تمام ١٠ فیلم واجد شایستگی بودند

گروه سینما و تلویزیون: فیلم «نفس»، به کارگردانی نرگس آبیار، به‌عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار ٢٠١٨ معرفی شد، هرچند که به فهرست نهایی فیلم، در کنار سه فیلم «رگ خواب»، «مالاریا» و «نفس»، فیلم «ویلایی‌ها» (منیر قیدی) هم راه یافته بود که درنهایت «نفس» در رأی‌گیری با اکثریت آرا برگزیده شد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه شرق، روز گذشته امیر اسفندیاری، سخنگوی هیئت معرفی فیلم ایرانی، به طور رسمی اعلام کرد: «با انجام مباحث نهایی و بررسی‌های کلی درباره چهار فیلم فهرست نهایی، این هیئت با اکثریت آرا، فیلم «نفس»، ساخته نرگس آبیار، را برای نمایندگی سینمای ایران در رقابت اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان انتخاب کرد. اعضای هیئت، امید دارند فیلم برگزیده بتواند با پشتیبانی تمامی مراکز تأثیرگذار فرهنگی کشور، نمودی دیگر از ظرفیت‌های سینمای نوین ایران را به طیفی گسترده‌تر از مخاطبان بین‌المللی بشناساند». با این نگاه با نرگس آبیار، کارگردان فیلم «نفس»، گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید.

‌ واکنشتان به انتخاب فیلم «نفس» از سوی هیئت ایرانی معرفی نماینده سینمای ایران در اسکار چیست؟

انتخاب فیلم «نفس» به‌عنوان نماینده سینمای ایران برای خودم اتفاق بسیار خوبی است و افتخار می‌کنم که این فیلم از سوی اعضای محترم هیئت، انتخاب و معرفی شد، هرچند که معتقدم فیلم «نفس» تنها فیلم شایسته سال گذشته سینمای ایران نیست و معتقدم تمامی ١٠ فیلم معرفی‌شده در سال گذشته تاکنون افتخارآفرین و هر یک واجد شایستگی بودند. بااین‌حال نمی‌توانم خوشحالی خودم را پنهان کنم و خدا را شاکرم که فیلم «نفس» در چنین موقعیتی قرار گرفت.

‌ شما، نخستین کارگردان زن در سینمای ایران هستید که فیلمتان به‌عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار انتخاب شده است. با توجه اینکه در بخش‌های مختلف مدیریتی در جامعه، مقاومت‌هایی برای حضور زنان فعال و شایسته در پست‌ها و مناصب مدیریتی دیده می‌شود، از این نظر موفقیت یک زن فیلم‌ساز حائز اهمیت است. تحلیل شما دراین‌باره چیست؟

من از این نظر واقعا خوشحال هستم که موقعیتی پیش آمد تا بخشی از توانمندی‌های زنان ایران دیده شود، هرچند که بهتر از من می‌دانید که پیش از این فیلم‌سازان زن ما مانند رخشان بنی‌اعتماد، تهمینه میلانی، پوران درخشنده و دیگران چقدر تلاش کرده‌اند تا چنین مسیر پرپیچ‌وخمی هموار شود.

خوشبختانه دانه‌های این تسبیح روزبه‌روز در جامعه ایران کامل‌تر می‌شود و موفقیت هر زنی، بر زن دیگر تأثیر می‌گذارد. طبیعی است که امروزه حقوق زنان از سوی بخش‌های مختلف جامعه بیش از پیش رصد می‌شود و کوچک‌ترین درخشش‌ها نادیده گرفته نمی‌شوند، چون فکر می‌کنم شرایط برای ابرازوجود زنان در جامعه خیلی سخت است، چون باید تلاش مضاعف کنند تا اعتماد جامعه را جلب کنند. بنابراین حتی اگر به‌جای فیلم «نفس»، فیلم «ویلایی‌ها» هم چنین موفقیتی را کسب می‌کرد، بدون‌شک، هم خوشحال می‌شدم و هم حمایت می‌کردم.

‌ اینکه تعداد کارگردانان جوان و افتخارآفرین هم زیاد می‌شود، پیام بزرگی برای جامعه و به‌ویژه مسئولان دارد. شما به این موضوع چگونه نگاه می‌کنید؟

در سال‌های اخیر به‌هرحال جوانان زیادی به سینما راه یافته‌اند و خوشبختانه اتفاقات بزرگی را هم رقم زده‌اند. اصولا چون جوانان هنوز کلیشه و شرطی نشده‌اند جسارت زیادی برای به‌تصویرکشیدن افق‌های نو دارند و این حائزاهمیت است و همچنان جسارت، ساختار‌شکنی و نوگرایی را در آثارشان شاهد هستیم.

آنها به شرایط موجود تن نمی‌دهند و دنبال خلاقیت هستند و هنوز قوانین پنهان سینما؛ مثل اکران، نحوه پخش و مخاطب و فروش فیلم‌ها آنها را محدود نکرده و با این خطرات دست‌وپنجه نرم نکرده‌اند و به مسیر دیگری هدایت می‌شوند و از این جهت شاید اولین و دومین فیلم‌هایشان هرگز در زندگی‌شان تکرار نشوند. سینمای جوان و نسل اخیر از این جهت مهم هستند. خودم زمانی که «نفس» را می‌خواستم بسازم، خطر بزرگی محسوب می‌شد، ولی درنهایت آن را ساختم. الان هم دوست دارم اهل خطر باشم. امیدوارم خداوند این ویژگی را از من نگیرد و کمک کند تا ساحت‌های جدیدی در سینما را تجربه کنم. امیدوارم در «نفس» این‌گونه بوده باشم.

‌ سینمای ایران با تمام کاستی‌هایش، اما در طول این سال‌ها امکانات بسیاری برای درخشش فیلم‌سازان فراهم كرده است. چقدر با این نگاه موافق هستید؟

تاکنون در جشنواره‌های مختلف خارجی شاهد بودم که فیلم‌سازی در کشورهای دیگر چقدر سخت است و قوانین دست‌وپا‌گیر زیاد دارند؛ مثلا یکی از کارهای عالی سال‌های اخیر، فیلم «او»، ساخته اصغر یوسفی‌نژاد است که با هزینه بسیار کم، فیلمی عالی ساختند و چنین فیلم‌هایی فقط در سینمای ایران ساخته می‌شود و از این نظر خداراشکر که فیلم‌سازی در سینمای ایران راحت‌تر است.

به‌همین‌دلیل به نظرم سینمای ایران می‌تواند به مرکز فیلم‌سازی بزرگی در دنیا تبدیل شود. بسیاری از کشورها؛ مثل هند و آلمان سینمای ایران را دوست دارند و آن را ستایش می‌کنند.

‌ «نفس» به مسائل و مشکلات کودکان و تبعات ویرانگر جنگ می‌پردازد و با توجه به موقعیت پرالتهاب جهان امروز؛ مثل جنگ‌های ویرانگر سوریه، میانمار و ظلم‌هایی که ناشی از جنگ در جهان رخ می‌دهد، شما به‌عنوان فیلم‌ساز زن مسلمان که فیلمی ضدجنگ ساخته‌اید، به نظر می‌رسد فیلمتان مورد توجه قرار گیرد. نظرتان چیست؟

ببینید نمی‌دانم واژه ضدجنگ چگونه و از کجا رایج شد، اما مدت هشت سال جنگی ناجوانمردانه به کشور ما تحمیل شد. گفت‌وگویی از سردار باقری دیده‌ام که ایشان بیان می‌کرد صدام مورد حمایت زیاد کشورهای بزرگ قرار گرفته بود و با اینکه در سال ١٣٦٤ ایران، ٤٠٠ هواپیمای نظامی عراق را نابود کرده بود، اما همچنان ٧٠٠ هواپیمای نظامی و کلی تجهیزات و ادوات جنگی داشت، درحالی‌که در آن مقطع توان نظامی‌مان كاهش يافته بود.

حالا سؤال من این است که چرا ما باید در فیلم‌هایمان تبعات جنگ را پنهان کنیم. من می‌خواهم بگویم جنگ بهترین‌های کشورمان را از ما گرفت و چرا هر فیلمی که تبعات جنگ را نشان می‌دهد به آن عنوان ضدجنگ می‌دهیم. قطعا اگر عمری باشد، من باز هم درباره جنگ فیلم می‌سازم. نمی‌توانم رنج ملت ایران را نادیده بگیرم. من در «نفس» دو برهه مهم تاریخی بعد از انقلاب اسلامی ایران را از زاویه بدون قضاوت یک دختربچه به نمایش گذاشتم. درعین‌حال در «نفس» تنوع فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی مردم ایران وجود دارد. سعی کرده‌ام فیلم در ستایش صلح عزتمندانه باشد و با همه این رویکردها که اقتباس از یک رمان است، من این فیلم را نه متعلق به خودم، بلکه متعلق به گروهی که با من در ساخت آن همکاری داشتند، به سینمای ایران و به مردم ایران می‌دانم. از اعضای محترم هیئت انتخاب فیلم‌ها براي اسکار هم نهایت تشکر را دارم.

‌ فکر می‌کنید این فیلم موفق شود و در میان فهرست پنج نامزد بهترین فیلم اسکار قرار بگیرد؟

این به موارد زیادی مرتبط است که در آن بخش‌ها هم باید بتوان موفق عمل کرد و خب این آرزوی بزرگ من هم هست که اتفاقات خوب بیفتد.

‌برخی‌ها منتقد فیلم شما هستند. پاسختان به آنها چیست؟

من معتقدم که اگر فیلمی منتقد نداشته باشد، بی‌خاصیت است و همیشه هم بهترین فیلم‌های دنیا منتقدانی داشته‌اند و کسانی هم بوده‌اند که فیلم‌های آنها را دوست نداشته‌ باشند، بنابراین به نظرم این یک اتفاق طبیعی است.