فرصت تازه بازار قطر برای بخش خصوصی ایران/آیا بخش خصوصی می‌تواند فضای خالی بازار قطر را پر کند؟

گروه اقتصادی: اگرچه تراز تجاری ایران با قطر در تمام سالهای گذشته به‌استثنای سال 88 همواره مثبت بوده، اما حجم مبادلات ایران با این کشور ثروتمند عربی حاشیه خلیج‌فارس کمتر از 150 میلیون دلار است، این در حالی است که 4 کشوری که روابط خود را با قطر قطع کرده‌اند سالانه 5 میلیارد دلار مواد غذایی به قطر صادر کرده‌اند. با شرایط تازه پیش‌آمده، حالا بهترین و اقتصادی‌ترین بازار برای جایگزینی این کشورها، ایران است.

 

به گزارش بولتن نیوز، گزارش‌های رسمی بین‌المللی نشان می‌دهد که این کشور 11 هزار کیلومتری با جمعیتی در حدود 2 میلیون و 200 هزار نفر، سرمایه‌ای به میزان ۳۳۵ میلیارد دلاری دارد. هرچند که سال گذشته توانسته 35 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کند، اما روابط گسترده‌ای هم با عربستان به لحاظ تجاری داشته است. اگرچه با تنش جدید، بورس این کشور فروریخته و قیمت نفت به‌عنوان مهم‌ترین درآمد این کشور، با کاهش مواجه شده، اما تحلیل گران می‌گویند، توان این کشور کوچک به‌اندازه‌ای است که می‌تواند به‌راحتی مانع ایجاد بحران اقتصادی ناشی از تصمیم عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین در همه حوزه‌های اقتصادی باشد.

بر اساس این گزارش، عربستان سعودی و امارات متحده ۳۰۹ میلیون دلار از ۱.۰۵ میلیارد دلار واردات غذای قطر در ۲۰۱۵ را انجام دادند که بیشتر آن را محصولات لبنی تشکیل می‌داد که از مرز زمینی سعودی‌ها به قطر وارد می‌شد. اکنون‌که این بازار بسته‌شده و قطر مرز دریایی با کشورهای ایران، کویت، عراق، عربستان، بحرین و امارات متحده عربی دارد، فرصتی برای سایر کشورها ازجمله ایران به وجود آمده است. انتظار می‌رسد که تمایل قطر به سمت همسایه‌های همسو در مرز آبی باشد. چراکه هزینه تجارت از راه دریا ارزان‌تر است. شاید مراودات خود را با ایران بیش از کویت و عراق داشته باشد، چراکه احتمال پیوستن این کشورها به تصمیم عربستان هم وجود دارد.

پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که ازاین‌پس قطر مراودات تجاری خود را با ایران و کشورهای همسو ازجمله ترکیه افزایش خواهد داد. در این میانه، فرصتی مهم برای بازار ایران فراهم خواهد شد، که جلوتر از همه فعالان صنایع غذایی پیش‌قدم شده‌اند. علاوه بر این همسایه جنوبی برای پروازهایش چاره‌ای جز استفاده از حریم هوایی ایران را ندارد و خود این مسئله برای کشور درآمدزا خواهد بود.

برمبنای آمار سازمان توسعه تجارت، ایران سالانه 5 میلیارد دلار انواع کالا به این کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌کند که بخش اعظم این کالاها را صنایع غذایی تشکیل داده که از سوی بخش خصوصی صادر می‌شود.

از سوی دیگر تحلیل همین آمارها نشان می‌دهد که تجارت قطر و ایران در مباحث تجاری شرکای مهمی برای یکدیگر نیستند، بااین‌وجود تراز تجاری مثبت ایران و قطر این کشور در میان پنجاه شریک برتر تجاری ایران، رتبه ۳۵ را داشته و تنها ۰/۱ درصد از کل تجارت ایران را شکل داده است.

از اقلام وارداتی قطر به ایران می‌توان به انواع پلی اتیلن، وسائط نقلیه موتوری، محصولات آهنی، محصولات هالوژنه هیدروکربورها، سدیم هیدروکساید، داروهای آنتی‌بیوتیک و برخی محصولات شیمیایی اشاره کرد.

درحالی‌که اقلام صادراتی ایران به قطر فرش، کلینکر، انواع سیمان پورتلند، لوله و پروفیل از چدن و فولاد، سنگ‌های ساختمانی، روغن صنعتی، سولفات باریم، کلوخه سنگ‌آهن، پسته تازه، بنزن، مصنوعات آلومینیومی، اشیاء سرامیکی، گچ بنایی، زعفران و برخی محصولات کشاورزی است.

درحالی‌که کمتر از یک هفته از آغاز تنش‌ها میان کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس می‌گذرد و کار از دعوای میان چند همسایه به مسئله‌ای بزرگ‌تر تبدیل‌شده نزدیکی این کشور به لحاظ سیاسی به ایران فرصتی در اختیار بخش خصوصی فعال قرار داده است تا بازاری که پیش‌ازاین در اختیار 4 کشور عربستان، مصر، امارات متحده عربی و بحرین بود را در اختیار بگیرند. باید دید آیا بخش خصوصی می‌تواند از فرصتی که بازار قطر پیش روی ایران گذاشته، بهره ببرد؟