کودک 6 ساله زیرشکنجه ناپدری و بااطلاع مادر

گروه اجتماعی: در این میان باید دید نقش نهادی مثل بهزیستی به‌عنوان متولی پیشگیری و رسیدگی به مسئله کودک‌آزاری در کاهش و زدودن چنین تصاویر زشتی از جامعه چه بوده و تا چه حد در انجام تکلیف خود موفق عمل کرده است. چه این‌که مشهد و درمجموع خراسان رضوی به خاطر شرایط خاص و مهاجرپذیر بودن بیشترین کودکان رهاشده، کودکان معلول ذهنی و جسمی حرکتی را در خود جای‌داده است کودکانی که اغلب مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند مانند مواردی که طی ماه‌های اخیر ماجرای آن‌ها رسانه‌ای شده مثل نوید شش‌ساله، دو دختر معلول ذهنی و کودک اوتیسمی.

به گزارش بولتن نیوز روزنامه خراسان رضوی در ادامه گزارش خود آورده است: آثار جراحت روی بدنش به‌وضوح دیده می‌شود و بخش‌هایی از آن‌چنان سیاه و کبود شده که انگار کسی به‌عمد آن را سوزانده. از شدت درد نمی‌تواند بنشیند. مدتی می‌گذرد زخم‌ها عمیق‌تر می‌شود مادر مجبور می‌شود به دلیل شدت جراحت‌ها نوید را به بیمارستان ببرد. خواهر نوید که مدت‌هاست از این خانه رفته، متوجه وضعیت نامناسب نوید می‌شود و حس می‌کند این‌همه جراحت اتفاقی نیست حدس می‌زند پای ناپدری نوید در میان است با اورژانس اجتماعی 123 بهزیستی خراسان رضوی تماس می‌گیرد و ماجرای این کودک‌آزاری هولناک را اطلاع می‌دهد اما اورژانس اجتماعی بهزیستی در پاسخ می‌گوید، چون نوید تحت سرپرستی مادرش است بهزیستی مداخله نمی‌کند.

این‌ها شرح مختصری از حال‌وروز نوید کودک 6 ساله مشهدی است از زبان مرضیه محبی وکیل دادگستری و مدیرعامل کانون حقوق‌دانان سورا.

مرضیه محبی در گفت‌وگو با خراسان رضوی درباره معضل کودک‌آزاری که این روزها در استان زیاد شده وسال گذشته 790 مورد آن ثبت‌شده است به پرونده کودک‌آزاری هولناکی اشاره می‌کند که در آن، ناپدری نوید کودک 6 ساله قسمت‌هایی از بدن او را با فندک سوزانده و... است. او به نقل از خواهر نوید می‌گوید: بعدازاین که از پیگیری‌های اورژانس اجتماعی ناامید شدم به دستگاه قضایی شکایت کردم تا پرونده نوید در دستگاه قضایی به جریان بیفتد بر همین اساس، از مادر نوید سلب صلاحیت و بهزیستی با دستور مقام قضایی مدتی عهده‌دار نگهداری نوید شد. محبی بابیان این‌که مشکل اساسی در بحث کودک‌آزاری بحث فرهنگی است اظهار می‌کند: متأسفانه جامعه به‌اندازه کافی درباره کودک‌آزاری حساس نیست از سوی دیگر پدر و مادر، خود را مالک فرزند می‌دانند. مدیرعامل کانون حقوق‌دانان سورا یادآور می‌شود: نکته قابل‌تأمل در ماجرای نوید این است که علاوه بر اطلاع مادر و اورژانس اجتماعی مربیان مهدکودکی که نوید در آن حضورداشته نیز شاهد جراحات روی بدن نوید بوده‌اند اما حساسیتی به آن نشان نداده‌اند. او به نمونه دیگری از بی‌توجهی‌های بهزیستی به چنین مسائلی اشاره می‌کند و می‌افزاید: چندی پیش موضوع دو دختر که مورد آزار و اذیت و شکنجه پدرشان قرارگرفته بودند توسط بهزیستی کشف و گزارش شد.

پدر برای مدت کوتاهی زندانی شد اما پس از پایان یافتن این مدت، دوباره همان آزارها و شکنجه‌ها برای دو دختر معصوم شروع شد. این‌ها همه به خاطر آن است که مددکاران سازمان بهزیستی از کنار چنین موضوعاتی به‌راحتی می‌گذرند و مسئله را پیگیری نمی‌کنند درحالی‌که در مواردی این‌چنینی که پدر دچار اختلال روانی نیز هست باید به‌طور دائم از طریق مددجویان کنترل شود.

وی اضافه می‌کند: مادر همین دو دختر، با گرفتن روزه استقراضی روزی 12 هزار تومان درآمد کسب می‌کند تا مخارج زندگی را تأمین کند درحالی‌که خانواده‌ای با این وضعیت باید تحت پوشش بهزیستی قرار گیرد. وی با تأکید بر این‌که باید متولی فرهنگ‌سازی و رسیدگی به موضوع کودک‌آزاری در کشور مشخص شود گفت: به نظرم این وظیفه بهزیستی است که با کمک آموزش‌وپرورش و رسانه‌ها در این مسیر پیش‌قدم شود.

این درحالی است که مردم می‌گویند وقتی با اورژانس اجتماعی بهزیستی برای معرفی نمونه‌های کودک‌آزاری تماس می‌گیرند اورژانس اجتماعی حساسیت لازم را درباره موضوع نشان نمی‌دهد. با این وصف به نظر می‌رسد بهزیستی در مقایسه با تعداد زیاد کودک‌آزاری‌ها در جامعه برای مداخله در مسئله امکانات لازم را تدارک ندیده است؛ زیرا اگر اورژانس اجتماعی بهزیستی و دیگر مراجع مربوط حساسیت کافی به موضوع کودک‌آزاری داشتند شاهد افزایش کودک‌آزاری در جامعه نبودیم. محمد بخشی محبی» معاون امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان مرکز استان نیز درباره کودک‌آزاری و وظایف بهزیستی می‌گوید: کودک‌آزاری از جرائم مهم است که قانون‌گذار آن را جزو جرائم عمومی به شمار آورده که برای رسیدگی به شاکی خصوصی نیاز ندارد. ازاین‌رو به محضی که دادستان از وقوع کودک‌آزاری آگاهی پیدا کند می‌تواند دراین‌باره اقدام کند تا مقامات قضایی وارد عمل شوند.

وی بابیان این‌که کودک‌آزاری تنها ضرب وشتم نیست و 20 مورد دیگر را شامل می‌شود اضافه می‌کند: از این 20 مورد می‌توان به خشونت کلامی، تحقیر، تمسخر، لمس بدن کودک بدون رضایت وی وبی توجهی به مسائل بهداشتی کودک و... اشاره کرد. بخشی محبی تصریح می‌کند: باید هرگونه کودک‌آزاری را گزارش کنند وگرنه به دلیل خبر ندادن، به حبس تا 6 ماه و پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شوند و این مسئله شامل سازمان بهزیستی و متولیان امر در این نهاد نیز می‌شود.

کم‌توجهی بهزیستی

وی با اشاره به این‌که متأسفانه برخی اوقات سازمان بهزیستی بنا به دلایلی کمتر به این موضوع توجه کرده است، اظهارمی کند: شاید یکی از دلایل آن، این است که بهزیستی از گزارش برخی واقعیت‌ها که باعث نگرانی جامعه می‌شود هراس دارد اما این نافی وظیفه قانونی آن‌ها در این زمینه نیست وباید موضوع را به دستگاه قضایی گزارش دهند. بخشی محبی بابیان این‌که بهزیستی یکی از دستگاه‌هایی است که باید بر مراکزی که با کودکان ارتباط دارند نظارت کند می‌افزاید: یکی از مراکزی که بهزیستی باید برآن نظارت می‌کرد مرکز غیرمجاز نگهداری کودکان اوتیسم است که به‌تازگی موردی از آن، متهم به ضرب وشتم کودکان است. بخشی محبی درباره این‌که مدیرکل بهزیستی استان مدعی شده است ضرب وشتم در این مرکز صحت نداشته است می‌گوید: این مرکز غیرمجاز بوده و پرونده ضرب وشتم کودکان در آن هنوز در حال رسیدگی است.

بهزیستی تنها وظیفه مداخله دارد

 حمید رضا پور یوسف» در گفت‌وگو با خراسان رضوی درباره آمار کودک‌آزاری اعلام‌شده در استان می‌گوید: ما ادعا نداریم که سال گذشته تنها 790 مورد کودک‌آزاری در استان داشته‌ایم بلکه این تعداد کودک‌آزاری مواردی بوده که بهزیستی در آن مداخله داشته است.

وی می‌افزاید: بحث ما در کودک‌آزاری مداخله است که خاص فعالیت‌های اجتماعی بهزیستی در اورژانس‌های اجتماعی است و از مصادیق فوریت محسوب می‌شود که از طریق کلانتری‌ها، بیمارستان‌ها، قضات و تماس همسایه‌ها و اهالی محلی که کودک‌آزاری در آن اتفاق افتاده با اورژانس اجتماعی 123 شناسایی و به بهزیستی معرفی می‌شوند. وی اضافه می‌کند: اگر همکاران ما در اورژانس اجتماعی و خط 123 لزوم مراجعه حضوری را به محل احساس کنند گروه‌های سیار و کارشناسان مستقر در این گروه‌ها در محل وقوع کودک‌آزاری حضور می‌یابند و وضعیت موجود را ارزیابی می‌کنند و صحت کودک‌آزاری و میزان آسیب وارده به کودک و احتمال خطری که کودک را تهدید می‌کند بررسی کرده، اقدامات لازم را انجام می‌دهند. پور یوسف بابیان این‌که کارشناسان اورژانس اجتماعی اولین کاری که انجام می‌دهند تأمین امنیت کودک‌آزار دیده است اظهار می‌کند: اگر احساس کنند که حضور کودک در خانواده در آن محل باعث آسیب ادامه‌دار خواهد بود با اجازه مقام قضایی کودک را به مکان امنی که مراکز شبه خانواده بهزیستی هستند منتقل می‌کنند.

وی گفت: اقدام بعدی که انجام می‌دهیم ارزیابی خانواده کودک آزاردیده است. اگر ارزیابی کارشناسان مثبت باشد اولین گزینه بازگشت کودک به خانواده است، اما اگر خانواده توان لازم را برای رسیدگی به کودک نداشته باشد با حکم مقام قضایی کودک به بستگان سببی و نسبی‌اش که صلاحیت نگهداری دارند واگذار می‌شود در غیر این صورت تا تعیین تکلیف قضایی در مراکز بهزیستی نگهداری خواهد شد.

وی می‌افزاید: به‌طورکلی اقدامات بهزیستی درزمینهٔ کودک‌آزاری، تأمین امنیت و اقدامات حمایتی وتوانمند سازی خانواده برای ادامه زندگی کودک در کانون خانواده است. پور یوسف در پاسخ به این‌که چرا تعداد کودک‌آزاری‌ها دراستان ومشهدزیاد است اظهار می‌کند: برای پیشگیری از کودک‌آزاری باید اصول فرزند محوری در جامعه آموزش داده شود و در این راستا در کنار بهزیستی، دستگاه‌های زیادی کار کنند و رسانه‌ها نیز نقش مهمی دارند. وی می‌گوید: در کل نمی‌توان گفت نقص در کجاست؛ زیرا اساساً آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی اقدامی درازمدت ودیر بازده هستند.

پوریوسف درباره این‌که بهزیستی در این میان چه وظایفی را باید انجام دهد که پدیده زشت کودک‌آزاری کاهش یابد اظهار می‌کند: بهزیستی تنها وظیفه‌اش مداخله به هنگام، به‌موقع وبه جاست و در پیشگیری هم یک سری وظایفی دارد که در قالب آموزش‌های آسیب‌های اجتماعی مدنظر قرار می‌گیرد. وی درباره پرونده ضرب وشتم کودکان مبتلابه اوتیسم در یکی از مراکز نگهداری می‌گوید: این موضوع صحت ندارد و قاضی آن را رد کرده است.

پور یوسف در پاسخ به این‌که شما گفته‌اید این مرکز بدون مجوز بوده وآن را تعطیل کرده‌اید می‌افزاید: این مرکز از ما مجوز نگرفته و مجوزش را جای دیگری صادر کرده و مرکزی را هم که ما مجوز نداده باشیم وظیفه نظارت بر آن را نداریم. وی درباره این‌که به‌غیراز بهزیستی چه دستگاه دیگری می‌تواند مجوز راه‌اندازی این مراکز را بدهد می‌گوید نمی‌دانم. باوجوداین اظهارات باید دید بهزیستی برای التیام چنین دردهایی در جامعه و زدودن این تصویر موهن و زشت چه برنامه‌ای دارد و چه تدبیری برای پیشگیری از کودک‌آزاری در نظر دارد تا دیگر شاهد آزار نویدهای شش‌ساله این شهر نباشیم آمار روزانه دو کودک‌آزاری چیزی جز شرمساری برای جامعه و متولیان این موضوع در پی ندارد.