دردسرسازی عراق برای اوپک

به گزارش بولتن نیوز، تولید نفت عراق پس از اینکه در کل سال مکررا از سهمیه تعیین شده برای این کشور فراتر رفت، در اکتبر بدنبال درگیری میان ارتش فدرال و نیروهای کرد منطقه نیمه خودمختار کردستان که فعالیت میادین نفتی در استان کرکوک را مختل کرد، کاهش یافت. اگرچه درگیری اکنون آرام شده است اما طبق آمار رهگیری نفتکش، صادرات از میادین شمالی عراق در نیمه اول نوامبر نسبت به زمان پیش از درگیری، ۴۰ درصد کاهش داشته است.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) قرار است هفته آینده در وین دیدار کند. این سازمان پیش از این با تولید متغیر در نیجریه و لیبی کلنجار می‌رفت و عراق لایه دیگری از پیش‌بینی‌ناپذیری را اضافه کرده است. برای سیاستگذاران ریسک‌های اختلال کوتاه مدت، حقیقت بلندمدت‌تر را پوشانده است: عراق که پیش از چند دهه معافیت، سال گذشته یک سهمیه تولید پیدا کرد، هرگز با محدودیت‌ها کنار نیامده و خواهان افزایش حداکثری تولید بوده است.

عصام چلبی، مشاور و وزیر نفت سابق عراق می‌گوید: تولید متغیر مانده است. در حالیکه برای عراق جایگزین کردن سریع تولیدی که در شمال از دست می‌دهد دشوار خواهد بود اما نیت واقعی این کشور رسیدن به سطح تولید ۵ میلیون بشکه در روز تا پایان سال است.

این ابهام قضاوت در مورد تعادل جهانی عرضه و تقاضا در سال آینده و اتخاذ تصمیم درباره مدت زمانی که محدودیت‌های عرضه باید تمدید شود را برای اوپک دشوارتر ساخته است. این سازمان به دنبال دستیابی به توافق با تولیدکنندگان خارج از این سازمان شامل روسیه درباره مدت زمانی است که توافق کاهش تولید پس از پایان مدت اجرای آن در مارس سال ۲۰۱۸ باید تمدید شود.

اگرچه میزان عرضه از سوی لیبی و نیجریه که تحت توافق کنونی اوپک محدودیت تولید رسمی ندارند، نشانه‌هایی از ثبات را نشان می‌دهد اما تولید عراق نوسان بیشتری پیدا کرده است. تولید این کشور ماه گذشته که دولت مرکزی با نیروهای کرد درگیری پیدا کرد، به میزان ۱۲۰ هزار بشکه در روز کاهش داشت که بیشترین کاهش از ماه ژانویه بود. این به معنای آن است که عراق در اکتبر ۴.۳۵ میلیون بشکه در روز تولید کرد که برای نخستین بار در سال جاری پایین سهمیه اوپک بود.

جبار اللعیبی، وزیر نفت عراق در سپتامبر در کنفرانسی در امارات متحده عربی اظهار کرد:شرکت‌های بین‌المللی که در عراق فعالیت دارند، همچنان برنامه‌هایشان برای افزایش ظرفیت تولید را ادامه می‌دهند. دولت تولید در میادینی که خود اداره می‌کند را برای عمل به سهمیه تولید اوپک محدود کرده است.

استراتژی اوپک در کاهش عرضه نشانه‌هایی از موفقیت در بالا بردن قیمت‌ها را نشان داد و نفت برنت ماه جاری به بالای ۶۰ دلار در هر بشکه صعود کرد در حالی که سال گذشته به کمتر از ۳۰ دلار در هر بشکه سقوط کرده بود.

به گفته دانیل یرگین، نایب رئیس شرکت IHS مارکیت، درگیری بر سر کرکوک و سایر تنش‌های منطقه‌ای در افزایش قیمت‌ها موثر بوده است. برای نخستین بار است که مشاهده می‌کنیم مسائل ژئوپلیتیکی منطقه‌ای در قیمت نفت تاثیر می‌گذارد و این موضوعی است که اوپک ناچار است با آن دست و پنجه نرم کند.

مشخص نیست چه زمانی جریان نفت از میادین نفتی پیرامون شهر کرکوک از سرگرفته خواهد شد. صادرات نفت از این منطقه همچنان مستلزم استفاده از خط لوله‌ای خواهد بود که در کنترل کردها قرار دارد تا به بازارهای بین‌المللی برسد. طبق آمار بلومبرگ، این خط لوله در نیمه نخست نوامبر ۳۲۰ هزار بشکه در روز صادر کرد در حالی که میانگین صادرات از طریق این خط لوله در ۹ ماه نخست سال میلادی جاری ۵۶۵ هزار بشکه در روز بود.

به گفته جعفر التاعی، مدیرکل شرکت مشاوره گروه منار که در عراق فعالیت می‌کند، اختلالات مربوط به ناآرامی‌های شمال عراق ممکن است شش ماه دیگر ادامه پیدا کند. عراق همچنان در سهمیه تولید خود تقلب می‌کند اما این تقلب متناوب و مختل‌کننده خواهد بود.

تولید نیجریه که در اوت به دنبال یک مجموعه حملات گروه‌های مسلح به پایین‌ترین میزان در سه سال گذشته رسیده بود، تا حدی بهبود یافته که این کشور اعلام کرده پس از شش ماه ثبات، به توافق اوپک خواهد پیوست. این آرامش پس از اینکه گروه‌های شبه نظامی در منطقه نیجر دلتا ماه جاری به آتش‌بس خود پایان دادند، هنوز بر هم نخورده است.

به گفته اد مورس، مدیر تحقیقات کالا در شرکت سیتی گروپ، نوسان در تولید عراق بعید است با نوسان در تولید لیبی که همه گروه‌های مسلح آن با گذشت بیش از شش سال از سقوط معمر القزافی، همچنان برای کنترل کشور رقابت می‌کنند، برابری کند. با این‌همه عراق اکنون در میان عوامل مبهمی قرار دارد که اوپک باید در تصمیماتش به حساب بیاورد.