دلیل مسری بودن خمیازه و زیاد خمیازه کشیدن چیست

گروه اجتماعی: خمیازه یا دهان‌دره بازکردن دهان و تنفس عمیق به صورت غیرارادی و گاهی کشش در دست‌ها و سینه است که تقریباً از زمان پیش از تولد و به عبارتی دقیق تر از دوره جنینی و در یازده هفته‌ای قابل مشاهده است.

به گزارش بولتن نیوز، معمولاً خمیازه از نشانه‌های خواب است. این پدیده در انسان و برخی حیوانات دیده می‌شود، اما در بیشتر حیوانات امری غیرعادی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این عمل، مسری است.

محققان دانشگاه ناتینگهام می‌گویند بخشی از مغز که کنترل حرکت را بر عهده دارد (قشر حرکتی) مسئول پدیده تقلید غیرارادی است که باعث می‌شود خمیازه مسری باشد.

پدیده تقلید غیرارادی- پدیده‌ای که باعث می‌شود بدون اراده رفتار یا کلام فردی دیگر تقلید شود- در برخی بیماری‌ها مثل سندرم تورت و صرع و اوتیسم دیده می‌شود.

پژوهشگران دانشگاه ناتینگهام از این رو سعی کردند با بررسی عملکرد مغز در هنگام سرایت خمیازه به شناختی تازه از این پدیده برسند و از آن برای درمان بیماری‌ها استفاده کنند.

به عبارت دیگر مسری بودن خمیازه شاید سرنخی از برخی حرکات غیر ارادی ناخواسته مثل تیک به دست بدهد و ممکن است آنچه در مغز هنگام سرایت خمیازه رخ می‌دهد با آنچه باعث تیک یا حرکات غیرارادری می‌شود ارتباطی داشته باشد.

آنها از ۳۶ داوطلب خواستند شاهد خمیازه کشیدن دیگران باشند، به برخی از آنها گفته شد اگر با دیدن خمیازه، خمیازه‌شان گرفت می‌توانند خمیازه بکشند اما به برخی دیگر گفته شد سعی کنند جلوی خمیازه کشیدن خود را بگیرند.

نتایج این تحقیق که در نشریه زیست شناسی منتشر شده نشان داد واکنش این افراد به دیدن خمیازه به تحریک پذیری قشر اولیه حرکتی مغز ارتباط دارد.

محققان دریافتند با تحریک مغناطیسی بخشی از مغز از بیرون (TMS)، می‌توانند قشر حرکتی مغز را تحریک کرده و فرد را آماده سرایت خمیازه کنند.

به گفته پروفسور جورجینا جکسون که در این مطالعه شرکت داشته از یافته‌های این تحقیق می توان برای شناخت بیماری‌هایی مثل تورت (تیک‌های حرکتی و صوتی از زمان کودکی) استفاده کرد:

در بیماری تورت، اگر بتوانیم تحریک‌پذیری را کاهش دهیم تیک‌ها کمتر می‌شود و ما روی همین کار می‌کنیم.

پروفسور استیون جکسون هم که در این پژوهش مشارکت داشته اضافه می‌کند که اگر ما بفهمیم چگونه تغییر تحریک پذیری قشر مغز باعث افزایش اختلال سلولهای عصبی مغز می‌شود احتمالا می‌توانیم این روند را معکوس کنیم.

ما به دنبال درمان‌های بالقوه بدون دارو که برای هر بیمار اختصاصا طراحی شده می‌گردیم بنابراین استفاده از تی‌ام‌اس ممکن است در کنترل عدم توازن شبکه‌های مغز موثر باشد.

دکتر اندرو گالوپ روانشناس دانشگاه نیویورک که در زمینه خمیازه تحقیق کرده می‌گوید استفاده از تی ام اس در تحقیقات خمیازه‌ای کاری نو است:

ما هنوز خیلی کم می‌دانیم که چرا خمیازه می‌کشیم. تحقیقات مختلف به ارتباط خمیازه و هم‌حسی (empathy) اشاره کرده‎اند اما یافته‌های این تحقیق ممکن است حاکی از این باشد که مسری بودن خمیازه به هم‌حسی ارتباطی ندارد.

خمیازه رفلکسی طبیعی است که در اثر کاهش اکسیژن و افزایش دی اکسید کربن خون، توسط سیستم کنترل تنفس در مغز صورت می پذیرد؛ اما اگر بیش از حد معمول و در مواقع مختلف صورت پذیرد، می تواند علامت خطر باشد.

در ارتباط با خمیازه دو نظریه عمده مطرح است؛ نخست تئوری فیزیولوژیکی که طبق آن کمبود اکسیژن همراه با افزایش میزان دی اکسید کربن در خون باعث می شود گیرنده های حسی پیام خاصی را به مغز منتقل کنند و قسمت غیرارادی مغز فرمان خمیازه را صادر کند. نظریه دوم، تئوری خستگی است که خمیازه را نوعی واکنش طبیعی بدن در این مواقع می داند.

از سوی دیگر محققان این مرکز به تازگی دریافته اند زمانی که فرد خمیازه می کشد، مقادیر بیشتری اکسیژن از طریق گشاد شدن مجاری تنفسی، وارد ریه ها می شود و درصد این گاز حیاتی در خون افزایش می یابد

خمیازه بی اختیار انجام می شود، زیرا در مغز ما مرکزی است که نفس کشیدنمان را تنظیم می کند. اگر مقدار زیادی گاز کربنیک در بدن ما وجود داشته باشد، این مرکز فعال می شود و ما بی آنکه بخواهیم، نفس عمیقی کشیده و گاز کربنیک را بیرون می دهیم.

زیاد خمیازه کشیدن، علامت خطر است.

■ خمیازه کشیدن زیاد در بیماری‌هایی که عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهند، مشاهده شده است.

■ خمیازه کشیدن بیش از حد ممکن است در اثر تحریک بیش از حد عصب واگ که عروق را گشاد می‌کند، رخ دهد. بروز این وضعیت ممکن است به یک مشکل قلبی از جمله سکته قلبی و پارگی دیواره شریان آئورت اشاره داشته باشد.

■ خمیازه بیش از اندازه، در بین افراد مبتلا به فلج چندگانه، بیماری لوگریک (نوعی بیماری که باعث از بین رفتن سلول‌های عصبی مسئول حرکت ماهیچه‌ای می‌شود)، آسیب‌های ناشی از رادیولوژی و در بین افراد تحت درمان پارکینسون مشاهده شده است.

■ خمیازه، در موارد نادری می‌تواند نشانه ابتلا به سردرد میگرنی باشد.

■ خمیازه در بین افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمتر اتفاق می‌افتد.