مردمی شدن علم با کمک اینترنت

گروه اجتماعی- دکتر مجتبی ارحام صدر* وقتی در یک اجتماع سلسله مراتب و ساختار بهم میریزد و روند های زمانمند متلاشی می شوند باید بوی "پوپولیسم" به مشام برسد و وقتی مفاهیم از اصالت و سبقه تهی میشوند بایستی آوای گوشخراش "لمپنیسم" را شنید..

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که در کانال تلگرامی جامعه شناسی نیز منتشر شده، به شرح زیر است:

در هوای گرم تابستان پسرکی با شر و شور زیاد آن سمت تاکسی نشسته و با حرارت زیاد به صفحه ی موبایل هوشمندش زل زده و فعالیت میکند!!

می فهمد نظر من جلبش شده و گاهی نصفه و نیمه توضیح می دهد که چه میکند..ظاهراً با پریرویی در ارتباط است و قرار است کم نیاورد!!

آنطرف خط مخاطبش گویا کتابخوان و روشنفکر است و این طرف پسرک همسفر من با کمک سرچ سریع در ویکی پدیا و سایر انبان های آنلاین دانش و آگاهی با دختر همآوردی می کند!!

پسر قهرمان قصه ی ما راضی است از خدماتی که میگیرد و دلبر آنطرف خط را هم نمی دانم چه احساسی خواهد داشت وقتی ببیند و بداند که محبوبش چگونه آنلاین روشنفکری می کند!!

طبابت با سرچ فارسی

زن جوان مضطرب و آشفته وارد می شود..مادرش همراه اوست و خودش را نالان داخل اتاق معاینه می اندازد..
چند هفته ای است که دختر اضطراب دارد و بی خواب است و حملات هول(panic) نیز تجربه کرده..
طی دو روز اخیر اصلاً نخوابیده و غذای کمی خورده..دائم راه می رود و گریه می کند..سابقه ی بیماری جدی روانپزشکی و جسمی در گذشته منفی است..
پلاستیکی از دارو را همراهش دارد که با تصدیق خودش بعد از مصرفشان علائم تشدید شده است..نحوه ی تجویز داروها را می پرسم و با پاسخ غریب دخترک مواجه می شوم:

"خودم از اینترنت خوندم و رفتم داروها رو از داروخانه ی محل گرفتم!!!"
از چند و چون تحقیق و طبابتش با اینترنت جویا می شوم و معلوم میشود کار همیشه اش بوده که در گوگل به فارسی علائم بیماری را سرچ کند و از مطالعه ی چند سایت فارسی زبان به نتایج تجویز و درمان برسد!!

تکنولوژی و راه میانبر آگاهی

چند سالی میشود که آحاد مردم و افکار عمومی ما با همگانی شدن تحلیل و نظر و راه حل در تمام مشکلات و ابتلائات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و سیاسی و سلامت و بیماری خو گرفته اند..
هرکسی صفحه ای، سایتی، وبلاگی یا اکانتی راه انداخته و با زحمتی کم از همه چیز با سرعت مطلع می شود و با مرارتی بسیار کمتر در حواشی اش سرچ می کند و در طرفه العینی خود را روشنفکر، آسیب شناس اجتماعی، اقتصاد دان یا طبیب میبیند و از اینجا به بعد راه هموار است..
این همگانی شدن و مردمی شدن علم است که رخ داده و دارد میرود که تمام بنیادهای آموزش را جابجا کند..
هر تنابنده ای به کمک فضای آنلاین وب و دریای مواج اطلاعات و دیتا که در آن هست، بالقوه همه چیز دان محسوب میشود،فقط کافیست اراده کند و کمی پیگیر باشد!!
تکنولوژی امکانی فراهم آورده که کاربر میتواند نمایش فرزانگی و دانایی بدهد و بدین ترتیب توانمند تر بشود امّا آیا این وضعیت دانشوری تکنولوژیک اصالتی هم دارد؟؟

پوپولیسم و لمپنیسم دانش

وقتی در یک اجتماع سلسله مراتب و ساختار بهم میریزد و روند های زمانمند متلاشی می شوند باید بوی "پوپولیسم" به مشام برسد و وقتی مفاهیم از اصالت و سبقه تهی میشوند بایستی آوای گوشخراش "لمپنیسم" را شنید..
ویکی پدیا و هزاران صفحه و سایت و شبکه ی مجازی سفره ای پهن کرده اند که کارشان دور زدن ساختار و روال های آموزش و دود چراغ خوردن های عالمانه است..
با کمک این بساط شلوغ، سلبریتی های جنجالی و دونمایه در مورد همه چیز نظر میدهند و متخصص همه ی امور میشوند و معرکه میگیرند و هواخواه پیدا میکنند..
پای آتش این وضعیت است که اغلب مردم با سواد اندک و یک گوشی اسمارت احساس میکنند میتوانند برای خود و دیگری طبابت کنند و حلال مشکل و شفا دهنده باشند و در دام همین گرفتاری است که هرکسی امکان دارد خود واقعی اش را بزک کند و در چند لحظه آدمی از لون و جنس دگر شود، شاعر و روشنفکر و کتاب خوان و مطلع جلوه کند و دل ببرد و نسخه تجویز کند و خرده بگیرد و تحلیل ارائه کند!!
پوپولیسم خودش را به مرزهای دانش و آگاهی رسانده و لشکر لمپن های متوسط الحال روشنفکر نما، میروند که پایه و اعتبار مراجع علمی و دانشگاهی و آموزشی رسمی را بلرزانند..
اینها را بگذارید کنار بلوای تکاپوی مدرک و پایان نامه و مقاله و پژوهش در میدان انقلاب که آنها هم با کمک همین ابزارهای سایبری مردمی شده و پوپولیستی در حال ارائه ی خدمات هستند..
تا چندی دیگر فرزانگی و اندیشمندی را هم می شود سفارش داد و خرید و درب منزل تحویل گرفت!!

روانپزشک*