روشنگری در جوامع صنعتی

گروه فرهنگی: آرزو مظلوم ساکی، کارشناس مدیریت امور فرهنگی، در یادداشت پیش رو معتقد است روشنگری در جوامع صنعتی به فرد ختم نمی شود بلکه نیازمند اموزش همگانی در راستای رویکردهای همه جانبه به اسیب های اجتماعی ، سلامت روانی و یا بهداشت ذهنی است که می بایست از سوی رسانه های جمعی در قالب موضوعات اجتماعی ، فرهنگی ، اموزشی توسعه داده شود .

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته، به شرح زیر است:

قبل از شرح روشنگری در جوامع صنعتی در ابتدا به بیان تعریف فرهنگ از دیدگاه اندیشمندان جهان غرب می پردازیم .

فرهنگ و تمدن از دیدگاه ادوارد تایلر

ادوارد تایلر فرهنگ و تمدن را مترادف یکدیگر بکار برده و در تعریف اورده است ؛ فرهنگ و تمدن ترکیب پیچیده ای شامل علوم ، اعتقادات و هنرها ، اخلاق و قوانین و اداب و رسوم و عادات و اعمال دیگری است که به وسیله انسان در جامعه به دست می اید .

ادوارد برنت معتقد است ؛ فرهنگ مجموعه مرکبی است شامل علم ، ایمان ، هنر ، اخلاقیات ، قانون ، سنت و سایر استعدادها و عادت هایی که یک انسان به عنوان عضوی از جامعه کسب می کند .

تعریف فرهنگ از دیدگاه مالینوسکی ، این تعریف بر عناصر سازه ای فرهنگ تکیه دارد و تحت تاثیر تعریف تایلور است ، فرهنگ به سادگی عبارتست از کلیت یکپارچه ای شامل وسایل و کالاهای مصرفی ، ویژگی های اساسی گروه های اجتماعی گوناگون ، و پیشه ها و باورها و رسم های بشری

تعریف فرهنگ از دیدگاه مالینفسکی؛ فرهنگ قبل از همه دستگاهی فعال است که به انسان اجازه می دهد که مشکلات عینی و نوعی را که در براورده شدن نیازهایش در محیط ، با انها روبرو می شود حل کند .

تعریف فرهنگ از دیدگاه هرسکوویتس ؛ فرهنگ راه و روش زندگی یک قوم است ، حال انکه جامعه مجموع سازمان سافته افرادی است که از یک راه و روش معین زندگی پیروی می کنند . به عبارت ساده تر . جامعه ترکیبی است از مردمان که راه و روش رفتارشان همان فرهنگشان است .

تعریف فرهنگ از دیدگاه دورکیم ؛ فرهنگ برخاسته از اگاهی جمعی است که دورکیم ان را به مجموعه ای از باورها و احساسات مشترک بین اعضای جامعه تعریف می کند .

تعریف فرهنگ از دیدگاه انتونی گیدنز ؛ فرهنگ به مجموعه شیوه زندگی یک جامعه اطلاق می شود ، چگونه لباس پوشیدن انها ، رسمهای ازدواج و زندگی خانوادگی ، الگوهای کارشان ، مراسم مذهبی و سرگرمی های اوغات فراغت همه را در بر می گیرد .

رویداد های مدرن ، توسعه فناوری ، سواد رسانه ای ، شبکه های مجازی و ... همه واژه های اشنا و تا حدی شناخته شده دنیای امروز می باشند . حال آنکه روشنگری تا چه حد در این روزگار نقش پذیر است به رویکرد یکایک افراد جامعه برمی گردد . اگر به تجزیه و تحلیل واژه روشنگری بپردازیم به شفاف نگریستن به رویدادهای پیرامون زندگی از زوایای متفاوت می رسیم که نسبیت روشن بینی با توجه به فرهنگ و چگونگی اموزش و پرورش خانواده در افراد متفاوت است . پیشرفت و توسعه تمدن یا به عبارتی مدنیت را می توان شامل اجتماع انسانی در جوامع صنعتی با توجه به رشد  فناوری و گستردگی ابزار رسانه ای برای نائل شدن به نیاز ها و خواسته های روزمره دانست .

بطور کلی از تمدن ، ابزار مادی و از فرهنگ در قالب علوم و فنون و دستاوردهای معنوی می توان یاد کرد .

روشنگری در جوامع صنعتی به فرد ختم نمی شود بلکه نیازمند اموزش همگانی در راستای رویکردهای همه جانبه به اسیب های اجتماعی ، سلامت روانی و یا بهداشت ذهنی است که می بایست از سوی رسانه های جمعی در قالب موضوعات اجتماعی ، فرهنگی ، اموزشی توسعه داده شود . با توجه به الزام نقش روشنگری در جوامع حاکم به نقش رسانه های جمعی باز میگردیم که تا چه حد در رشد اخلاقی یکایک افراد نفوذ داشته است .

با توجه به توسعه فناوری همچنان  عقب ماندگی در جوامع سوم و یا جوامع در حال توسعه را شاهد هستیم برای نمونه اگر به جزئیات در بطن جامعه بپردازیم با رویدادهایی همچون افزایش امار طلاق ، زندگی های بی قید و شرط جوانان با یکدیگر که با شرعیات سازگاری ندارد ، وجود سقف سن استخدام به ویژه برای بانوان ، اختلافات فکری – عقیدتی و وجود شکاف بیش از پیش فرهنگی جوانان با والدین و ... عملکردهای ضد و نقیض شاندهنده رویکرد و تفکرات سطحی با توجه به انفجار سیل عظیمی از اطلاعات و ارتباطات مجازی و الکترونیکی است که دستاورد دنیای جوامع در حال توسعه ای است که هنوز اموزش کافی و صحیح را نتوانسته به درستی در اذهان تزریق کند . تعاریف به نسبت گذشته تغییر یافته و همچنان عده ای در حال تجزیه و تحلیل باورهای گذشته اند . اگر تا دیروز کودکان در کوچه پس کوچه های شهر مشغول بازی بودند ، امروز تفریحات در قالب بازی های رایانه ای قابل حمل در دسترس همگان است . امروز تعریف دختران خوب با دختران گذشته تفاوت یافته همانطور که دیگر نمی توان با یک پیکان قدیمی در سطح شهر از دیگر خودرو ها سبقت گرفت. بنابراین رویکردها بایستی همواره همگام با فناوری و رویدادهای اجتماعی حرکت کند . سنت های ارزشمند را بایستی حفظ و از باورها و قیاس های نادرستی که دیگر نمی توان با گذشته یکسان دانست ، پرهیز کرد . تبادلات فرهنگی و عقیدتی بایستی به حل موضوعات و مشکلات امروز جامعه کمک کند و نه انکه مدام مورد انتقاد و رسوایی قرار گیرند . جامعه نیازمند درک صحیح ، دیدگاه روشن بینانه در    تمام امور است

بیان اسیب های اجتماعی و تجزیه و تحلیل مسائل مارا در جهت یافتن راه حل های تازه ، اجتناب از خود سانسوری با توجه به پذیرش نقش فرهنگ اسلامی اگاه می نماید .