معادن سنگ کرمانشاه در سیطره غیربومی‌ها

گروه اقتصادی: شهر کرمانشاه نیز از این قاعده مستثنا نبوده و در این راستا یکی از عوامل صنعتی که اثرات ناخوشایندی را با توسعه خود در این شهر بر جای گذاشته و باعث بروز مشکلات جدی شده، وجود واحدهای فروش سنگ تزئینی و کارگاه‌های وابسته به آن است.از برخی مزاحمت‌ها و معضلات ناشی از آن می‌توان به ایجاد مشکلات زیست‌محیطی بر اثر ضایعات و نخاله‌های باقیمانده از سنگ، آلودگی‌های صوتی و ترافیکی شهری ناشی از تردد و بارگیری کامیون‌های حامل سنگ، همچنین بروز بیماری‌های سرطان‌زای ناشی از انتشار خاک سنگ در هوا اشاره کرد. از طرف دیگر استیجاری بودن بیشتر کارگاه‌های سنگبری و همچنین تشکیل مافیا و قبضه بازار سنگ از سوی رقیبان مهاجر از سایر شهرها که با رخنه در بازار سنگ کرمانشاه، ضررهای مالی فراوانی را متوجه فعالان این بخش کرده‌اند دلیلی بر رضایت و همکاری بیشتر صاحبان این کارگاه‌ها برای ساماندهی این شغل و احداث شهر سنگ در کرمانشاه است که البته با توجه به نبود توانایی مالی بیشتر صاحبان سنگبری در شهر کرمانشاه، توانایی انتقال سریع به شهر سنگ را نداشته و بنابراین هرگونه طرح و برنامه جامع برای ساماندهی این صنف مستلزم در نظر گرفتن منافع کوتاه‌مدت و بلندمدت صاحبان این کارگاه‌ها و بسترسازی به منظور مشارکت آنهاست. همچنین باید توجه داشت که انتقال این واحدها نیازمند تعیین مکان مناسب با امکانات کافی است.

احداث شهر سنگ

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه صنعت: در این زمینه سازمان نظام مهندسی معدن استان کرمانشاه با رویکرد کانون تفکری و مبتنی بر دو ویژگی جمع‌اندیشی و انتقال نتایج به مخاطب به بررسی موضوع در قالب طرح کنونی پرداخته است. در این زمینه از بازدیدهای میدانی و جمع‌آوری آمار و مصاحبه با صاحبان کارگاه‌ها و کارشناسان صاحب‌نظر و همچنین تا حد امکان از تحقیقات انجام شده در این زمینه استفاده شده است. رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان کرمانشاه در این راستا می‌گوید: هدف احداث شهر سنگ در کرمانشاه، اهمیت معادن سنگ تزئینی استان کرمانشاه در اشتغال و اقتصاد، بهره‌مندی واحدهای فرآوری و دفاتر فروش سنگ استان از این ذخایر، بررسی وضعیت دفاتر فروش سنگ و ساماندهی و انتقال آنها به مجتمع شهر سنگ است.مرتضی عزیزی افزود: استان کرمانشاه در زمینه معادن سنگ تزئینی کشور جزو استان‌های برتر است و این جایگاه به دلیل وجود منابع غنی آهکی استان است به‌طوری که وجود معادن مرمریتی هرسین که در دنیای صادرات سنگ از نظر کیفیت و زیبایی زبانزد بوده و همچنین معادن غنی مرمریتی – دولومیتی اسلام‌آباد غرب که در بازار داخلی کشور گوی سبقت را از سایر رقیبان ربوده است، شاهدی بر این مدعاست. با این اوصاف نتایج بررسی‌ها و پژوهش‌های میدانی از معادن و واحدهای دفاتر فروش سنگ کرمانشاه و کارگاه‌های فرآوری وابسته به آنها نشان‌دهنده ضعف اساسی فرآوری سنگ تزئینی و نبود برنامه‌ریزی کافی در فروش این ذخایر خدادادی در داخل استان است. وی بیان کرد: همچنین، آن طور که بایسته و شایسته است از این منابع در جهت اشتغال نیروی کار در داخل استان بهره‌مند نشده‌ایم، چرا که با وجود ۵۲ معدن سنگ تزئینی، با ظرفیت استخراج اسمی ۵۸۰هزار تن و ظرفیت استخراج واقعی ۱۵۰هزار تن در سال، تنها ۳۵ واحد فرآوری در استان وجود دارد، از طرفی میزان سنگ‌های نمای کار شده در استان به ۳میلیون متر مربع می‌رسد که این متراژ بالای سنگ به کار رفته در نما بیشتر مرهون واردات سنگ از شهرهای مجاور است. وی ادامه داد: تعداد نیروهای مشغول به کار در معادن سنگ تزئینی ۱۱۰۰ و در سنگبری‌های استان به ۴۲۵ نفر می‌رسد که با وجود معدنکاران و تاجران غیربومی در داخل استان کرمانشاه و ایجاد مافیای سنگ از سوی آنها، روز به روز در حال کاهش است و این امر می‌تواند اشتغال و اقتصاد وابسته به سنگ تزئینی در استان کرمانشاه را با چالش اساسی روبه‌رو کند. عزیزی اظهارکرد: خام‌فروشی ذخایر سنگ تزئینی استان به سایر استان‌های کشور که پس از فرآوری برای فروش دوباره به داخل استان کرمانشاه ارجاع داده می‌شود معضلی است که برای حل آن نیازمند کار کارشناسی و مدیریت مشترک دستگاه‌های اجرایی و توجه و همکاری مسئولان استان در ساماندهی واحدهای فرآوری و دفاتر فروش سنگ هستیم و امیدواریم با انتقال و ساماندهی دفاتر فروش سنگ تزئینی و کارگاه‌های فرآوری (سنگبری) به مجتمع سنگ و نظارت اجرایی بر این واحدها به این مشکلات پایان داده شود. عزیزی تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود ذخایر غنی و با کیفیت سنگ تزئینی در استان کرمانشاه و فرصت‌های صادراتی موجود، همواره عملکرد ضعیفی در بهره‌گیری از این ذخایر داشته‌ایم. این درحالی است که با وضعیت کشور عراق در سال‌های اخیر و کانال ارتباطی کرمانشاه با این کشور و وجود زیرساخت‌های ارتباطی مهم در استان با کشور یادشده، می‌تواند فرصت بی‌نظیری را برای مبادلات سنگ و فرآورده‌های آن ایجاد کند. همچنین کشورهایی مانند چین با وجود تولید سنگ تزئینی، همواره متقاضی سنگ تزئینی در استان کرمانشاه و به ویژه از معادن مرمریت هرسین و اسلام‌آباد غرب هستند ولی متاسفانه در سال‌های اخیر از حضور بازرگانان آن در معادن سنگ تزئینی استان کاسته شده است. البته یکی از دلایل مهم این امر نبود فرآوری و بسته‌بندی مناسب سنگ تزئینی و مغایرت با استانداردهای موجود فرآوری و همچنین ضعف مدیریت در بازاریابی و موفق نشدن در جلب اعتماد لازم تاجران این کشور، برای خرید از معادن استان بوده است؛ امری که ترکیه، کشور رقیب ایران در تولید سنگ تزئینی با موفقیت در انجام آن، گوی سبقت را از ایران ربوده است و هجوم تاجران سنگ از سایر کشورها در سال‌های اخیر به این کشور دلیلی بر این مدعاست.

تولید سنگ در استان با نام استان‌های همسایه

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان کرمانشاه گفت: اکنون فرآوری مناسبی روی سنگ‌های تزئینی کرمانشاه انجام نمی‌شود و تنها ۱۰درصد ظرفیت معادن سنگ تزئینی استخراج شده کرمانشاه، قابلیت تبدیل به فرآورده نهایی و ارزش‌افزوده در استان را دارند و بیشتر واحدهای فرآوری استان به شکل کارگاه‌های کوچکی هستند که فاقد فناوری روز برای فرآوری (برش و ساب) سنگ تزئینی بوده و بیشتر آنها دارای تجهیزات مستهلک هستند.وی با اشاره به وضعیت اشتغال در دفاتر سنگ کرمانشاه و چالش پیش‌رو گفت: بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، میزان اشتغال افراد بومی در دفاتر سنگ کرمانشاه ۱۷۴ نفر است که از یک‌طرف همان‌طور که گفته شد با توجه به ذخایر معادن سنگ تزئینی استان، آمار قابل قبولی نیست و از سوی دیگر همین تعداد نیروی کار هم بنا به گفته صاحبان این واحدها با چالش و تهدید بیکاری روبه‌رو هستند که دلیل اصلی آن وجود دفاتر سنگ غیربومی (اصفهانی) در شهر کرمانشاه است. این مشکلات علاوه بر ایجاد رکود و شکاف بزرگ در بازار فروش سنگ تزئینی واحدهای بومی، باعث شده نیروی کار بومی در این بخش کاهش یابد.وی بیان کرد: تعدادی از صاحبان واحدهای فروش سنگ تزئینی بومی کرمانشاه نام واحدهای خود را به نام‌های مشابه با واحدهای غیربومی تغییر داده‌اند تا بتوانند در جذب مشتری موفق باشند. رهایی از وضعیت نابسامان موجود تنها با ساماندهی این اتحادیه و انتقال کارگاه‌ها و واحدهای فروش سنگ تزئینی به مجتمع شهر سنگ و با نظارت و مدیریت اجرایی مشترک سازمان‌های مربوط و همچنین خود اعضای بومی اتحادیه دفاتر فروش سنگ تزئینی است که در این طرح به شکل کلی به آن پرداخته شده است.رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان کرمانشاه ایجاد کسب‌وکار پویا و افزایش نیروی کار، مرکز آموزشی و تجاری، شناساندن صنعت سنگ استان، ارزآوری اقتصادی و جمع کردن فروشندگان و شناسنامه‌دار کردن فعالیت‌های معدنی را از مزایای عمده شهر سنگ کرمانشاه عنوان کرد. در یک نگاه کلی به فرآیند اجرای احداث مجتمع سنگ کرمانشاه، می‌توان نقاط ضعف و قوتی را افزود که هر کدام از آنها در روند عملی شدن طرح یادشده می‌توانند موجب تاخیر یا تسریع در روند اجرای طرح شوند. بنابراین می‌توان از آنها به عنوان فرصت یا تهدید در اجرا شدن ساماندهی دفاتر سنگ اشاره کرد. برخی از این نقاط ضعف و قوت در مرحله مقدماتی (مرحله جمع‌آوری اطلاعات و بازدیدهای میدانی از دفاتر سنگ و مصاحبه با مالکان یا مستاجران این واحدها)، مورد بررسی قرار گرفته‌اند و درج آنها مستدل و بنابر آمارها و پژوهش‌های انجام شده است. برخی دیگر از این نقاط قوت و ضعف مربوط به مرحله نهایی (مرحله انتقال و ساماندهی واحدهای دفاتر فروش سنگ به مکان مناسب و دریافت تاییدیه سازمان‌های مربوط در روند اجرای طرح) است که فقط جنبه پیش‌بینی داشته و هنوز مورد بررسی قرار نگرفته و وقوع یافتن یا نیافتن آنها منوط به کارهای کارشناسی بعدی و انجام جلسات کارشناسی با سازمان‌های مربوط است.