تجارت 30 میلیارد دلاری ایران و ترکیه و مسئله اقلیم کردستان

گروه بین‌الملل: رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه ظهر چهارشنبه در رأس یک هیات عالی‌رتبه در سفری یک‌روزه برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد.

به گزارش بولتن نیوز، در مراسم استقبال رسمی از رئیس‌جمهوری ترکیه، پس از نواخته شدن سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی و رجب طیب اردوغان از یگان تشریفات سان دیدند و سپس هیات‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.

قرار است رئیسان جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در خصوص گسترش هرچه بیشتر روابط دوجانبه و مهم‌ترین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی با یکدیگر گفت‌وگو کنند. اردوغان همچنین قرار است در مورد پیامدهای همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان با رهبر و رئیس‌جمهور ایران گفت‌وگو کند.

مذاکرات دوجانبه، نشست هیات‌های عالی‌رتبه و تشکیل شورای عالی همکاری راهبردی ایران و ترکیه به ریاست رئیسان جمهوری دو کشور و امضای اسناد همکاری ازجمله برنامه‌های این سفر است.

این سفر در حالی است که رئیس‌جمهور ترکیه اقلیم کردستان را به تحریم‌های بیشتر تهدید کرده است.

آقای اردوغان روز سه‌شنبه سوم مهر، در جمع اعضای حزب عدالت و توسعه گفت که اگر رهبران کردستان از خواسته خود درباره استقلال عقب‌نشینی نکنند، دولت ترکیه اقدامات تنبیهی» بیشتری را مدنظر قرار خواهد داد.

ایران و ترکیه هر دو با برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان مخالف بودند و نتیجه آن را هم نپذیرفته‌اند و رئیس‌جمهور ترکیه گفته است با یک نقشه راه» به کشورش بازخواهد گشت.

آقای اردوغان گفته است: سفر من به ایران برای شرکت در یک نشست همکاری استراتژیک در سطح عالی خواهد بود. ما درباره مسئله شمال عراق هم گفتگو خواهیم کرد و با یک نقشه راه جدی برمی‌گردیم.»

سفر رئیس‌جمهور ترکیه به تهران در حالی انجام می‌شود که ژنرال حلوصی آکار، رئیس ستاد ارتش ترکیه هم به تهران سفرکرده است.

این سفر در پاسخ به دیدار سرلشگر محمدباقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران از ترکیه بوده که اواسط ماه اوت سال جاری انجام شد.

محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت ایران هم روز سه‌شنبه ۱۱ مهر در نشست هفتگی خود درباره سفر آقای اردوغان به تهران گفته: رابطه ما با کشور ترکیه همیشه خوب بوده است و می‌دانید که ما در بخش‌های نظامی و منطقه‌ای با این کشور ارتباط و قراردادهایی داشته‌ایم، این سفر برای توسعه این مناسبات است.»

ایران و ترکیه در آستانه برگزاری همه‌پرسی اقیلم کردستان که اواخر ماه گذشته میلادی صورت گرفت در مرز مشترک خود با منطقه کردستان عراق، مانور نظامی برگزار کردند.

تهران و آنکارا همچنین به درخواست دولت عراق محدودیت‌های شدیدی در مورد پروازها به کردستان عراق اعمال کرده‌اند.

رضا هاکان تکین، سفیر ترکیه در تهران همکاری‌های اقتصادی، تجاری، قضایی و امنیتی را از دیگر موضوعات موردگفتگو در سفر رئیس‌جمهور کشورش به ایران برشمرده است.

آقای هاکان تکین گفته است: ترکیه و ایران در تمامی حوزه‌ها همکاری‌های گسترده‌ای داشتند و گام‌های جدی برداشته بودند. تنها بخشی که شاید تاکنون و در رابطه بین دو کشور مغفول مانده بود حوزه روابط دفاعی و نظامی بود. سفر سرلشکر باقری رئیس‌کل ستاد کل نیروهای مسلح ایران به ترکیه در ماه اوت گذشته را می‌توانیم یک سفر تاریخی بدانیم چراکه بعد از انقلاب اسلامی ایران سفری در این سطح به ترکیه نشده بود.»

*گام مهم برای تحقق تجارت 30 میلیارد دلاری ایران ـ ترکیه

سفر امروز رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه به تهران، گامی مهم برای تحقق تجارت 30 میلیارد دلاری بین ایران ـ ترکیه محسوب می‌شود و فصل نوینی در مناسبات دو کشور خواهد گشود.

دو کشور همسایه ایران و ترکیه که قرن‌هاست باهم روابط سیاسی و تجاری دارند و از سده‌های گذشته از طریق جاده ابریشم روابط تجاری مستمری باهم داشته‌اند، در سده گذشته نیز همواره از شرکای تجاری مهم هم بوده‌اند.

سران دو کشور در سال 2013 با ارزیابی درست از ظرفیت‌های موجود دو کشور که هر دو جزو اقتصادهای نوظهور جهانی محسوب می‌شوند، خواستار ارتقای سطح مناسبات اقتصادی دوجانبه شده و رسیدن به 30 میلیارد دلار مبادله تجاری سالانه از سوی روسای جمهوری دو کشور مورد تأکید قرار گرفت و این هدف‌گذاری به‌صورت رسمی اعلام کرد.

بر این اساس، مقامات و کارگزاران دو کشور هم در سطح وزرا و هیات دولت و هم در سطح سفارتخانه‌ها، اقداماتی را آغاز کردند و تلاش برای رسیدن به این هدف همچنان ادامه دارد.

هرچند که در سال‌های گذشته تحقق این هدف میسر نشده، ولی در سال 2012 میلادی حجم تجارت بین دو کشور به سطح 22 میلیارد دلار رسید و در طی پنج سال گذشته نیز به علل مختلف، میزان تجارت بین دو کشور نوسان داشته به‌طوری‌که در سال گذشته میلادی به رقم 9.6 میلیارد دلار رسید.

جناب آشچی» قائم‌مقام وزارت گمرک و تجارت ترکیه هفته پیش در دیدار با فرود عسگری رئیس‌کل گمرک ایران در آنکارا گفت: حجم تجاری میان ترکیه و ایران مصداق کل ظرفیت‌های دو کشور در این زمینه نیست و حجم تجاری دو کشور که در سال 2012 در سطح 22 میلیارد دلار قرار داشت در سال 2016 به 9.6 میلیارد دلار کاهش‌یافته و این میزان تجارت کمتر از 40 درصد ظرفیت موجود است.

اقتصاد ایران و ترکیه ظرفیت بسیار گسترده و بالایی دارد و دو کشور به دلایل متعددی نیازمند گسترش مناسبات اقتصادی بین خود هستند و برخورداری ایران از منابع سرشار انرژی و وابستگی شدید ترکیه به انرژی در کنار موقعیت خاص جغرافیایی ایران و ترکیه ازجمله عواملی هستند که زمینه‌های همکاری بیشتر و نزدیک‌تر اقتصادی و تجاری میان دو کشور را فراهم کرده است.

امسال صادرات ایران به ترکیه چهار میلیارد و 530 میلیون دلار و واردات از این کشور نیز یک میلیارد و 800 میلیون دلار بوده و درمجموع، حجم روابط دوجانبه اقتصادی ایران و ترکیه در هفت ماه سال جاری میلادی 6 میلیارد و 330 میلیون دلار اعلام‌شده است و پیش‌بینی می‌شود، حجم روابط دو کشور امسال فراتر از 10 میلیارد دلار باشد.

محمدابراهیم طاهریان فرد نیز در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ایرنا با اشاره به انجام سفر اردوغان در شرایط حساس منطقه‌ای و نیز در فرایند تحولات مثبت در روابط دو کشور ایران و ترکیه افزود: این سفر تأثیرات مهم دوجانبه و منطقه‌ای خواهد داشت.

وی بیان کرد: اعتدال در سیاست‌های داخلی و خارجی و ارتباط با همسایگان، شعارهای محوری دولت دکتر روحانی اعلام‌شده و بر همین اساس برقراری رابطه نزدیک با همسایگان ازجمله کشور ترکیه در سرلوحه سیاست خارجی کشورمان در دولت یازدهم قرارگرفته و در دولت دوازدهم هم پیگیری می‌شود.

 هاکان فیدان رئیس سازمان اطلاعات ترکیه (نفر اول سمت چپ) در تهران حضور دارد،او همراه اردوغان به تهران آمده است

وی اضافه کرد: توجه به همسایگان و کار با همسایگان نیز اصل محوری در سیاست خارجی ایران اعلام‌شده و در دولت دوازدهم نیز توسعه دیپلماسی با همسایگان و توسعه مناسبات اقتصادی، دو محور دستگاه سیاست خارجی تعیین‌شده و در هر دو زمینه، کارهای خوبی برای برقراری ارتباط مطلوب با طرف ترکیه آغازشده است.

وی اظهار کرد: هم ترکیه برای ایران مهم است و هم ایران در ترکیه جایگاه پراهمیتی دارد و دو طرف به‌خصوص در دوره دولت دوازدهم برای توسعه مناسبات در همه عرصه‌ها اعلام آمادگی کرده و فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌اند.

وی ادامه داد: کشور ترکیه در روابط خارجی ایران نقش و جایگاه ویژه، پررنگ وبرتری دارد و ازلحاظ موقعیت جغرافیایی، سیاسی اقتصادی، تاریخی و فرهنگی همواره برای ایران پراهمیت بوده است و روابط نزدیکی نیز در همه حوزه‌ها با ترکیه برقرارشده و حجم روابط نیز نشان‌دهنده این امر است.

سفیر کشورمان در ترکیه با تأکید بر استفاده از همه ظرفیت‌ها در این زمینه گفت: سفر 12 مهرماه رئیس‌جمهوری ترکیه به تهران، فصل نوینی در توسعه مناسبات دو کشور خواهد گشود و در قالب این سفر، چهارمین شورای عالی همکاری‌های راهبردی بین ایران و ترکیه تشکیل‌شده و تعدادی سند همکاری بین دو طرف امضا می‌شود

وی با اشاره به حضور تعداد زیادی از مقامات و وزرا، سرمایه‌گذاران و تجار ترکیه در این سفر همراه رئیس‌جمهوری این کشور بیان کرد: ابعاد مختلف همکاری‌ها، ماهیت همسایگی، موضوعات همکاری متعدد و متنوع و اشتراکات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و دینی، روابط دو طرف را تنگاتنگ کرده و هر دو طرف به این باور رسیده‌اند که از این ظرفیت موجود باید استفاده بیشتری بشود.

وی اظهار کرد: دو طرف در همه دیدارها بر توسعه مناسبات دوجانبه همکاری‌های منطقه‌ای و تحقق هدف 30 میلیارد دلاری روابط تجاری تأکید کرده‌اند و دیدگاه‌های مشترکی در اغلب حوزه‌های روابط کاری بین دو طرف وجود دارد.

سفر بیش از یک‌میلیون و 600 هزار گردشگر ایرانی به ترکیه در سال گذشته میلادی نیز نشان می‌دهد که ایران پنجمین کشور گردشگر فرست به ترکیه است و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی بیش از دو میلیون نفر از اتباع ایرانی به ترکیه سفر کنند که این آمار نشان نگر روابط بسیار عمیق و گسترده دو کشور در حوزه فرهنگی و مردمی در کنار روابط سیاسی و اقتصادی است.

برگزاری بیست و پنجمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در تاریخ 19 تا 21 فروردین‌ماه 95 در شهرهای آنکارا و قونیه برگزار شد و برنامه‌ریزهای برای برگزاری بیست و ششمین کمیسیون مشترک اقتصادی در تهران در مهر یا آبان سال جاری در حال انجام است.

سفر مقامات اقتصادی دو طرف در سال جاری میلادی و نیز اجرای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ازجمله زمینه‌های همکاری اقتصادی ایران و ترکیه به شمار می‌رود و بر مبنای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه که از ژانویه سال 2015 باهدف تقویت روابط تجاری دو کشور در حال اجراست، ترکیه در 140 قلم کالای کشاورزی تخفیفات تعرفه‌ای به جمهوری اسلامی ایران اعطا می‌کند و در مقابل ایران نیز در 125 قلم کالای صنعتی، تخفیفات تعرفه‌ای موردنظر را برای ترکیه در نظر گرفته و در حال حاضر مذاکرات کارشناسی برای افزایش اقلام تعرفه‌های ترجیحی میان دو کشور در حال انجام است.

روسای جمهوری ترکیه و ایران در دوره خدمت دکتر روحانی دو بار به‌صورت رسمی به کشور مقابل سفرکرده‌اند و این دومین سفر اردوغان به ایران در دوره ریاست جمهوری دکتر روحانی به شمار می‌رود و علاوه بر این، روسای جمهوری دو طرف پنج بار هم در حاشیه اجلاس‌های جهانی در پاکستان، قزاقستان و نیویورک، استانبول باهم ملاقات و مذاکره کرده‌اند و در همه این دیدارها، گسترش روابط تجاری دوجانبه محور مذاکرات طرفین بوده است.

به گزارش بولتن نیوز، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه در چارچوب سفری رسمی به ایران، امروز چهارشنبه از فرودگاه اسن بوغای آنکارا رهسپار تهران شد.

مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه، نهاد زیبکچی وزیر اقتصاد، برات آلبایراک وزیر انرژی، بولنت تفنگچی وزیر گمرگ و تجارت، سلیمان سویلو وزیر کشور، نعمان کورتولموش وزیر فرهنگ و گردشگری و مهدی اکر معاون حزب عدالت و توسعه ترکیه، اردوغان را در این سفر همراهی می‌کنند.

وی قرار است در این سفر با دکتر حسن روحانی رئیس‌جمهوری و آیت‌الله سید علی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب دیدار و مذاکره کند.