درس‌ها و عبرت‌های فهرست پردرآمدترین نویسندگان جهان برای ایران

گروه فرهنگ و هنر: آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد جی کی رولینگ، خالق هری پاتر که روزگاری نه‌چندان دور نویسنده گمنامی بود، حالا در سال 2017 عنوان پردرآمدترین نویسنده را به نام خودکرده است.

به گزارش بولتن نیوز، بازگشت رولینگ به جهان داستانی جادوگری روی صحنه و پرده نقره‌ای موجب شد تا ۹۵ میلیون دلار درآمد کسب کند و جیمز پترسون نویسنده پولساز آمریکایی را با درآمد ۸۷ میلیون دلاری به مکان دوم براند. به‌این‌ترتیب رولینگ با درآمدی که از فعالیت فرهنگی خود یعنی نویسندگی به دست آورده است، توانسته در فهرست میلیونرهای جهان جای گیرد. درآمد وی در هر دقیقه برابر با 180 دلار بوده است. این رقم بر پایه دلار 3800 تومانی به 684 هزار تومان در هر دقیقه می‌رسد که رقمی بسیار چشمگیر است.

 مقایسه صنعت نشر در غرب با صنعت نشر در ایران عقب‌ماندگی شدید و فاصله عجیب درآمدی کارگزاران فرهنگی در ایران و غرب را آشکار می‌کند. تیراژ 500 نسخه‌ای و هزار نسخه‌ای کتاب‌ها در ایران خود نشان می‌دهد فاصله ایران با دیگر کشورها در این عرصه فراوان است.

اما ریشه‌های این عقب‌ماندگی چیست؟

 بدون تردید نمی‌توان انتظار داشت سایر بخش‌های اقتصادی ایران در مقایسه با غرب فاصله‌ای این‌چنینی داشته باشند اما صنعت نشر ایران قدرت رقابت و برابری با این صنعت را از آن خود کند. بخشی از این عقب‌ماندگی به فاصله اقتصاد ایران با اقتصادهای پیشرفته جهان است. وابستگی اقتصادی ایران به نفت سبب شده است سایر بخش‌های اقتصاد ایران، در حوزه‌های غیرنفتی با عقب‌ماندگی و عدم توسه یافتگی روبرو شوند.

 اگر این دلیل را بپذیریم، بار هم تمام حق نمطلب ادا نمی‌شود چراکه وضعیت اقتصاد نشر حتی در مقایسه باقدرت اقتصادی ایران نیز عقب‌تر است. پیش‌تر، دو دهه قبل یا حتی نزدیک‌تر کتاب‌های باوجود جمعیت کمتر تیراژهایی به‌مراتب بیشتر داشتند. 3500 و چهار هزار نسخه، تیراژ معمول کتاب‌هایی بود که در ایران منتشر می‌شد. کتاب‌فروشی‌های بیشتری در کشور فعالیت می‌کردند و گذشتت زمان نه به نفع این حوزه که به زیان صنعت نشر و بخش فرهنگی که اقتصاد قرص و محکمی نداشت، سپری شد.

 در این شرایط واکاوی دلایل بروز بحران در این حوزه نیز قابل‌توجه است. به نظر می‌رسد عدم همراهی صنعت نشر با تغییرات جامعه می‌تواند یکی از دلایل بروز این دست مشکلات باشد. به‌عنوان‌مثال وقتی شبکه‌های اجتماعی ظهور کردند، بسیاری از کتاب‌خوان‌ها توانستند پی‌دی‌اف کتاب‌های کمورد علاقه‌شان را در سایت‌ها و کانال‌ها و ... بیابند. عرضه کتاب نیز هنوز شیوه سنتی خود را ادامه می‌دهد. به‌عنوان‌مثال ورود فیلم‌های سینمایی به سوپرمارکت‌ها تحولی قابل‌توجه را در این حوزه ایجاد کرد اما کتاب هنوز راه نوینی برای عرضه یافته است.

 تبلیغ بر این کالای فرهنگی با توجه به اینکه روزها و هفته‌هایی به نام کتاب و متابخوانی در تقویم وجود دارد، خود می‌تواند در قدرتمند کردن اقتصاد نشر مؤثر واقع شود. شاید اگر تبلیغات به‌درستی افکار عمومی را نشانه گیرد، مردمی که هر هفته بخشی از درآمد خود را صرف خرید فست فود و کباب‌کوبیده و ... می‌کنند، بخشی از درآمد خود را به خرید کتاب اختصاص دهند. این دور از ذهن نیست.