شرایط خوشحالی و شادی و یا غم و اندوه، در هنگام دیدن مسابقه فوتبال و هیجان بالا و یا در زمان استراحت بعد از یک روز کاری سخت، لا به لای کار، اینطرف خیابان، طرف دیگر میدان، درون خودرو، بعد از غذا و ...، به قول نسل جدید همه جا فاز می دهد.
دیروز از کنار دکه ای در خیابان رد شدم، ویترین زیبای سیگارهای رنگارنگ آن از دور برق می زد و خیلی جذاب بود، کمی آنجا منتظر ماندم و دیدم مشتریان سیگار خیلی بیشتر از مراجعه کنندگان به یک بقالی است، دختر و پسر از هر سن و سالی می آمدند و پس از خریدن سیگار آن را با فندک دکه روشن می کردند، من هم که خود فردی سیگاری هستم از دور سیگارم را روشن کردم و نیم ساعتی آنجا ماندم، به سراغ فروشنده رفتم پاکتی سیگار خارجی از وی خریدم و او نیز این سیگار را از لابه لای روزنامه ها برداشت و به من داد، سپس با هم شروع به حرف زدن کردیم.
از او راجع به وضعیت کار و فروشش پرسیدم و اینگونه پاسخ داد: من در این دکه همه چیز دارم از جمله روزنامه، انواع نوشیدنی، موادخوراکی و سیگار و سایر اقلام و درآمدم خوب است.
وی که می گفت اسمم عبدالله است اما دوستام عبدل صدام می زنند، ادامه داد: با وجود این، بیشتر مشتری های من برای سیگار می آیند و سیگار نیز فروش و سود خوبی دارد.
عبدل گفت که همه نوع مشتری دارد، از کارمند و بیکار گرفته تا زن و دختر و پسرهای جوان و نوجوان دبیرستانی، افراد معتاد و ... برای خرید سیگار به سراغ من می آیند.
پرسیدم چرا برخی سیگارهای خارجی را مخفی کرده که در جواب گفت: از ترس ماموران تعزیرات هر چند که همه حتی تعزیرات هم به خوبی می داند که تمام دکه ها و بیشتر مغازه های این شهر سیگار خارجی می فروشند چون این سیگارها مشتری بیشتری نیز دارند.
وی تصریح کرد: ماموران سیگارهای خارجی را که قیمت مجموع آنها زیر 10 میلیون ریال باشد فقط جمع آوری و ضبط می کنند در حالی که اگر ارزش آنها بیشتر باشد علاوه بر ضبط مال جریمه نیز به فروشنده تعلق می گیرد.
وی بیان کرد: سیگارهای خارجی را در خانه، کنار دکه و یا در جعبه ای بیرون از دکه، در خودرو و یا مقدار کمی از آن را درون دکه و لابه لای روزنامه ها مخفی می کنم تا مشمول جریمه نشوم.
با خودم فکر کردم وقتی در دکه ای به این کوچکی به راحتی قانون را دور می زنند پس حتما در جاهای بزرگتر بیشتر این کار را می کنند.
در حال و هوای خودم بودم که پیرمردی فرتوت برای خرید سیگار به دکه مراجعه کرد، سیگار را خرید و بر روی صندلی کنار دکه نشست و آن را روشن کرد، من هم به بهانه گرفتن فندک و روشن کردن سیگار در کنارش نشستم و لحظاتی با وی گفت وگو کردم.
از او پرسیدم چند مدت است که سیگار می کشد؛ گفت: بیش از 50 سال است که سیگار می کشم و میلی به ترک کردن آن نداشته ام.
وی ادامه داد: برخی اوقات از بوی سیگار خجالت می کشیدم و مانند فردی که پیاز خورده سعی می کنم جهت حرف زدنم را تغییر دهم.
با وجودی که می دانست منشا بیماری شدید ریوی اش سیگار است و اگر سرما بخورد به سختی می تواند نفس بکشد بازهم از سیگار دست نمی کشد و می گفت: دیگه از من گذشته باید به فکر جوونا بود.
وی که صدای ریه های خسته اش به گوش می رسید و پوست صورتش حسابی چین و چروک خورده بود سیگار را همچون رفیقی قدیمی میدانست که همیشه همراهش بوده، هر چند که می دانست این رفیق قدیمی بیماریهای زیادی را به او تحمیل کرده است.
کیفم را برداشتم و طبق معمول تاکسی خطی را برای رسیدن به محل کارم سوار شدم، روی صندلی عقب خانم جوانی نشسته بود و پس از چند لحظه بخاطر بویی که من از سیگار می دادم جلوی دهن خود را گرفت اما هیچ چیز نگفت، به این فکر فرو رفتم که چند بار چنین اتفاقی افتاده و من متوجه نشده ام، یاد حرف پیرمرد افتادم که بوی سیگار را مانند بوی پیاز می دانست.
تمام روز را به این موضوع فکر کردم و در نهایت تصمیم گرفتم کمی درباره آن تحقیق کنم.
**پیشینه دخانیات
قطعا نمی توان پیشینه دقیقی برای استعمال دخانیات سنتی تنباکو یافت اما بر اساس موارد مکتوب در سال 1902 جیمز بیوکنن دوک شرکت دخانیات بریتانیا- آمریکا را تاسیس کرد، وی برای نخستین بار محصولی تولید کرده ‌بود که در سطح دنیا توزیع می ‌شد و جهانی‌ سازی سیگار نیز توسط وی بنیان‌گذاری شد.
حدود هفت سال پس از اینکه سینمای کلاسیک چرخه حیات خود را در آمریکا آغاز کرد، درست در نقطه مخالف کره زمین و در سال 1316 موسسه دخانیات در ایران تاسیس شد.
سی و یک سال پس از این اتفاق یعنی در سال 1347 موسسه دخانیات در قالب شرکت دخانیات ایران با سرمایه ثبتی 800 میلیون تومان ثبت شد و محور های فعالیت خود را منطبق با اساسنامه در زمینه های کشت توتون و تنباکو، تولید سیگارت و تنباکو، صدور مجوز عاملیت فروش، توزیع، تولید صنعتی و واردات تعریف کرد.

**بیماری های مربوط به سیگار
نیکوتین به عنوان ماده شیمیایی روان‌گردان (psychoactive) اصلی موجود در سیگار، اعتیاد آور است و مصرف نیکوتین بزرگترین عامل منفرد قابل پیشگیری مرگ و میر در سطح جهان است.
نیکوتین به وسیله سیگار کشیدن به درون ریه‌ها وارد می‌شود و در مدت ٧ ثانیه به مغز می‌رسد، سیگار کشیدن بیشتر از همه منجر به بیماریهای قلبی، کبدی و ریوی می شود.
مصرف سیگار ریسک فاکتور اصلی برای بیماری‌هایی همچون سکته قلبی، سکته مغزی، بیماریهای مزمن انسدادی ریه، شامل آمفیزم و برونشیت مزمن و سرطان (به خصوص سرطان ریه، سرطان حنجره و سرطان پانکراس) است، همچنین سیگارکشیدن می‌تواند منجر به بیماریهای عروق محیطی و پرفشاری خون شود.
شروع زود هنگام سیگار کشیدن در طول زندگی و کشیدن سیگار با درجه قطران بالاتر ریسک بروز این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
سازمان بهداشت جهانی تخمین زده که مصرف سیگار منجر به ۵٫۴ میلیون مرگ در سال ۲۰۰۴ شده و ۱۰۰ میلیون مرگ در طول دوران مصرفش در قرن بیستم داشته است که این میزان خیلی بیشتر از مجموع تلفات ایدز، سل، تصادفات رانندگی و خودکشی‌هاست.
در بیشتر کشورهای جهان، به جز مناطق آزاد، از سیگار مالیات سنگینی دریافت می‌شود (تا چند برابر قیمت اولیه) و سعی می‌شود این پول خرج بهبود سلامت مردم آن کشور شود، پژوهش‌های زیادی نیز سیگار را از عوامل اصلی سرطان می‌دانند، به‌عنوان مثال در مطالعات گسترده مشخص شده که علت اصلی سرطان ریه سیگار است.
سیگار کشیدن موجب فرسایش مغز می‌شود و به عبارت دیگر بر حافظه، یادگیری و منطق افراد تأثیر منفی می‌گذارد و سبب کاهش قابلیت‌های شناختی می‌شود.
**مقایسه سیگار و قلیان
برای دهه ها عقیده کاذب فراگیری وجود داشته است که قلیان‌ های آبی از سیگار خطر کمتری دارند.
دود استنشاق‌شده از قلیان، نه تنها همه مواد سرطان‌ زای دود سیگار را داراست، بلکه مونوکسید کربن بیشتری هم دارد، به علاوه دود قلیان مجموعه ‌ای از مواد سرطان‌ زای دیگر هم دارد که ناشی از سوختن زغال است و خطر انتقال بیماری ‌های عفونی مانند سل و هپاتیت از قطعه دهانی مشترک قلیان وجود دارد.
شیوع مصرف سیگار در سال ۸۸ در افراد ۱۵ تا ۶۴ سال ۸۲/۱ درصد بود اما در سال ۹۰ مصرف سیگار کاهش یافت و در مقابل مصرف قلیان جای آن را گرفت و چند برابر شد، در نتیجه افزایش مصرف سیگار متوقف و قلیان جایگزین آن شده‌است، که ضرر قلیان بیشتر از سیگار است.
هر وعده قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار بوده و قلیان، در هر بار مصرف، دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار ایجاد می‌کند بطوری که مصرف یک نخ سیگار بین ۵۰۰ سی‌ سی تا یک لیتر دود تولید می‌کند، اما استفاده یک بار قلیان ۱۰ تا ۲۰ لیتر دود تولید می کند.
افراد سیگاری که به طور متداول ۸ تا ۱۲ نخ سیگار در روز مصرف می‌کنند، به طور متوسط با ۴۰ تا ۷۵ پُک که به مدت ۵ تا ۷ دقیقه طول می کشد، حدود ۵ تا ۶ لیتر دود استنشاق می‌کنند و این در حالی است که مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول ۲۰ تا ۸۰ دقیقه طول می‌کشد، حدود ۵۰ تا ۲۰۰ پُک می‌زند که هر پک به طور متوسط حاوی ۱۵/۰ تا یک لیتر دود است.
میزان و عمق دَم در حرکت دادن آب قلیان بسیار مهم است، حجم دودی که از طریق قلیان وارد بدن می‌شود، ۱۰ تا ۲۰ برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.

**من و سیگارم
در گفت و گو با برخی افراد سیگاری به نکته جالبی رسیدم که خیلی از آنان به راحتی می توانند وابستگی خود به سیگار را ترک کنند اما موضوع این است که نمی خواهند.
فرزاد . م یکی از اساتید دانشگاه در اینباره گفت: به خوبی مضرات سیگار را می دانم و عواقب ان را نیز پذیرفته ام اما دوست ندارم ان را ترک کنم.
وی که رشته های فنی و مهندسی را تدریس می کند بیان کرد: برخی دوستان من پزشک هستند و ساعت ها درباره سیگار و مضرات آن با هم حرف می زنیم اما آخر سر با هم سیگار روشن می کنیم و می کشیم.
وی ادامه داد: نکشیدن سیگار هیچ تاثیر مخربی بر بدن من ندارد اما تنها از لحاظ روانی مرا درگیر کرده و شبیه به یک عادت شده و پس از هر چند ساعت نیاز بودن آن را بر روی لب خود احساس می کنم.
وی افزود: سیگار در مقابل آلاینده ها و مواد مضری که در حال حاضر استفاده می کنیم ضرر کمتری دارد.
پس از مطالعه در این باره تصمیم گرفتم مصرف سیگارم را تا حد ممکن کم کنم و شاید برخی روزها سیگار نکشم زیرا احساس می کنم باید اصلاح را از خود شروع کرد و فرهنگ سیگار نکشیدن را کم کم به نسل بعدی منتقل کرد.

**پویش نه به مواد مخدر با نه به دخانیات
اعتیاد به مواد مخدر از معضل های اصلی جامعه کنونی ما محسوب می شود که به گفته بسیاری از کارشناسان افرادی که از دخانیات استفاده می کنند بیشتر از سایر افراد مستعد استعمال مواد مخدر هستند، البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که سیگار پله نخست برای رسیدن به اعتیاد موادمخدر است.
با توجه به این موضوع انجمن صنفی درمانگران اعتیاد سیستان و بلوچستان تصمیم گرفته است تا با رویکردی فرهنگی برای اولین بار در ایران اسلامی 'پویش نه به دخانیات' را در زاهدان راه اندازی کند.
دبیر انجمن صنفی درمانگران اعتیاد سیستان و بلوچستان به خبرنگار ایرنا گفت: بر اساس مشاهدات و تحقیقات برای حدود 90 درصد از افراد معتاد، مواد دخانی دروازه ورود به اعتیاد بوده است.
دکتر حامد هاشمی ادامه داد: پویش' نه به دخانیات' به منظور پیشگیری از گرفتار شدن افراد به ویژه جوانان و نوجوانان در دام اعتیاد راه اندازی شده است.
وی افزود: این پویش به تمام مواد دخانی از جمله سیگار، قلیان، ناس، انفیه و مانند آن نه می گوید.
وی با اشاره به فروش مواد دخانی در سوپر مارکت ها تصریح کرد: سوپر مارکت هایی که از فروش مواد دخانی امتناع می کنند در این پویش تجلیل می شوند.
وی خاطرنشان کرد: گرچه بر اساس قانون سوپر مارکت ها برای اخذ مجوز فروش مواد دخانی از جمله سیگار و طعم قلیان باید شرایط خاصی داشته باشند اما برخی سوپرمارکت ها بدون این مجوز اقدام به فروش مواد دخانی می کنند.
دبیر انجمن صنفی درمانگران اعتیاد سیستان و بلوچستان بیان کرد: بنرهایی با نوشته ی «ما با افتخار از سود فروش دخانیات گذشته ایم، شما نیز از مضرات آن بگذرید» در برخی سوپر مارکت هایی که مواد دخانی نمی فروشند در راستای پویش نه به دخانیات نصب شده است.
هاشمی افزود: این واحد ها همچنین به عنوان واحدهای نمونه پیشگیری از اعتیاد معرفی و تقدیر شده اند.
وی ادامه داد: پس از راه اندازی این پویش در سال قبل مخالفانی در راستای مقابله با دخانیات وجود داشت که در نهایت ستاد مبارزه با مواد مخدر و دانشگاه علوم پزشکی زاهدان همکاری خود را با این انجمن صنفی آغاز و فعالیت های مثبتی نیز داشته اند.
چه خوب است حرفایمان داستان های تکراری نباشد و از بین انگشان خود کمتر سیگار را حس کنیم و یکبار برای همیشه با وجود تمام مشکلات به سلامتی خود فکر کنیم، یکی از شهروندان که سعی داشت سیگار را ترک کند سال قبل استفاده از تنقلات را به جای سیگار پیشنهاد داد و خوشبختانه در این یکسال با مصرف تنقلات از سیگار دوری می کند.
پویش نه به دخانیات همواره برای افراد سیگاری آغوش گشوده است.