از «میوه ممنوعه» تا «ماه عسل»
ماه مبارک رمضان، ماه میهمانی و عبادت در برابر خداوند است و تلویزیون نیز سعی دارد با برنامههای ویژه در راستای تقویت فضای معنوی این ماه مبارک بکوشد. در ماه رمضان برنامههای مختلفی از جمله ویژه برنامهها، مستندها، سخنرانیها و همین طور سریالهای تلویزیونی از شبکههای مختلف پخش میشود که در برخی از این برنامهها لزوم اجرای یک یا چند قطعه موسیقی برای تکمیل کردن فضای برنامه احساس میشود. به همین دلیل از شروع دهه 80، موسیقیهای مناسبتی مختلفی در برنامههای تلویزیونی ویژه ماه رمضان اجرا شد که ضمن کمک کردن به دیده شدن برنامه، هر کدام به طور جداگانه و خارج از فضای برنامه و سریال نیز طرفداران بسیاری پیدا کردند.
در سالهای ابتدایی دهه 80 معمولاً فقط دو یا سه قطعه موسیقی مناسبتی در ماه رمضان پخش میشد اما در سالهای اخیر شمار این قطعات به بیش از 100 قطعه رسیده که این امر نشان از اهمیت و تأثیرگذاری موسیقی در مباحث معنوی و اجتماعی دارد.
عدهای گمان میکنند خواندن یک قطعه برای یک برنامه تلویزیونی در ماه رمضان مثل خواندن تیتراژهای بدون مناسبت است اما کار خوانندگان مشهور نشان داده که خیلی از آنها در خواندن تیتراژهای مناسبتی موفق نبودهاند چون با همان تفکر و بینش تک آهنگهای خود وارد مبحث تولید یک تیتراژ مربوط به ماه رمضان رفتند. طی دو دهه اخیر، خوانندگانی چون احسان خواجهامیری، مجید اخشابی، محمد علیزاده، محسن یگانه، مهدی یراحی و فرزاد فرزین موفقیت خود را در این عرصه نشان دادهاند و برخی از خوانندگان مطرح نیز همچون محسن چاوشی با وجود خواندن تیتراژهای موفق در برنامههای دیگر، تا کنون تیتراژ رمضانی نخواندهاند.
اکنون نیز در آستانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان هستیم و قطعاً در سال جاری نیز برنامههای متعددی وجود دارند که در آنها از صدای خوانندگان فعال موسیقی کشور استفاده خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که خوانندگان پاپ، سنتی و تلفیقی در رمضان سال جاری چقدر در اجرای تیتراژ برنامهها و سریالهای مناسبتی موفق خواهند بود. در ادامه مروری خواهیم داشت بر قطعاتی که در دو دهه اخیر به عنوان تیتراژ سریالهای تلویزیونی ویژه ماه رمضان و یا تیتراژ ویژهبرنامههایی چون "ماه عسل" یا "شهر باران" اجرا شدهاند و هر کدام به قطعاتی شناخته شده و تأثیرگذار تبدیل شدهاند:
برای آخرین بار، میوه ممنوعه و مادرانه – احسان خواجهامیری
احسان خواجهامیری که همراه با علی لهراسبی رکورددار اجرای تیتراژهای تلویزیونی است، طی یک دهه اخیر برای برنامههای مناسبتی ماه رمضان چند قطعه بسیار خوب را اجرا کرده است. این خواننده برای اولین بار در سال 84 تیتراژ سریال "برای آخرین بار" را اجرا کرد و به موفقیت رسید. او سپس سال 86 تیتراژ سریال "میوه ممنوعه" به کارگردانی حسن فتحی را خواند که آن تیتراژ نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت. وی سال بعد تیتراژ سریال "مثل هیچکس" را خواند و در سال 89 نیز در یک همکاری دیگر با حسن فتحی، تیتراژ سریال "در مسیر زایندهرود" را اجرا کرد که مورد استقبال خوب مخاطبان قرار گرفت. در ادامه تیتراژهای رمضانی خواجهامیری، این خواننده در سال 92 دو قطعه "به دادم برس" و "شب سرمه" را برای سریال "مادرانه" اجرا کرد. خواجهامیری در سال 94 نیز تیتراژ پایانی برنامه "ماه عسل" را اجرا کرد.
شهر باران، هواتُ کردم و برادر – محمد علیزاده
محمد علیزاده از جمله تیتراژخوانهای موفق تلویزیونی است که در ماه مبارک رمضان نیز تیتراژهای مناسبتی خوبی اجرا میکند. اولین تیتراژ رمضانی موفق این خواننده در ویژه برنامه "شهر باران" شبکه یک سیما صورت گرفت که وی در سال 90 ترانهای از مجید صالحی را با آهنگسازی بهنام کریمی اجرا کرد و تنظیم این قطعه نیز برعهده بهروز صفاریان بود. البته علیزاده یک سال قبل تیتراژ برنامه "ماه عسل" را هم اجرا کرده بود. در سال 92 نیز علیزاده قطعه بسیار موفق "هواتُ کردم" را با ترانه محمد کاظمی و تنظیم میلاد ترابی برای سریال "خروس" اجرا کرد که همچنان یکی از قطعات پرطرفدار این خواننده است. علیزاده سال گذشته هم دو تیتراژ ویژه ماه رمضان اجرا کرد، نخست تیتراژ سریال "برادر" با ترانه مهرزاد امیرخانی و تنظیم معین راهبر که این قطعه نیز به یک اثر هیت تبدیل شد و مخاطبان تلویزیون آن را تیتراژ برتر ماه رمضان در سال 95 انتخاب کردند و دوم، قطعهای ویژه شبهای قدر برای برنامه "ماه عسل" بود.
منو درگیر خودت کن و هر چی تو بخوای – محسن یگانه
"منو درگیر خودت کن" اولین و شاید موفقترین تیتراژ تلویزیونی برنامه "ماه عسل" بود که در سال 86 توسط محسن یگانه اجرا شد. این قطعه همچنان که به معرفی برنامه ماه عسل کمک کرد، برای اولین بار صدای محسن یگانه را به طور در تلویزیون به گوش مردم رساند که آن قطعه همچنان موفقترین اثر برای خواننده مطرح پاپ است که تقریباً به جز آن قطعه، دیگر در زمینه تیتراژخوانی موفق نبوده است. ترانه "منو درگیر خودت کن" را روزبه بمانی سروده و آهنگسازی آن را هم خود محسن یگانه انجام داده است. این خواننده در سال 95 نیز یکبار دیگر تیتراژ برنامه ماه عسل را اینبار با قطعهای تحت عنوان "هر چی تو بخوای" اجرا کرد که به نسبت اثر 9 سال پیش خود به موفقیت آنچنانی نرسید. یگانه برای دومین تیتراژ مناسبتی خود در ماه رمضان هم به سراغ روزبه بمانی رفت و ترانهای را از این ترانهسرا اجرا کرد که به عنوان تیتراژ آغازین برنامه "ماه عسل" به روی آنتن شبکه سه سیما رفت.
پنجمین خورشید – علیرضا افتخاری
سریال "پنجمین خورشید" در سال 88 از شبکه سوم سیما پخش شد که تیتراژ آن را علیرضا افتخاری خواند. این سریال که در زمان خودش به محبوبیت بالایی رسید، ساخته علیرضا افخمی است. در این سریال علیرضا افتخاری قطعهای را با آهنگسازی پیروز ارجمند اجرا کرد که با استقبال خوبی مواجه شد. نام این قطعه "خوشه دنیا" بود. از آنجایی که در سال 88 هیچ خواننده دیگری برای ماه مبارک رمضان قطعهای منتشر نکرد، قطعه "خوشه دنیا" در معرض توجه بیشتری قرار گرفت.
گمگشته و متهم گریخت – مجید اخشابی
مجید اخشابی یکی دیگر از خوانندگان پر کار ماه رمضان است که به نوعی تیتراژ اولین سریال نوین ماه رمضان را در سال 80 اجرا کرد. سریال "گمگشته" به کارگردانی رامبد جوان و اجرای مجید اخشابی بسیار مورد توجه قرار گرفت. در این سریال، اخشابی قطعهای را بر اساس شعری از علی معلم اجرا کرد. اخشابی سپس در سال 83 نیز یک قطعه دیگر را با شعری از علی معلم اینبار برای سریال پرطرفدار "متهم گریخت" به کارگردانی رضا عطاران اجرا کرد. "یک وجب خاک" هم نام سریالی است که در سال 86 در ماه رمضان پخش شد و اخشابی تیتراژ آن را با آهنگسازی حمیدرضا صدری اجرا کرد.
هوای تو، هر جای دنیایی، سازش – مهدی یراحی
مهدی یراحی از جمله خوانندگانی است که بخشی از محبوبیت خود را به تیتراژهای مناسبتی ماه رمضان مدیون است. این خواننده در سال 88 با قطعه "هوای تو" برای برنامه ماه عسل به محبوبیت رسید و پس از آن آلبوم اولش را کلید زد. یراحی سپس چند قطعه دیگر نیز برای برنامه احسان علیخانی اجرا کرد. اثر "هر جای دنیایی دلم اونجاست" با ترانهای از روزبه بمانی یکی از این آثار موفق است که مورد استقبال مخاطبان موسیقی قرار گرفت. همچنین وی قطعه "سازش" را هم بر اساس همان الگوی پیانو محور "هر جای دنیایی دلم اونجاست" برای ماه عسل اجرا کرد که آن اثر نیز با بازخوردهای خوبی مواجه شد. همه ترانههایی که یراحی در ماه رمضان اجرا کرده از سرودههای بمانی هستند و جنس موسیقی یراحی طوری است که این آثار به عنوان حسن ختام برنامه پخش میشود و آثار پر انرژیتر سایر خوانندگان به عنوان تیتراژ ابتدایی قرار میگیرد.
تکیه بر باد – محمد اصفهانی
دکتر محمد اصفهانی تیتراژخوان بسیار خوبی است که کارنامه هنری وی در تلویزیون حکایت از این ماجرا دارد. این خواننده در سال 90 تیتراژ سریال مناسبتی "تکیه بر باد" را اجرا کرد که استقبال بسیار خوبی از آن به عمل آمد. "تکیه بر باد" قطعهای از ساختههای مهدی یغمایی آهنگساز و خواننده پاپ است که خودش هم یک بار تیتراژ مجموعه ماه عسل را خوانده. همچنین ترانه این اثر نیز از سرودههای روزبه بمانی است و بهروز صفاریان هم به عنوان تنظیمکننده در این قطعه حضور دارد.
نگران منی – مرتضی پاشایی
"نگران منی" یکی از آخرین آثار پرطرفدار مرحوم مرتضی پاشایی بود که چند ماه پیش از درگذشت این خواننده پاپ به عنوان تیتراژ برنامه "ماه عسل" روی آنتن شبکه 3 رفت و آنقدر محبوبیت پیدا کرد که در مراسم خاکسپاری پاشایی نیز به زمزمه طرفدارانش تبدیل شد. برای این قطعه یک ویدئویی نیز تدارک دیده شد که مرتضی پاشایی در آن با استایل جدید خود پس از شیمیدرمانی حاضر شد و از آنجایی که محتوای اثر نیز خیلی به وضعیت جسمی و روحی پاشایی شبیه بود، "نگران منی" یکی از تیتراژهای موفق مجموعه ماه عسل را رقم زد. ترانه این قطعه را مهرزاد امیرخانی سروده، آهنگسازی آن را پاشایی انجام داده و معین راهبر نیز به عنوان تنظیمکننده و میکس و مسترینگ در این قطعه حضور داشته است.
ماه عسل – فرزاد فرزین
فرزاد فرزین در سال 92 خواننده تیتراژ ابتدایی برنامه "ماه عسل" بود که قطعه او به یکی از آثار محبوبش تبدیل شد و همچنان هم در کنسرتهایش بیشترین درخواست را برای اجرا دارد. این خواننده پاپ که سابقه چند همکاری دیگر را هم با علیخانی دارد، بالأخره در سال 92 به آنچه که از این همکاری میخواست رسید و یک قطعه هیت را از خود به جای گذاشت. قطعه "ماه عسل" نیز از سرودههای روزبه بمانی است و ملودی آن را فرزاد فرزین ساخته. همچنین مهران خلیلی به عنوان تنظیمکننده و آرش پاکزاد به عنوان مهندس صدا در این قطعه حضور داشتهاند.
ملکوت و دودکش – رضا صادقی
رضا صادقی نیز تجربه چند تیتراژ خوب ویژه ماه رمضان را در تلویزیون دارد. این خواننده در سال 89 قطعهای موفق را برای سریال "ملکوت" به کارگردانی محمدرضا آهنج اجرا کرد که این اثر بسیار مورد استقبال قرار گرفت، به خصوص آنکه فضایی مناسب ماه رمضان و همچنین مناسب با خود سریال داشت. او همچنین در سال 92 نیز چند قطعه را برای سریال "دودکش" اجرا کرد که در این میان تیتراژ پایانی سریال که درونمایه اجتماعی داشت، با موفقیت بسیار بالایی مواجه شد. صادقی به جز این قطعات، چند اثر دیگر نیز در ماه رمضان اجرا کرده که تیتراژ برنامه شهر باران یکی از آنهاست ولی در میان آثار ویژه ماه رمضان وی، ملکوت و دودکش بیشتر مورد توجه قرار گرفتند.
همچنین شهاب رمضان، سعید شهروز، قاسم افشار، امیرحسین مدرس، حامد زمانی، مهدی یغمایی، امیرعلی بهادری، بهروز صفاریان، مهدی احمدوند، حجت اشرفزاده، بهنام صفوی و بنیامین بهادری سایر خوانندگانی هستند که تیتراژهای ویژه برنامهها و سریالهای مناسبتی ماه رمضان را اجرا کردهاند.
برنامه کنسرتها پیش از آغاز ماه رمضان / پاپها همچنان پرتعدادند
گروهها و هنرمندان فعال حوزه موسیقی در یک هفته باقی مانده به آغاز ماه مبارک رمضان که تراکم برگزاری کنسرت ها به شکل محسوسی کاهش می یابد، برنامه ها و کنسرت های خود را در تهران و شهرستانها برگزار می کنند.
براساس تازه ترین اطلاعات منتشر شده در سامانه های رسمی فروش بلیت، برنامه های قطعی شده کنسرت ها در تالارهای مختلف پایتخت و شهرستان ها طی روزهای آینده به شرح زیر اعلام شده است.
کنسرت های موسیقی ایرانی، کلاسیک و تلفیقی
کنسرت ارکستر فیلارمونیک تهران به رهبری آرش گوران، چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۲۱، تالار رودکی
کنسرت گروه موسیقی نواحی «روناک»، چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۲۱:۳۰، تالار وحدت
کنسرت گروه «سه نقطه»، چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۲۱، فرهنگسرای نیاوران تهران
کنسرت کارگاه موسیقی باروک تهران، چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۱۷، نگارخانه تهران
کنسرت گروه «آرشاویر» به سرپرستی فرشاد رستمی، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۱۸،
مجموعه برج آزادی
کنسرت گروه «خجسته» به سرپرستی سوسن اصلانی، پنجشنبه ۴، جمعه ۵ خرداد، ساعت ۱۸، تالار رودکی تهران
کنسرت ارکستر فیلارمونیک تهران به رهبری آرش گوران، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۲۱:۳۰، تالار وحدت
کنسرت گروه آذری «موغام»، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۱۸:۳۰، تالار وحدت
کنسرت گروه «سایه سار» به سرپرستی حسین سلیمانی، جمعه ۵ خرداد، ساعت ۱۸، تالار وحدت
کنسرت گروه «وزیری» به سرپرستی کیوان ساکت و خوانندگی وحید تاج، چهارشنبه ۱۰ خرداد، ساعت ۲۱:۳۰، تالار وحدت
کنسرت گروه «ترنگ» به سرپرستی برزو امیری، پنجشنبه ۱۸ و جمعه ۱۹ خرداد، ساعت ۲۱، مجموعه برج آزادی
کنسرت های پاپ
کنسرت مهدی یراحی، دوشنبه اول خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و ۲۱:۳۰، مرکز همایش های برج میلاد تهران
کنسرت حامد همایون، دوشنبه اول و سه شنبه دوم خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و ۲۲، سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران
کنسرت فریدون آسرایی، سه شنبه دوم خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و ۲۱:۳۰، مرکز همایش های برج میلاد تهران
کنسرت عماد طالب زاده، سه شنبه دوم خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و ۲۱، تالار فخرالدین اسعد گرگانی گرگان
کنسرت علیرضا طلیسچی، چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۲۱:۴۵، سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران
کنسرت علی زند وکیلی، چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۱۸ و ۲۱، سالن ارشاد کرج
کنسرت امید حاجیلی، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۱۹ و ۲۱:۳۰، سالن سینما مهر آبادان
کنسرت مازیار فلاحی، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۱۸ و ۲۱:۳۰، مرکز همایش های برج میلاد تهران
کنسرت عماد طالب زاده، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۲۲، سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران
کنسرت اشوان، پنجشنبه ۴ خرداد، ساعت ۲۱، تالار پارس لاهیجان
کنسرت گروه «دارکوب»، جمعه ۵ خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و ۲۱:۳۰، مرکز همایش های برج میلاد تهران
کنسرت گروه «سون»، جمعه ۵ خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و ۲۱:۳۰، سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران
شهرام شکوهی درباره تتلو: خدا از کسی که باعث شد او "جیگیلی" بخواند، نگذرد! +عکس
در شرایطی که امیر تتلو به دلیل حاشیه های پس از انتخابات و البته بی احترامی به شجریان با شدیدترین فشارها مواجه است و حتی به دلیل این فشارها شبکه های اجتماعی خود را مسدود کرده ، شهرام شکوهی در پستی اینستاگرامی به حمایت از این خواننده جنجالی پرداخت. البته شکوهی اعتقاد دارد این متن به دنبال توجیه رفتارهای اخیر تتلو نیست.
او در پست اخیر اینستاگرامی خود چنین نوشته است:
« مردی نبود فتاده ای پای زدن...
امیر حسین مقصودلو یا همان امیر تتلوی معروف را از نزدیک ندیده و نمیشناسم اما دوستان مشترک زیادی داشته ایم... امیرحسین یکی از استعدادهای درخشان این سرزمین از نظر خوانندگی در سبک ار اند بی بود و کسانی که کارهای ابتدایی او را بیاد دارند احتمالا با بنده هم عقیده اند.
موسیقی امیر جدی بود و در سبک خودش منحصر بفرد تا اینکه.....
به نقل از دوستی سودای مهاجرت و بحث خواندن برای یک کمپانی انور آبی پیش آمد و خدا نگذره از کسانی که این جوان جدی خوان را تشویق به خواندن آهنگهایی موسوم به رپ شیش وهشت ازجمله"جیگیلی" و"درسته پول ندارم" و غیره کردند به این امید واهی که اسپانسرش خواهند شد و برای او که جوان بود و هزاران آرزو در سر بهشتی دروغین ساختند و پس از استفاده او را در غربت رها کردند...
امیر به ایران برگشت و بازداشت شد...ویران شد .... داغون شد ...برید... از خودش و از موسیقی جدیش... کسانی که اکنون رفتارهای او را مورد نقد قرار میدهند آیا از سختیها و ناملایمتها و از همه بدتر خراب شدن کاخ آرزوهای یک هنرمند بر سرش خبر دارند و آیا میتوانند خود را یک لحظه به جای او بگذارند.
این نوشته به هیچ عنوان توجیه اعمال امیر تتلو نیست که خود من از منتقدان رفتار و گفتار وی مخصوصا در مورد استاد شجریان هستم و معتقدم ایشان بسیار به بیراهه رفته، بلکه تنها یادآوری این نکته است که تمسخر دیگران بدون دانستن واقعیتهای زندگی آنان،عین بی عدالتی و مصداق یک طرفه به قاضی رفتن است.
یا حق
شهرام شکوهی»
وحدت یا آزادی؟ مساله این است
«این آخرین کنسرت من در تالار وحدت است و طبق اعلام مسوولان این مجموعه، دیگر هیچ اجرای پاپ و پاپ - کلاسیک در این سالن روی صحنه نخواهد رفت و دیگر من هم اجازه اجرا در تالار وحدت را ندارم.» این جملات را آقای حامی در اواسط کنسرتش گفت و انگار دیگر قرار نیست کنسرت پاپ در تالار وحدت برگزار شود و حامی میتواند به این افتخار کند که آخرین اجرای پاپ تاریخ تالار وحدت متعلق به وی بوده است. تصمیمی که با مخالفت تعداد زیادی از خوانندگان سبک پاپ مواجه شده است. آنها این تصمیم را اجحاف در حق خودشان میدانند.
دلیل مشخص
یکی از خوانندگان پاپ که نخواست نامش منتشر شود، درباره اختصاص برج آزادی به کنسرت پاپ و ممنوعیت اجرا در تالار وحدت گفت: به نظرم این تصمیم ناعادلانه است و دلیل مشخصی ندارد. تالار وحدت بهدلیل حضور در مرکز شهر برای عموم مردم مناسبتر است. برج آزادی ضعفهای خودش را دارد. تالار وحدت را نمیتوان خاص موسیقی سنتی دانست. مگر قرار است چه اتفاقی در تالار وحدت و زمان کنسرت پاپ بیفتد. ای کاش تقسیمبندی دیگری داشتند. ما شاهد برگزاری کنسرتهای موسیقی سنتی ضعیف هم هستیم. اگر قرار بر تقسیمبندی بود باید براساس کیفیت کار این اتفاق میافتاد نه سبک موسیقی.
پاپها در آزادی
«به طور حتم خوانندگانی چون حمید حامی و سایر عزیزانی که در حوزه موسیقی پاپ کلاسیک یا پاپ فعالیت میکنند برای ما از درجه احترام بسیار بالایی برخوردارند، به همین دلیل ما به هیچ عنوان مخالف برگزاری اجرای صحنهای پاپ در مجموعه بنیاد فرهنگی هنری رودکی نیستیم اما با توافقاتی که میان دفتر موسیقی وزارت ارشاد و بنیاد فرهنگی هنری رودکی انجام گرفته از این پس برنامهریزیها به گونهای است که با توجه به تجهیز برج آزادی، برنامههای مرتبط با موسیقی پاپ کلاسیک در این مکان برگزار میشود. با تلاش انجام گرفته از سوی همکارانم این مجموعه به لحاظ امکانات از تجهیزات بسیار خوبی برخوردار شده که میتواند میزبان خوبی برای گروهها و هنرمندان حوزه موسیقی پاپ یا پاپ کلاسیک باشد.»
آقای حسن عمیدی معاون برنامهریزی و توسعه هنری بنیاد فرهنگی هنری رودکی با بیان جملات بالا ادامه میدهد: «البته نظر به برنامه ریزیهایی که در تالار وحدت صورت گرفته عمده تمرکز ما در روزهای پایانی هفته روی اجرای صحنهای ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی است و از این به بعد ماجرا را به گونهای برنامهریزی میکنیم که بتوانیم عمدتاً میزبان گروههای فعال در موسیقی ایرانی و آثار ارکسترال باشیم. به هرحال مجموعه تالار وحدت تنها تالار فعالی است که بهطور کامل پتانسیل اجرای ارکسترال دارد که بر همین اساس بیش از ۵۰ گروه در این حوزه متقاضی اجرای برنامه در این مکاناند و لازم است ما در حد امکانات به این هنرمندان اهمیت ویژهای بدهیم تا بتوانند آثار خود را به تناسب کیفیت سالن اجرا کنند.
معاون برنامهریزی و توسعه هنری بنیاد فرهنگی هنری رودکی در بخش پایانی صحبتهای خود گفت: طبق برنامه ریزیهایی که انجام گرفته، ما تلاش کردیم تا برنامه کامل سال ۹۶ بنیاد فرهنگی هنری رودکی به ویژه در تالار وحدت را ببندیم و سعی میکنیم به زودی این برنامهها را نیز اعلام کنیم، اما در حوزه موسیقی پاپ کلاسیک بر اساس توافقات انجام گرفته میان دفتر موسیقی و بنیاد برنامهها در برج آزادی برگزار میشود.
قدمت و شأنیت
آقای فرزاد طالبی، مدیر کل مرکز موسیقی با بیان اینکه مدیران بنیاد رودکی بهتر میتوانند دلیل این اقدام را تشریح کنند، گفت: «تالار وحدت قدمت و شأنیتی دارد که باید حفظ شود و حفظ تالار وحدت مهمترین موضوع است. علاوهبر اینکه صندلیها و سن مناسب موسیقی کلاسیک و ارکسترال یا سنتی است. به نظرم بنیاد کار بدی نکرده است و این تصمیم غیر منطقی نیست.
خانه در فرهنگ ایرانی یک جهان کامل است
نشست نقد و بررسی کتاب «درخانه؛ انسانشناسی فضای خانگی» با حضور سیدمحمد بهشتی، دکتر حسین سلطانزاده و مهندس محمدرضا حائری مازندرانی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد. مهندس بهشتی انتشار کتاب «در خانه» را برای جامعه معماران کشور مهم بیان کرد و گفت: باید ببینیم در چه محیطی از خانه حرف میزنیم. وی با اشاره به اینکه انسانها مسامحتاً در حوزه بیولوژیکی یکسانند اما آنچه تفاوت میان انسانها را ایجاد میکند، محیطی است که انسان در آن زندگی میکند. انسانها از جهت اینکه در چه محیطی زندگی میکنند، با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین پرسش اصلی این است که خانه در فرهنگ ایرانی چه معنایی دارد؟ مهندس بهشتی با اشاره به مطالب کتاب گفت: خانه در فرهنگ غربی، جایی است در برابر تهدید، یک قفس امن است، قفس قانون است، پناهگاهی است نسبت به تهدیداتی که در بیرون از خانه وجود دارد. خانه در فرهنگ غربی جایی است که باید نسبت به مناسبات با دیگران، حسن همجواری ایجاد کند از این رو به همسایه Neighbourhood گفته میشود به این معنا که مراحم هم نشویم، زحمت برای هم ایجاد نکنیم. در ادامه این نشست، دکتر حسین سلطانزاده، به معنا و مفهوم خانه در فرهنگ ایرانی اشاره کرد و گفت: بهرغم گذشت سالیان زیاد و حوادث و اتفاقات رخ داده در جامعه ایرانی، واژه خانه اما همچنان زنده باقی مانده است؛ اگرچه واژههایی مانند سرا، منزل، بیت، دار و کده در این سالها وضع و استفاده شده، واژه خانه معنای خودرا حفظ کرده است؛ هر چند باید برای معانی متعدد آن واژهسازی میکردیم.
سخنران پایانی این نشست، مهندس محمدرضا حائری بود که به مفهوم انسانشناسی خانه پرداخت و گفت: انسانشناسی دانشی است که به کمک آن میتوان به دهها مطلب دیگر پی برد. وی به مطالب کتاب «در خانه» اشاره کرد و افزود: این کتاب ادبیات حوزه روششناسی را نیز برای ما قویتر میکند. بسیاری از مطالبی که در این کتاب تدوین شده، قابل استفاده برای ماست به شرط آنکه آنها را بومی کنیم و متناسب با فرهنگ خودمان تحقیق کنیم؛ بهعنوان مثال آنچه در این کتاب درباره پنجره و هال در خانه گفته شده، میتواند دستمایه پژوهشهایی در فرهنگ معماری و خانهسازی ما باشد.
در آلبوم «یعنی درد» با آقای روحانی حرف زدهام/ همه را غافلگیر میکنم
آلبوم «یعنی درد» تحت امتیاز موسسه صوت «آوای هنر» روانه بازار موسیقی کشور خواهد شد. صادقی درباره این آلبوم گفت: «من به شخصه به این دلیل به آقای روحانی رای دادم چون میدانم میتوانم از دردها برایش حرف بزنم و این اتفاق در آلبوم «یعنی درد» افتاده و حالا که خیزش بزرگ کردم ایران به بار نشسته، زمان مطالبات فرهنگی و اجتماعی درست و منطقی از ایشان است. من به آقای روحانی رای دادم چون می دانستم می توانم از دردهایی که خیلی معانی در جامعه من دارد، با ایشان حرف بزنم و نتیجه این گفتمان هنری، بدون شک سرافرازی ایران ماست.»
این خواننده گفت: «یعنی درد» از درون ما آغاز می شود. همه مشکلات روحی و درونی و اجتماعی و هنری و قرار است از این به بعد با هشتگ #یعنی_درد اتفاقات تلخ اجتماعی و هنری را با هم بازتاب میدهیم. در آلبوم جدیدم همه را غافلگیر می کنم و اتفاقاتی در این آلبوم هست که تلگنری پردرد و عمیق برای همه ماست.»
«حال بارون»، «منو یادت» و «من دوسِت دارم» و قطعه بندرعباسی «دل بی غم» از جمله قطعات تازه ترین آلبوم رضا صادقی هستند که چندی پیش در قالب موزیک ویدیو منتشر شد. از پنج قطعه این آلبوم موزیک ویدیوهایی تولید شده که به زودی در اختیار مخاطبان قرار می گیرد.
از رضا صادقی تاکنون آلبوم هایی چون: پیرهن مشکی، وایسا دنیا، شب بارونی، همین،فقط گوش کن و... منتشر شده است.
بار دیگر «رقص روی لیوانها»
سید جواد روشن کارگردان نمایش «رقص روی لیوان ها» که به تازگی اجرای عمومی خود را آغاز کرده است در این باره گفت: نمایش «رقص روی لیوان ها» نوشته امیررضا کوهستانی از ۲۴ اردیبهشت ماه اجرای عمومی خود را در تماشاخانه استاد انتظامی خانه هنرمندان آغاز کرده است.
وی درباه شکل گیری این اثر نمایشی و دلایل انتخاب این نمایشنامه که از جمله آثار محبوب امیررضا کوهستانی است، توضیح داد: من سال گذشته کارگاه بازیگری را با حضور تعدادی از هنرجویان برگزار کردم که این کارگاه بخش های مختلفی داشت و شامل تمرین های عملی، مباحث تئوری و گپ و گفت می شد. در نهایت تصمیم گرفتیم روی یک متن برای اجرا کار کنیم و متنی را که انتخاب می کردیم باید به لحاظ تعداد پرسوناژ و شرایط سنی هنرجویان مناسب می بود.
روشن ادامه داد: در نهایت نمایشنامه «رقص روی لیوان ها» پیشنهاد شد که بچه ها با متن ارتباط برقرار کردند و از آنجا که هیچ کدام از آنها نیز اجرای امیررضا کوهستانی از این نمایشنامه را ندیده بودند و من نیز معتقدم این نمایشنامه بعد از گذشت سال ها همچنان می تواند مساله مهمی را مطرح کند و قابلیت اجرا دارد تصمیم گرفتم آن را به صحنه ببرم. بعد از جلب موافقت کوهستانی کار روی متن را شروع کردم.
کارگردان نمایش «کوپن» درباره ویژگی های این نمایشنامه بیان کرد: از ابتدا می دانستم که کار کردن روی این نمایشنامه کار سختی است چون هم متن سخت است و هم انتظار مخاطبانی که قبلا «رقص روی لیوان ها» به کارگردانی امیررضا کوهستانی را دیده اند، زیاد است. من نمی خواستم این نمایش را عین شیوه ای که کوهستانی اجرا کرده بود به صحنه ببرم اما در عین حال متن پیشنهادهایی را ارایه می کند که نمی توان آنها را حذف کرد. در نهایت با حفظ پیشنهادها و فضای کلی نمایشنامه تلاش کردم در اجرای این اثر نمایشی جنس نگاه و زاویه دید خودم را نیز وارد کنم.
وی متذکر شد: در این نمایش صحنه رقص روی لیوان ها که در اجرای اصلی توسط بازیگر زن اجرا می شد، وجود ندارد. این صحنه از لحاظ دراماتیک تاثیری در روند داستان ندارد اما می دانم در اجرای کوهستانی قطعا صحنه درخشانی بوده است.
این کارگردان تئاتر درباره استقبال مخاطبان از این نمایش اظهار کرد: فکر نمی کردیم که تب انتخابات آنقدر در حضور مخاطبان تئاتر در سالن ها تاثیر داشته باشد اما متاسفانه در طول هفته گذشته نمایش ما مثل برخی دیگر از اجراها با مشکل کمبود تماشاگر روبرو بوده است. البته اجرای ما مصادف شد با پایان جشنواره تئاتر دانشگاهی و به همین دلیل قشر جوان و دانشجو دیگر از دیدن تئاتر اشباع شده بودند اما با وجود این شرایط استقبال مخاطبان از کار قابل قبول بوده است.
وی در پایان صحبت هایش یادآور شد: از نسل جوان، قشر دانشگاهی و افرادی که علاقه مند به دیدن آثار امیررضا کوهستانی هستند و موفق به دیدن نمایش «رقص روی لیوان ها» به کارگردانی وی نشده اند، دعوت می کنم تا به دیدن این اثر نمایشی بنشینند و ما را از نقطه نظراتشان مطلع سازند.
نمایش «رقص روی لیوانها» زندگی پسر جوانی به نام فرود را روایت میکند که مربی رقص و علاقهمند به دختر جوانی به نام شیوا است که از خانه فرار کرده است، فرود احساس میکند وظیفه دارد تا به وسیله رقص به شیوا کمک کند تا استعداد و ویژگیهای مثبت خودش را بروز دهد ولی این مسیر برای هر دو آنها پایان خوبی ندارد.
در این اثر نمایشی بابک خدایی، فاطمه عطایی و حمیدرضا تسلیخ به عنوان بازیگر حضور دارند. همچنین سینا ییلاق بیگی طراح صحنه، محمد فرشته نژاد موسیقی، مهدی دوایی طراح پوستر، امیرعباس حسینی ساخت فیلم و تیزر، محمد رضایی مدیر تولید، نسترن پاکدامن مدیر و منشی صحنه، امیرعلی زیارتی و حمیدرضا تسلیخ دستیاران اجرایی، مریم شریعتی روابط عمومی، گروه هنری پژواک تبلیغات و احسان رافتی به عنوان عکاس این گروه نمایشی را همراهی میکنند.
نمایش «رقص روی لیوانها» از ۲۴ اردیبهشت ماه تا ۱۲ خرداد، ساعت ۱۸:۳۰ و به مدت یک ساعت در تالار انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه است.
ادای دینی متفاوت به«توران خانم»درتالار وحدت
طبق اعلام روابط عمومی و امور بینالملل بنیاد رودکی،« این برنامه به دنبال این است که ادای دینی باشد به بانویی که بر گردن فرهنگ ایران زمین، دینی بزرگ دارد.
پروژه جدید گروه حرکت آلترناتیو، به سرپرستی و طراحی حرکت پردیس خسروی، با عنوان «ادای دین» در حال تولید است.
هر قسمت از این مجموعه به یکی از مفاخر فرهنگی، هنری و اجتماعی ایران میپردازد و اولین آن با نام «توران خانم» به معرفی و بررسی آثار و فعالیتهای مادر آموزش و پرورش نوین ایران اختصاص دارد.
این اثر که در قالب ١٢ قطعه موسیقی- حرکت تنظیم شده است، از سوی بیش از ٧٠ نفر از گروه حرکت آلترناتیو به نمایش درخواهد آمد و در خلال آن، متنی به قلم نیما خسروی را اجرا میکند.
توران میرهادی که سال گذشته جامعه فرهنگی ایران را ترک کرد و از دنیا رفت، تحصیل کرده علوم تربیتی و روان شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه بود و با بنیان گذاری مجموعه آموزشی فرهاد، آنطور که گفته میشود، نوعی دیگر از نظام آموزش و پرورش را به سیستم آموزشی ایران معرفی کرد.
او در مدت ٢٥ سال فعالیت مجموعه فرهاد توانست مدلی مدرن را که بر اساس مشارکت جمعی دانش آموزان اداره میشد، ارائه کند.
همچنین وی به همراه جمعی از روشنفکران معاصرش در سال ١٣٤١ بنیادی را تحت عنوان شورای کتاب کودک بنیان نهادند که به این طریق توانستند به ادبیات کودک رسمیت بخشیده و به عنوان نهادی قدرتمند به تولید آثاری با مخاطبان کودک و نوجوان بپردازند. در سال ١٣٥٨ و در پی تعطیلی مجموعه آموزشی فرهاد نیز، بنیاد دانشنامه کودک و نوجوان به همت توران میرهادی بنیان گذاشته شد که تاکنون توانسته ١٦ جلد از دانشنامه مصور را به نشر برساند.
گروه حرکت آلترناتیو در سال ١٣٨٧ رسما فعالیت خود را شروع کرده و تاکنون اجراهای مختلفی داشته است.
مجموعه سابق این گروه با عنوان «ایران بانو» ١٢ اجرای مختلف را تجربه کرد و در هر اجرا قطعاتی از موسیقیهای آیینی و سنتی و همچنین قطعات کلاسیک و مدرن ایرانی را با حرکات اعضای گروه به نمایش درآورد.
در مجموعه «ایران بانو» هدف گروه، ارائه تصویری از فرهنگ و سنن عمومی زنان ایران در گستره تاریخی و جغرافیایی ایران بوده است و در مجموعه جدید این گروه – ادای دین- بنایشان بر این است که به صورت موردی به افراد بپردازند و ادای دینی به مفاخر ایران داشته باشند.
حرفهای بومی و مخاطبانی جهانی
پردیس خسروی، سرپرست و طراح حرکت گروه آلترناتیو، میگوید: نام گروه را «آلترناتیو» برگزیدیم، چراکه تلاشمان این است که حرکات کلاسیک یا مدرن جهانی را با موتیفها و نشان های ایرانی درآمیزیم و خوانشی دیگر از حرکت را به مخاطب ارائه کنیم؛ خوانشی که ایرانی است، طعم آب و رنگ خاک این دیار را دارد، اما بیگانه با زبان جهانی نیست و به این سبب میتواند حرفی بومی را به مخاطبانی جهانی منتقل کند.
او می افزاید: به عنوان مثال زمانی که نمایش- حرکت آرش کمانگیر را در سال گذشته بر صحنه تالار وحدت بردیم، سعی کردیم تا یک اسطوره ایرانی را به مخاطبان از خلال حرکت و موسیقی بشناسانیم. در آن اجرا بودند مدعوینی از کشورهای دیگر که زبان فارسی را نمیدانستند، اما پس از اجرا، آرش و روح وطن دوستی و ازجان گذشتگی او را به خوبی درک کرده بودند و این برای ما بسیار افتخارآمیز بود.
مدیر اجرایی این برنامه رضا جعفری بهنام، کارگردان و طراح حرکت پردیس خسروی و مدیر صحنه مونا عزیزی است.
«پرده خوانی» بهرام بیضایی اجرا میشود
شیما اسدی که کارگردانی نمایشنامه خوانی «پرده خوانی» اثر بهرام بیضایی را بر عهده دارد درباره این اجرا گفت: دانشجوی تئاتر هستم و به منظور اینکه در دانشگاه ها و مراکز تئاتری به اجرای نمایشنامه های ایرانی بیشتر توجه شود، نمایشنامه «پرده خوانی» استاد بهرام بیضایی را برای اجرا تمرین کردیم.
وی با اشاره به اینکه «پرده خوانی» برای اجرا در قالب نمایشنامه خوانی آماده است، توضیح داد: تمرین های ما به شکلی پیش رفت که از مرحله خوانش به نوعی وارد اجرا شدیم از این رو «پرده خوانی» یک اجراخوانی است که قرار است روزهای ۱ تا ۲ خردادماه ساعت ۱۶:۳۰ در خانه تئاتر انجام شود.
این کارگردان جوان تئاتر درباره احتمال اجرای عمومی نمایشنامه «پرده خوانی»، اظهار کرد: ما مجوز اجرای این اثر را از نشر روشنگران گرفتیم و پیش از این با تالارهای محراب، سنگلج و مولوی نیز صحبت هایی برای اجرای صحنه ای «پرده خوانی» داشتیم که پیگیر قطعی شدن یکی از این تالارها برای اجرای نمایش هستیم.
اسدی با اشاره به حضور ۱۵ بازیگر در نمایشنامه خوانی «پرده خوانی» عنوان کرد: قرار است بعد از اجرا در خانه تئاتر، این اثر نمایشی را در سالن انتظامی خانه هنرمندان ایران هم در قالب اجراخوانی اجرا کنیم.
از سیاست تا خانواده روی صحنه تئاتر
تئاترهایی مانند نماینده ملت، پارههای ساده، ضیافت پنالتیها، سماعیزاده و... هم که اجرای خود را از اواخر اردیبهشت شروع کردهاند، خرداد نیز روی صحنه خواهند بود.
پرکاری کوهستانی
امیررضا کوهستانی خرداد پرکاری خواهد داشت. او تصمیم دارد نمایشهای «در میان ابرها» و «شنیدن» را به روی صحنه ببرد.
در میان ابرها از دوم تا 31 خرداد در تئاتر مستقل تهران به روی صحنه میرود. در این نمایش محمدحسن معجونی نقش ایمور را بازی میکند. در ده شب اول اجرا، باران کوثری در دو نقش مادر و دختر به روی صحنه میرود و بعد از آن شیوا فلاحی این نقش را بازی خواهد کرد. در خلاصه این نمایش آمده است: خانواده ایمور از قشقاییهایی بودند که بعد از تولد او تصمیم میگیرند دیگر کوچ نکنند و یکجانشین شوند. حالا او در میانسالی تصمیم گرفته به صورت غیرقانونی از راه کوه و دشت و دریا خودش را به انگلستان برساند و سنت اجدادش را به یاد میآورد.اجرای این نمایش ساعت 19 آغاز میشود و مدت آن یک ساعت و 20 دقیقه است.
با پایان این نمایش از ساعت 21 کوهستانی نمایش شنیدن را به روی صحنه میبرد. الهام کردار، مهین صدری، مونا احمدی و آیناز آذرهوش بازیگران این نمایش هستند که اجرای آن یک ساعت و 10 دقیقه زمان میبرد. داستان شنیدن در یک خوابگاه دخترانه اتفاق میافتد. کسی در خوابگاه صدای خنده پسری را میشنود این موضوع دهان به دهان میچرخد تا به گوش کمیته انضباطی میرسد و... .
زن و شوهرها در برلین
نمایش برلین، به کارگردانی آریان رضایی از 2 تا 12 خرداد در مجموعه تئاتر پایتخت به روی صحنه میرود. رویا دعوتی و محمد هادی عطایی بازیگران اصلی این نمایش هستند، اما ساختار نمایش به گونهای است که به مرور تعدادی از تماشاچیان هم وارد داستان شده و در روایت آن شریک میشوند.
نویسنده مونولوگ شخصیت برلین، محمد یعقوبی است و نویسنده مونولوگ زن نمایش، بهار کاتوزی است. تماشای این نمایش برای افراد زیر 18 سال توصیه نشده است. کاتوزی درباره این نمایش به جامجم گفت: برلین نمایش طنز نیست، اما چون داستان زن و شوهرها موضوع نمایش است، گاهی موقعیتهای طنزی بهوجود میآید.
این نویسنده و بازیگر در پاسخ به این پرسش که چرا شرایط سنی برای برلین در نظر گرفته شده، گفت: در طول نمایش مسائلی بیان میشود که فقط کسانی که زندگی مشترک تشکیل دادهاند و به بلوغ فکری رسیدهاند، آنها را درک میکنند به همین دلیل بهتر است افراد پایینتر از 18 سال این نمایش را تماشا نکنند چون برخی نکات را درک نمیکنند و از طرفی چون به مرور چند تماشاچی هم به جمع بازیگران خواهند پیوست بهتر دیدیم که تماشاچیان از نظر سنی مدیریت شوند.
آسایشگاه پالیز
محمدحسین زیکساری از 6 خرداد نمایش آسایشگاه را در سالن شماره2 پالیز روی صحنه میبرد. محسن نوری، محمدحسین زیکساری، مهرداد مصطفوی، سروش شاکر، پرهام یداللهی، سمانه اسماعیلی و علی پویا قاسمی بازیگران این نمایش هستند. این نمایش داستان جالب و پرتعلیقی دارد؛ رئیس آسایشگاه از معاونش درباره بیمار 6452 توضیح میخواهد، این در حالی است که این بیمار مرده است. نمایش آسایشگاه را هارولد پینتر نوشته و رضا دادویی آن را ترجمه کرده است. آسایشگاه ساعت 21 روی صحنه میرود و زمان اجرای آن یک ساعت و 30 دقیقه است.
نماینده ملت به روایت مظفری
مجید مظفری که بیشتر به عنوان بازیگر سینما و تلویزیون بین مردم شهرت دارد از 24 اردیبهشت نمایش«نماینده ملت» را در سالن استاد ناظرزاده مجموعه ایرانشهر روی صحنه برده است. مظفری علاوه بر کارگردانی این نمایش یکی از نقشهای اصلی آن را نیز بازی میکند. این بازیگر و کارگردان درباره نمایش نماینده ملت که از 24 اردیبهشت روی صحنه رفته و تا 19 خرداد به اجرای خود ادامه خواهد داد به جامجم گفت: نماینده ملت تمی سیاسی دارد و در فضایی کمدی داستان خود را روایت میکند. تلاش خود را کردیم تا این نمایش همزمان با انتخابات ریاستجمهوری روی صحنه برود تا اجرای آن موضوعیت بیشتری داشته باشد. به همین دلیل فقط 15 روز تمرین کردیم. داستان نماینده ملت درباره دو نامزد نمایندگی مجلس است که با یکدیگر رقابت میکنند، اما طی ماجراهایی پشت صحنه انتخابات وارد خانواده آنها میشود و ماجراهای کمیکی را شکل میدهد.مظفری درباره حضورش در تئاتر گفت: بعد از چهار سال دوری از صحنه احساس کردم نمایش نماینده ملت قابلیت این را دارد که روی صحنه اجرایش کنم. من کارم را از سال 50 با نمایش«آس سد کاظم» شروع کردم و طی این سالها هر زمان فرصت پیش آمد در تئاتر حضور پیدا کردم.مظفری استقبال مردم از این نمایش را خوب ارزیابی کرد و گفت: شرایط انتخاباتی جامعه باعث شد تا مردم بیشتری به تماشای این نمایش بیایند و امیدواریم در روزهای آینده این استقبال بیشتر شود. در نمایش نماینده ملت، علاوه بر خود مظفری، دخترش نیکی مظفری، سوسن پرور، وحید آقاپور، بهنام شرفی، سام کبودوند، محمد لقمانیان و صحرا جبل عاملی بازی میکنند.
اجرای این نمایش از ساعت 21 و 30 دقیقه آغاز میشود و نویسنده متن آن سجاد افشاریان است.
دوری و نزدیکی اجسام به آیینه
اگر حوصله اجراهای طولانیمدت را ندارید، میتوانید از فردا به تماشاخانه استاد جمشید مشایخی بروید و نمایش «اجسام از آنچه میبینید به آیینه نزدیکترند» را تماشا کنید. این نمایش را دانیال بیات کارگردانی میکند و حسام علیخانی، بهار دهکردی و بهناز شانیزاده در آن بازی میکنند. این نمایش ساعت 19 روی صحنه میرود و زمان اجرای آن 45 دقیقه است. این نمایش تا 22 خرداد اجرا خواهد داشت.
ضیافت امیر جعفری
امیر جعفری بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون که سال گذشته با بازی در نمایش ترن همه را شگفتزده کرد، این روزها با نمایش ضیافت پنالتیها روی صحنه تئاتر است. این نمایش که فقط یک بازیگر دارد در سالن شماره یک پالیز اجرا میشود و کارگردانی آن را پوریا کاکاوند به عهده دارد. ضیافت پنالتیها ساعت 19 و 15 دقیقه روی صحنه میرود و زمان اجرای آن 50 دقیقه است. ضیافت پنالتیها را که جزو آثار مونولوگ است یکی از بهترین کارهای امیر جعفری میدانند.