پیش‌بینی کارشناسان از گسترش گفتمان اصلاح‌طلبی در جامعه

گروه اجتماعی: پیش‌بینی کارشناسان حکایت از گسترش گفتمان اصلاح‌طلبی در جامعه دارد به این دلیل که اصلاحات در نزد طبقه متوسط جدید در حال گسترش بوده و ساختار جمعیتی ایران نیز به سمت کاهش جمعیت روستایی و افزایش جمعیت شهری و افزایش طبقه متوسط پیش می‌رود.

 

به گزارش بولتن نیوز، نظریه‌پردازان اصلی نوسازی (مدرنیزاسیون)، پیوندی عمیق میان توسعه اجتماعی اقتصادی و میزان مشارکت شهروندان در تعیین سرنوشت سیاسی خویش می‌بینند.

ادعاب قدیمی‌تر در نظریة نوسازی آن است که مؤلفه‌های توسعه‌یافتگی یک جامعه، به‌ویژه برحسب میزان صنعتی شدن، شهری شدن و باسوادی، علاوه بر آن‌که فی‌نفسه تقویت‌کننده مشارکت سیاسی‌اند، به نحو غیرمستقیم از طریق برخی هم‌افزایی‌ها و نیز به‌واسطه تغییر ترکیب طبقاتی جامعه به نفع طبقات متوسط، موجب تقویت مشارکت انتخاباتی می‌شوند.

هرچند صنعتی شدن، اولین گام در مسیر توسعه‌یافتگی است، اما چنان‌که لرنر گفته است، شهری شدن به‌عنوان یک ماشه چکان برای فعالیت در عرصه عمومی عمل می‌کند: «شهری شدن، جمعیت را از سرزمین‌های دور و پراکنده، به مراکز شهری منتقل می‌کند و شرایط موردنیاز برای خیزش به‌سوی مشارکت گسترده را فراهم می‌آورد» (لرنر، 1958: 62 -61).

 

بااینکه هیچ نظریة جامع و هیچ‌گونه اجماعی درباره تأثیرات شهری شدن در مشارکت سیاسی وجود ندارد، اما ادعای غالب، وجود رابطة مثبت بین اقامت شهری و سطوح بالاتر مشارکت سیاسی است (ر. ک. ریچاردسون، 1973: 434؛ اشر و ریچاردسون، 1984: 43-42). اغلب نظریه‌های نوسازی مدعی‌اند که شهری شدن، به دلیل افزایش ارتباطات، آگاهی و علاقه سیاسی، تقویت احساس شهروندی، مسئولیت مدنی و مآلاً نگرش‌های مشارکت جویانه، مشارکت سیاسی را تسهیل می‌کند؛ و ازاین‌رو نرخ‌های رأی‌دهی بالاتر را در شهرها پیش‌بینی می‌کند. هم‌چنین برحسب تفاسیر دویچ، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که شهرنشینان، آگاهی بیشتری از ظرفیت ابزاری امور سیاسی و درنتیجه مشارکت‌جویی بیشتری داشته باشند (ر. ک. نلسون، 1379: 163؛ نای و همکاران، a1969: 366؛ ریچاردسون، 1973: 434؛ فیلر، کنی و مورتون، 1993: 78؛ داس و چوداری، 1997: 53 -152). درعین‌حال، شهری شدن بیشتر، ملازم با افزایش نسبت باسوادان در جمعیت ازیک‌طرف و فربه‌تر شدن حجم طبقات متوسط در ترکیب‌بندی طبقاتی جامعه از طرف دیگر است که پنداشته می‌شود