از رسول خدا ص روایت شده است که فرمودند: بدرستی که خداوند آن بندگانی را که از حق منحرف میشوند دشمن میدارد؛ و حق با علی ع است و علی با حق است؛ پس هرکه علی ع را با غیرش عوض کند، هلاک گردد و دنیا و آخرتش از دست میرود.
گروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید دانشگاه، هر روز یک آیه قرآن را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر می کند.
به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب روز 30 فروردین به آیه 31 سوره قیامت پرداخته شده و در آن آمده است:
فَلا صَدَّقَ وَ لا صَلَّی
سوره قیامت (75) آیه 31
ترجمه
پس نه تصدیق کرد و نه نماز گزارد؛
شأن نزول
1) عمار یاسر روایت میکند که یکبار با ابوذر درمجلس ابنعباس بودیم که ابوذر بلند شد و دستش را به عمود خیمه زد و گفت: ای مردم! هرکه مرا میشناسد، که میشناسد؛ هرکه نمیشناسد به او خبر میدهم که من جندب بن جناده، ابوذر غفاری هستم. شما را به حق خدا و رسولش سوگند میدهم، آیا شنیدید که رسول خدا ص فرموده است: نه زمین بر روی خود دید و نه آسمان سایه انداخته است بر کسی که از ابوذر راستگوتر باشد؟
گفتند: بله.
گفت: ای مردم! پس آیا می دانید که رسول خدا ص ما را در روز غدیر خم جمع کرد که حدود هزار و سیصد نفر بودیم و نیز در روز «سَمُرَة» (محل بیعت رضوان) ما را جمع کرد که حدود پانصد نفر بودیم و در هر بار فرمود: خدایا هرکس من مولای او هستم، علی ع مولای اوست؛ و فرمود: خدایا ولیّ هرکسی باش که ولایت او را بپذیرد؛ و دشمن هر کسی باش که با او دشمنی کند و خوار کن کسی را که او را خوار کند؛ و آن موقع شخصی [عمر] برخاست و گفت: بهبه ای پسر ابوطالب! مولای من و مولای هر مرد و زن مومنی گشتی؛ وقتی معاویه پسر ابوسفیان این را شنید دستش را روی شانه مغیره گذاشت و بلند شد در حالی که میگفت: نه به ولایت علی ع اقرار میکنیم و نه [حضرت] محمد ص را در گفتهاش تصدیق میکنیم؛ پس خداوند متعال بر پیامبرش حضرت محمد این آیات را نازل کرد: «پس نه تصدیق کرد و نه نماز گزارد؛ ولی تکذیب کرد و سرپیچی نمود؛ سپس با تبختر به جانب اهل و عیالش رفت؛ سزاوار است بر او آنچه سزاوار است» (قیامت/31-34) که این تهدید و نهیبی از جانب خداوند متعال بود.
گفتند: بله.
تفسير فرات الكوفي، ص515-516؛ شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج2، ص393-392
حدیث
1) از رسول خدا ص روایت شده است که فرمودند: بدرستی که خداوند آن بندگانی را که از حق منحرف میشوند دشمن میدارد؛ و حق با علی ع است و علی با حق است؛ پس هرکه علی ع را با غیرش عوض کند، هلاک گردد و دنیا و آخرتش از دست میرود.
الروضة في فضائل أميرالمؤمنين ع (لابن شاذان القمي)، ص178
2) از امام صادق ع روایت شده است: بدانید که خداوند متعال در میان مخلوقاتش، افراد متلوّن (هفترنگ، دمدمیمزاج) را دشمن میدارد؛ پس هیچگاه از حق و اهل آن جدا نشوید؛ چرا که هرکسی به باطل و اهل آن پیوست و بر آن اصرار ورزید، هلاک میشود و دنیا از دستش میرود و خوار و ذلیل از آن خارج میگردد.
الأمالي (للمفيد)، ص137
3) از امام باقر ع روایت شده است که رسول خدا ص فرمودند: بین مسلمان و اینکه کافر شود فاصلهای نیست مگر اینکه نماز واجبش را عمدا ترک کند و یا در آن سستی ورزد تا حدی که [گاه و بیگاه] نمازش را نخواند.
المحاسن، ج1، ص80
تدبر
1️⃣ پس نه تصدیق کرد و نه نماز گزارد؛ به نظر میرسد «تصدیق و نماز» در کنار هم شبیه «ایمان» و «عمل صالح» است: حقیقت ایمان، تصدیق و اذعان به حقیقت است؛ و در میان اعمال صالح هم بهترین عمل، نماز است (چنانکه در اذان و اقامه میگوییم» حی علی خیرالعمل).
2️⃣ در روایات ما این مضمون آمده است که امیرالمومنین ع، باطن و حقیقت نماز مومن است (مثلا: «أَنَا صَلَاةُ الْمُؤْمِن»، فضائل ابنشاذان، ص84)
اکنون اگر شأن نزول این آیه (که درباره سخن کسی است که گفت: نه پیامبر را تصدیق میکنیم و نه به ولایت علی ع اقرار میکنیم) را کنار متن آیه بگذاریم که فرمود «نه تصدیق کرد و نه نماز گزارد»؛ آنگاه معلوم میشود که چگونه ولایت امیرالمومنین ع را همان نمازگزاردن دانسته و چگونه آیات قرآن، این روایات را تایید میکنند.
یادآوری
با توجه به قاعده «امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا» قبول این معنا بدان معنا نیست که «صلاة» در این آیه به معنای «نماز» نباشد؛ در واقع، اینها معانی متعددی است که با توجه به شواهد مختلف، میتوانند هریک جداگانه در این آیه مورد نظر بوده باشد.
3️⃣ اگرچه «صَدَّقَ» در قرآن کریم غالبا به معنای تصدیق کردن و اذعان کردن به کار رفته است (مثلا: وَ الَّذِي جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ، زمر/33؛ وَ جاءَ بِالْحَقِّ وَ صَدَّقَ الْمُرْسَلينَ، صافات/37)؛
اما اهل لغت گفتهاند که این کلمه در معنای «تصدّق» (صدقه دادن) هم به کار میرود (مفردات ألفاظ القرآن، ص480؛ المصباح المنير، ج2، ص677؛ مجمع البحرين، ج1، ص369) و لذا برخی از مفسران هم این آیه را به معنای «نه صدقه داد و نه نماز گزارد» دانستهاند (مجمع البيان، ج10، ص606) که در این صورت، مفاد این آیه شبیه میشود به مفاد حدود 28 آیهای میشود که نماز و زکات را در کنار هم آورده است.
هرچند برخی دیگر از مفسران، به همان معنای «تصدیق نکردن» دانستهاند (المیزان، ج20، ص114) که البته بنا بر قاعده «امکان استعمال یک لفظ در چند معنا» هر دو میتواند صحیح باشد؛ برای رساندن دو منظور مختلف.
---
حق را در باره ی دین با آیات مفصل آشکار و شفاف قرآن باید شناخت .
بسنده کردن به گفته ها و منقولات غیر قرآنی در زمینه ی اعتقادات منسوب به دین و مذهب که با محک اصول شناختهای فرهنگ دین داری قرآنی و اصول استدلال عقلی سنجیده و ارزیابی نشده اند راه تضمین شده ای برای رهایی از گناه و کسب رضای خدا نیست و چه بسا گمراه کننده و گناه آفرین و دین زدا نیز باشد.
تا دین داران با اصول سرشت نشین و رسای شناختهای مذکور قرآنی و عقلی بصورت موضوعی آشنا نشوند و این اصول را همیشه در ذهن نداشته باشند امکان لغزش و دچار شدن به گناه و گزینش ناحق بنام حق و بنام دین و مذهب بسیار است.
وجود نسخه های قرآن تقریبا در خانه ی هر مسلمان برای آشنا شدن با اصول مذکور و فراگرفتن این اصول حجت بر همه ی مسلمانان است.
قرآن برای استفاده ی ابزاری در کارهای رایجی که ما انجام می دهیم ارسال نشده است ، بلکه شناختهای آن بعنوان قانون اساسی دین داری مسلمانان که زندگی سعادت مندانه ی دنیا و آخرت آنان را تامین و تضمین می کند ارسال گردیده است.
وظیفه همه دین شناسان قرآن شناس و مبلغان مسلمان این است که شناختهای قرآنی را بصورت موضوعی و روشمند همیشه و پیوسته در همه ی محافل و رسانه ها به دین داران بازگو کنند و دین داران را با هشدارهای قرآنی که نسبت به تخلف از این شناختها آمده همواره آشنا سازند.
مهم ترین شناختهای قرآنی عبارت از: خدا شناسی ، دین شناسی ، پیامبر شناسی ، انسان شناسی ، جهان شناسی و رفتار شناسی و بایدها و نبایدهای رفتاری است.
می باید درستی و نادرستی محتوای شناختهای دینی و مذهبی که از منقولات غیر قرآنی در این زمینه ها نقل می گردند با محک شناختهای قرآنی سنجیده و ارزیابی شود و بر مبنای نتیجه ی این ارزیابی درستی و نادرستی اعتقادات غیر قرآنی منسوب به دین و مذهب برای دین داران دین دوست مشخص گردد.
---
حق را در باره ی دین با آیات مفصل آشکار و شفاف قرآن باید شناخت .
بسنده کردن به گفته ها و منقولات غیر قرآنی در زمینه ی اعتقادات منسوب به دین و مذهب که با محک اصول شناختهای فرهنگ دین داری قرآنی و اصول استدلال عقلی سنجیده و ارزیابی نشده اند راه تضمین شده ای برای رهایی از گناه و کسب رضای خدا نیست و چه بسا گمراه کننده و گناه آفرین و دین زدا نیز باشد.
تا دین داران با اصول سرشت نشین و رسای شناختهای مذکور قرآنی و عقلی بصورت موضوعی آشنا نشوند و این اصول را همیشه در ذهن نداشته باشند امکان لغزش و دچار شدن به گناه و گزینش ناحق بنام حق و بنام دین و مذهب بسیار است.
وجود نسخه های قرآن تقریبا در خانه ی هر مسلمان برای آشنا شدن با اصول مذکور و فراگرفتن این اصول حجت بر همه ی مسلمانان است.
قرآن برای استفاده ی ابزاری در کارهای رایجی که ما انجام می دهیم ارسال نشده است ، بلکه شناختهای آن بعنوان قانون اساسی دین داری مسلمانان که زندگی سعادت مندانه ی دنیا و آخرت آنان را تامین و تضمین می کند ارسال گردیده است.
وظیفه همه دین شناسان قرآن شناس و مبلغان مسلمان این است که شناختهای قرآنی را بصورت موضوعی و روشمند همیشه و پیوسته در همه ی محافل و رسانه ها به دین داران بازگو کنند و دین داران را با هشدارهای قرآنی که نسبت به تخلف از این شناختها آمده همواره آشنا سازند.
مهم ترین شناختهای قرآنی عبارت از: خدا شناسی ، دین شناسی ، پیامبر شناسی ، انسان شناسی ، جهان شناسی و رفتار شناسی و بایدها و نبایدهای رفتاری است.
می باید درستی و نادرستی محتوای شناختهای دینی و مذهبی که از منقولات غیر قرآنی در این زمینه ها نقل می گردند با محک شناختهای قرآنی سنجیده و ارزیابی شود و بر مبنای نتیجه ی این ارزیابی درستی و نادرستی اعتقادات غیر قرآنی منسوب به دین و مذهب برای دین داران دین دوست مشخص گردد.