چرا ورودی شهرهایمان این قدر نازیباست

گروه اجتماعی: به راستی چرا ورودی اکثر قریب به اتفاق شهرهای کشورمان نازیباست. در حالی که درون خیلی از همین شهرهایمان تمیز و دیدنی است

به گزارش بولتن نیوز، هر فرد به ویژه مسافران و گردشگران داخلی و خارجی در بدو ورود به هر شهر و کشوری، خاطره ای ( چه خوشایند و چه ناخوشایند)در ذهن شان حک می شود که که تا انتهای سفر و حتی تا مدتها پس از بازگشت به شهر و وطن خود آن را فراموش نمی کنند.

 این ویژگی در میان اشخاص خاص مانند گردشگران حرفه ای، علاقمندان به یک کشور یا شهر خاص، نویسندگان و روزنامه نگاران و سیاستمداران بیشتر بارز است.

مسئولیت پاکسازی و زیباسازی ورودی شهرها بر عهده ی شهرداریهای مناطق است یا ادارات راه و شهرسازی شهر مربوطه؟ شاید دلیل عدم رسیدگی به این موضوع به فرافکنی دستگاههای ذیربط بر می گردد یا شاید هم به کمبود بودجه یا..ٔ.. دلیل هر چه باشد توجیه ناپذیرست.

در بسیاری از کشورهای دنیا مدیریت شهری به ظاهر شهرها به ویژه ورودی آنها بسیار توجه می کنند تا حداقل میزان کاربری از آنها را( مثل درآمدزایی بیشتر از طریق جذب گردشگر بیشتر) افزایش دهند، اما متاسفانه در خیلی از شهرهای ما در آستانه ی ورود به آنها با دیوارها و ساختمانهای درب و داغان، آهن قراضه ها، خودروهای سواری تصادفی، بساطی های دست دوم فروش، جدولهای میانی بزرگراهها و حفاظ های کناره یجوی های آب رنگ و لعاب رفته، معابر و خیابان های پر از چال و چوله و بدون خط کشی و...ٔمواجه می شویم. از تابلوهای راهنمای معابر تمیز و خوانا هم خبر زیادی نیست.

البته اگر از حق نگذریم چند شهر بسیار معدود مانند شهر مقدس مشهدالرضا(ع) و شیراز و اصفهان مورد استثنا هستند و تعدادی از ورودی های زمینی شان در لحظه ی اول خوشایند هستند، اما چرا خیلی دیگر از شهرهای ما به مانند این شهرها نیستند. در حالی که رسیدگی به نظافت شهرها داخل شهر و ورودی شهر نمی شناسد. اتفاقا به ورودی شهر  بیشتر باید رسیدگی کرد.

فضای ورودی شهرها مفصل اتصال دهنده فضای مصنوع داخل شهرها و فضای طبیعی خارج شهر می باشد که همچون دیگر فضاهای شهری توقعاتی بر آن مترتب می باشد. تحولات اجتماعی ،اقتصادی ، فرهنگی ، سیاسی ناشی از مدرنیزه شدن زندگی امروزی، فضاهای شهری را در هر منطقه و ناحیه تحت تاثیرخود قرار داده است .فضای ورودی شهرهای ما نیزاز این امر مصون نمانده اند، وامروزه حتی دارای حداقل ویژگی های فضای شهری مطلوب نیستند. ازآنرو با تبدیل فضای ورودی شهر قدیم (برج بارو،دروازه و ...) به کریدور ورودی با ساختمان های زشت و فرسوده،تعمیرکاریها، کاربرهای نظامی، انبار مصالح ، اسقاطی اتومبیل و فضاهای متروکه و... مواجه هستیم.

پروژه های ساماندهی که تاکنون در خصوص مبادی ورودی شهرها صورت گرفته، بدون چارچوبی متناسب وساختاری هماهنگ با ناحیه و منطقه مورد مطالعه بوده و مشاوران و مهندسان با سلایق فردی خویش به تحلیل و تفسیر موضوع پرداخته اند که دلیل آن را می توان در نبود مبانی نظری مستحکم در این رابطه دانست. به طورمثال اقداماتی چون احداث فلکه و بولوار به دلیل عدم رویکرد چندسونگر، بر معظلات حوزه افزوده است.

کیفیت ساخت و ساز حاشیه ورودی به صورت پراکنده، نشان از خودرو بودن جریان توسعه و نبود نظارت بر این فضاها می باشد. همچنین این فضاها ازبعد عملکردی با عدم توزیع متناسب کنش ها و فعالیت ها و کاربری ها مواجه اند که خود در کاهش کیفیت محیطی عملکرد حوزه بسیار موثر است.

مبادی ورودی شهر ها در حال حاضر محدوده های آباد و سر زنده ای نیستند و جهت گیری و انتخاب مسیر در آنها بسیار دشوار و اشتباه انگیز است.(قریب 1382)

امروزه تعریف حوزه ورودی در شهرهای ما با ایجاد دروازه جدید پشت تابلوی نام شهر یا نصب پارچه که روی آن به مسافرین خوش آمد گفته می شود صورت می گیرد، حال آنکه این راه حل پاسخگوی توقعات مورد انتظار از یک ورودی نیست. مضاف براینکه تنها نباید به جنبه های معمارانه طراحی ورودی پرداخت چون این امر مستلزم طراحی و برنامه ریزی عمده ای است که طراحی معماری بخشی از آن می باشد.

با مطالعه ی تاریخ گذشته ی شهرهای کشورمان از طریق اسناد و تصاویر به جامانده از آنها در موزه ها به راحتی می توان دریافت که مدیریت شهری ایرانیان در گذشته به ورودی شهرها بسیار بسیار اهمیت داده و به طور ویژه به آن رسیدگی می کردند.

در این راستا برخی تصاویر قدیمی و فعلی دروازه های ورودی تعدادی از شهریمان را می توان مثال زد که بر جذابیت گردشگری می افزاید.

دروازه ارگ سمنان

دروازه قزوین تهران

دروازه دولت تهران

درب نوبر تبریز

دروازه اصفهان

دروازه نور مشهد

از سوی دیگر ذکر اهمیت نظافت و  پیرایش و زیباسازی محیط زندگی با منشاء سفارشات بزرگان دین و روایات دینی نیز تاکیدی بر این موضوع خواهد بود؛« النظافه من الایمان»