رياض را به پادگان نظامي تبديل كردند

گروه بین الملل: چالش های داخلی عربستان نشان می دهد همزمان با شدت گرفتن هراس سران عربستان از قیام مردمی، فعالان سعودی در صفحات توئیتر خود اعلام کردند که نیروهای امنیتی عربستان برای جلوگیری از برگزاری تظاهرات ۱۵ سپتامبر، ریاض را به پادگان نظامی تبدیل کردند.

به گزارش بولتن نیوز، تشدید فضای امنیتی در عربستان و سکوت رسانه های برون مرزی و سیاسی غربی در قبال سرکوب مردم عربستان از جمله در عوامیه جای بسی سوال دارد.

چالشهای این روزهای عربستان در حالی شدت می گیرد که ریشه بحران‌های داخلی عربستان رویکرد آن به بحران سازی در منطقه از جمله کشتار در یمن و بحرین است و خروج از این کشور از درگیری های منطقه ای زمینه ساز بهبود شرایط داخلی عربستان خواهد شد.

به گزارش بولتن نیوز، گروهی در فضای مجازی در عربستان تحت نام «جنبش 15 سپتامبر» متشکل از فعالان عربستانی و مخالفان آل‎سعود طی بیانیه‎ای شش بندی درباره اهداف، اصول و ضوابط خود، خواهان عضویت همه طیف‎ها و اقشار جامعه به این جنبش و مشارکت گسترده در تظاهرات امروز (جمعه) شده اند.

در آستانه برگزاری تظاهرات «جنبش 15 سپتامبر» و در پی هراس رژیم آل سعود از پاسخ مردم عربستان به فراخوان این جنبش؛ مقامات این رژیم را بر آن داشت تا از مفتی اول دربار سعودی بخواهند، فتوایی در این خصوص صادر کند.

در همین حال «عبدالعزیز بن عبدالله آل شیخ» مفتی تند روی سعودی و رئیس اداره پژوهش‌های علمی و فناوری عربستان که از نسل «محمد بن عبدالوهاب» بنیان‌گذار وهابیت در این کشور است فراخوان «جنبش 15 سپتامبر» را دروغین، جاهلانه و کینه‌ توزانه خواند و مشوقان آن را به گمراهی متهم کرد.

«جنبش 15 سپتامبر» چهارشنبه گذشته طی بیانیه ای با اشاره به خواسته‎های همه اقشار جامعه عربستان اعم از بیکاران، فقرا، بازداشت‎شدگان و کسانی که حقوق مادی و معنوی آنها سلب شده است، از آزادیخواهان و میهن‌پرستان که شاهد نابودی ثروت‎های این کشور در مسیر جنگ‌های منطقه‌ای یا هدیه به دیگر کشورها از جمله آمریکا و مصر هستند خواست در تظاهرات امروز (جمعه) مشارکت کنند.

 براساس تحقیقات انجام شده توسط یک روزنامه روسی، مجموعه شرایط و تحولات موجود در عربستان از جمله جنگ در یمن، ریشه دواندن تفکرات افراطی در بین جوانان سعودی، وضعیت نامساعد اقتصادی و اختلافات داخلی، عربستان سعودی را به سمت روزهای سخت و تهدید آمیز سوق می دهد.

به عبارت دیگر مجموعه رخدادهای اخیر در عربستان از جمله اخبار مربوط به تلاش برای ترور ولیعهد و شدت یافتن بی ثباتی در بزرگ ترین کشور نفت خیز عرب و نیز مشکلات پیچیده دیگر حاکی از آن است که عربستان سخت ترین و بی‌ثبات‌ترین شرایط داخلی خود را طی پنج دهه گذشته پیش رو دارد. در این شرایط آیا وضعیت داخلی عربستان به سمت قطبی شدن و ایجاد شکاف‌های داخلی عمیق‌ به پیش می‌رود؟ بررسی مجموع عواملی نشان می‌دهد شکاف‌های سیاسی، اقتصادی و حتی عقیدتی در این کشور نفت خیز به شدت در حال تقویت است.

تشدید شکاف اقتصادی متاثر از تشدید بیکاری

هم زمان با آغاز مراسم دینی و بین‌المللی حج در عربستان سعودی، جوانان تحصیل‌کرده عربستانی موجی از اعتراض به گسترش بیکاری در این کشور در فضای مجازی ایجاد کردند. این خبر را نخستین بار روزنامه عرب زبان رای الیوم چاپ لندن عنوان کرده و افزود که بسیاری از مردم، به ویژه قشر تحصیل‌کرده در عربستان سعودی از وضع وخیم اقتصادی خود به علت بیکاری فزاینده ناراضی و بلکه ناامید و سرگردان هستند.

جوانان تحصیل‌کرده عربستانی اعلام کرده اند که طرح دولت برای کاهش 7 درصد از میزان بیکاری با شکست مواجه شده؛ زیرا طی دو سال گذشته هیچ گونه کاهشی در میزان بیکاری در این کشور ثبت نشده است. براساس سازمان آمار عربستان سعودی، میزان بیکاری در این کشور به 12.7 درصد رسیده که نیمی از جویندگان کار فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها هستند.

با این حال وضعیت اقتصادی همه شهروندان عربستانی وخیم نیست. در واقع اعتراضات مجازی صورت گرفته در ارتباط با بیکاری تنها از جانب بخش قابل توجهی از شهروندان عادی سعودی است که ارتباطی با خانواده‌ سلطنتی این کشور ندارند.

از سوی دیگر در حال حاضر تمام شاهزادگان و ثروتمندان به دنبال خارج نمودن اموال خود از بانك هاي عربستان سعودي و انتقال آن به بانك هاي ساير كشورها هستند و مشكلات بسياری را براي بخش‌هاي مالي و بانك‌ها ايجاد كرده به گونه‌اي كه به دستور ملک سلمان محدوديت‌هاي زيادي براي انتقال ارز از داخل به خارج از عربستان وضع شده و به بانك‌ها مکلف شدند تا مانع از انتقال و يا برداشت مبالغ ارزي كلان از حساب‌هاي افراد شوند. خروج قابل توجه ارز توسط شاهزادگان سعودی برخلاف رشد قابل توجه جمعیت فاقد کار نشان می‌دهد که تا چه میزان فاصله اقتصادی در عربستان روبه افزایش و شکاف‌ها در حال عمیق‌تر شدن می‌باشد.

در واقع افزایش هزینه‌های مالی عربستان متاثر از کاهش قیمت نفت و جنگ یمن تنها بار مالی خود را متوجه شهروندان عادی عربستان نموده و در مقابل به فرار سرمایه طبقه حاکم و شاهزادگان منجر شده است. موضوعی که تنها به معنای تشدید شکاف‌های اقتصادی در جامعه داخلی عربستان می‌باشد.

گرایش نسل جوان به افراطی‌گری و بنیادگرایی دینی

عربستان امروز با مشکل اجتماعی دیگری به نام گرایش روزافزون نسل جوان به افراطی‌گری و بنیادگرایی عقیدتی روبرو است. در این ارتباط دمیتری نیرسیس اف، کارشناس روسی در روزنامه «پراوادا» می‌گوید: خطرناک ترین تهدید برای عربستان جوانان افراطی سعودی هستند که این حاصل سیاست های اشتباه عربستان مبنی بر حمایت از گروه های اسلام گرای افراطی در سراسر جهان اسلام است، زیرا بر کسی پوشیده نیست که القاعده و بسیاری از سازمان های مرتبط با آن تحت حمایت کامل عشایر عربستان هستند.

در واقع این بسیار طبیعی به نظر می‌رسد که متاثر از تبلیغات بنیانگرایی دولتی و تاسیس مراکز دینی وابسته به مکاتب وهابی، نسل جوان عربستان نیز بیش از قبل خود را در معرض رشد بنیادگرایی ببیند که در این وضعیت افزایش گرایشات بنیادگرا مسئله‌ای دور از انتظار نیست.

از طرف دیگر گرایش های بنیادگرا در همه مناطق جغرافیایی عربستان به یک اندازه دنبال نمی‌شود و حتی در مناطقی شرقی و غربی عربستان برخلاف مناطق مرکزی این کشور شهروندان سعودی در مقابل گرایشات بنیادگرایی وهابی قرار می‌گیرند.

در عین حال وضعیت نامساعد اقتصادی خود می‌تواند یکی از دلایل اقبال بیشتر نسل جوان سعودی به گرایشات وهابی‌گری باشد. در واقع هزینه‌های قابل توجه دولت در عربستان برای ترویج بنیادگرایی در شرایطی که وضعیت اقتصادی این کشور چندان مطلوب نیست، می‌تواند مهم ترین عامل تشویقی نسل جوانان به گرایش های بنیادگرایی مطلوب دولت به شمار رود. در این ارتباط مقامات امنیتی هند اعلام کرده‌اند که تنها در حد فاصل سال‌های 2011 تا 2013 نزدیک به 25 هزار مبلغ دینی وهابی با هزینه دولت ریاض به کشور هند اعزام شده‌اند. براین اساس هزینه قابل توجه دولت در حوزه بنیادگرایی در شرایطی که وضعیت بازار کار در عربستان چندان مساعد نیست، یکی از مهم ترین عوامل رشد افراطی‌گری در میان نسل جوان سعودی به حساب می‌آید.