چرا فروشگاههاي زنجيره اي در ايران شكست مي خورند؟/ رديابي گراني كالاها در بازار
گروه اقتصادی: در حالي كه هر روزخبرها از بازار خرده فروشي حكايت از افزايش قيمت برخي كالاها دارد، ستاد تنظيم بازار عملا كاركردهاي خود را از دست داده است. نمونه اين اتفاق در دو كالاي پياز و مرغ در 5 ماه گذشته اتفاق افتاده است. با وجودي كه دولت دخالت كرده و با عرضه كالا به دنبال كاهش قيمت هاست اما عملا اين اتفاق نمي افتد. اين مشكل فقط خاص كالاهاي مصرفي نيست. نظام توزيع كالا در ايران به گونه اي است كه قيمت كالاها مشخص نيست بر چه اساسي تعيين مي شود.
به گزارش بولتن نيوز، اين مشكل خاص اقتصادهایی است كه دولت نقش پررنگي داشته و از شيرمرغ تا جان آدميزاد را نرخ گذاري مي كند. حال آنكه در اقتصادهاي پيشرفته، مكانيزم بازار به گونه اي است كه دولت كمترين دخالت را در تعيين قيمت ها دارد.
مزيت فروشگاههاي زنجيره اي
در گذشته به طور عمده تولیدکنندگان، واردکنندگان و توزیع کنندگان کوچک و بزرگ، بازیگران اصلی در بازار کالا بوده اند و درنهایت فروشگاه های کوچک و متوسط، وظیفه عرضه مستقیم کالاها و خدمات به مشتری را برعهده داشته‌اند؛ اما در سالهای اخیردر کشورهای جهان توزیع کالادر فروشگاه های زنجیره ای به سرعت گسترش یافته است. اینگونه فروشگاه ها با بهره گیری مناسب از تجهیزات، تحت سرپرستی یک سازمان مرکزی و مدیریت یکپارچه بــا کارکرد فضایی منظم و مرتبط می توانند بخش عمده ای از مایحتاج عمومی را با قیمت مناسب در ابعاد ملی، منطقه ای و محلی تهیه، تدارک و توزیع کنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ایجاد فروشگاه های زنجیره ای، راهکار مطمئن تسهیل نظارت دولت بر عملکرد خرده فروشی ها و مقابله با گران فروشی، نابسامانی بازار و عرضه کالاهای قاچاق، تاریخ مصرف گذشته و فاقد کیفیت به شمار می رود؛ بنابراین، توجه به نقش شبکه توزیع می تواند گام موثری برای پیاده سـازی سیاست های اقتصاد مقاومتی قلمداد شود. نقش فروشگاه های زنجیر های در نظام توزیع کالا با توجه به اینکه هزینه توزیع کالا، معادل هزینه تولید آن است. درواقع فروشگاههاي زنجيره اي مي توانند به كاهش هزينه ها دره نظام توزیع كمك كنند.
تعاون، بخشي از اقتصاد كه ناديده گرفته مي شود
توزیع باید در اختیار تعاونی ها قرارگیرد. اين توصيه اي است كه كارشناسان براي ساماندهي بازار آشفته كالاها در كشور به دولت مي كنند. بخش تعاون در وزارت كار تعديل شده و به صورت يك معاونت در وزارتخانه تعاون، كار و رفاه اجتماعي اداره مي شود. علي ربيعي به عنوان مسئول مستقيم اين بخش مهم در اقتصاد در چهارسال گذشته اهميتي براي توسعه تعاوني ها نداده است. اين درحالي است كه اگر به تعاوني ها نقش بيشتري داده شود و البته تعاونی های همیار كه الگوی موفقی برای توزیع کالاست، در اقتصاد ايران فعال شوند، تسهیل دسترسی مصرف کنندگان به کالاها و مایحتاج روزمره راحت تر اتفاق مي افتد.
در واقع با ساماندهی اصناف، تامین کالا به طور متمرکز و حذف واسطه ها، سهیم کردن مصرف کننده و تولیدکننده در سود حاصل از توزیع و فروش و ثبات قیمت ها مي توان هم تعاوني ها را تقويت كرد و هم به نظام توزيع كالا كمك كرد.
هرچند در اقتصاد ایران تلاش هایی درجهت توسعه فروشگاه های زنجیره ای صورت گرفته، اما همواره با شكست مواجه شده است. نمونه آن فروشگاههاي زنجيره اي قدس، رفاه، حامي و شهرو روستا بوده است. البته در اين ميان برخي فروشگاهها هم مثل شهروند با حمايت هاي نهاد شهرداري توانسته اند، سرپا بايستند.
توسعه فروشگاه های زنجیره ای خرده فروشی در کشور با هدف ساماندهی و مدیریت یکپارچه واحدهای صنفی علاوه بر آنكه نهاد تعاون را در اقتصاد پررنگ مي كند، از توليد داخلي حمايت كرده و مي توان واردات كالاهاي لوكس وارداتي هم ساماندهي كرد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
---
متاسفانه منطق خرد گریز غیر اقتصادی به چنگ آوردن سودهای باد آورده ی هرچه بیشتر و هر چه زود تر با عرضه ی هر نوع کالا صرف نظر از چگونگی کیفیت آن ، که چند دهه است بر بازاریان نو کیسه ی پس از پیروزی انقلاب حاکم گردیده و همه ی بازارها را تقریبا فرا گرفته ، حس و انگیزه رقابت سالم را بنفع قشر مشتری در این بازاریان تقریبا بصورت کلی از بین برده است.
در این آشفته بازار ، تب به چنگ آوردن سودهای کلان باد آورده ی زود رس حتی به فروشگاه های زنجیره ای که اصطلاحا ابر فروشگاه ها نامیده میشوند با به کار گیری ترفندهای گوناگون خرید و فروش نا سالم ، سرایت کرده روز به روز بجز بقای مشتریان همسایه که فرصت خرید از راه دور را ندارند سایر مشتریان خود را با کشتن اطمینان در دل آنان بعلت انواع تقلب از دست می دهند.
متاسفانه نبود نظارت ضابطه مند از جانب دستگاه های نظارتی دولتی و نیمه دولتی بر قیمت و کیفیت کالا و خدمات و تسهیلات فروشگاهی و بی اهمیت شدن نظر و دارایی و آسایش مشتریان در این زمینه فساد را به کلیه ی کردادنندگان و کار گزاران فروشگاه های کوچک و بزرگ و ابر فروشگاه ها رسانده است که اگر هر مشتری برای چند بار پیوسته از هر فروشگاهی خردید کند بی تردید این فساد برای او آشکار می گردد.
ریشه یابی این وضعیت زجر آوربازارها بسیار آسان ولی ریشه کن ساختن آن بعلت تغییر منفی عمیق اخلاق بازار داری در طول چند دهه ، که برای هر یک از اقتصاد دانان کشور آشکار است ، بس دشوار و کلافه کننده و امید زدا است.
اگر انسانی از ما به ضوابط و اصول بازار داری سالم حد اقل در فروشگاه ها زنجیره ای آگاه نیست کافی است برای یک بار با سفر به کشورهای همسایه چند بار به فروشگاه های زنجیره ای این کشورها برای خرید سر بزند تا نتیجه ی مقایسه ی فروشگاه های کشور خود با این فروشگاه ها در همه ی زمینه های بازار داری را با یک حساب سر انگشتی کوتاه به دست آورد.
شما کافی است یک بار به فروشگاه شهروند بهرود بروید، عرض بنده را بلافاصله تایید خواهید کرد. با اینکه این فروشگاه در همسایگی ماست ولی مدت های مدیدی است که علاقه ای به خرید از این فروشگاه نداریم.